Taze incir fiyatlarını belirleyen unsur üretim rakamlarından (arz-talep dengesi) çok tüccar ve pazarcıların ortak tutumları belirlemektedir.
Ülkemizin hemen hemen her yerinde taze tüketim amaçlı incir yetiştirilmesine rağmen taze üretim merkezi Buharkent’tir. Ülke üretimi olan 275-300 bin ton incirin % 8-10 kadarını Buharkent üretmektedir. Diğer üretim merkezlerinde Buharkent tipi bir üretim bulunmamaktadır.
Taze incir piyasalarını irdelerken Buharkent’te taze incirin pazarlama zincirini ele almak gerekmektedir.
Üretim merkezi olan incir bahçelerinden sabah ve akşam saatlerinde toplanabilen incirler kasa ve dökme olarak kovalarla pazara sunulmaktadır.
İncirin ikinci halkası tüccar ve komisyonculardır. Buharkent toptancı hali başta olmak üzere incir üretim merkezleri olan Kızıldere, Savcıllı ve Feslek/Gelenbe’de kümelenmiş olan alıcılar işletmeci veya komisyoncu hüviyetindedir.
Taze incir, bu meslek erbabınca satım alındıktan sonra kamyonlarla ya İstanbul başta olmak üzere büyük şehir toptancı hallerine gönderilmekte veya yakın çevrede bulunan il ve ilçe pazarlarına pazarcılar eliyle sevk olunmaktadır. Yakın çevrenin en önemli pazarları Denizli, Isparta, Uşak, Kütahya, Afyonkarahisar’dır.
Bunun yanında Kuşadası, Didim, Marmaris, Bodrum gibi turizm merkezleri tüketim açısından önemli yer tutmaktadır.
Taze sarı lop incirin raf ömrünün çok kısa olması günübirlik tüketimi gerekli kılmaktadır.Bu da tüccar ve pazarcı açısından fiyat kırma amaçlı manevralara zemin hazırlamaktadır.
İlk taze incir 2016 yılı hariç olmak üzere 20 Temmuz’da görülmekte birkaç gün içerisinde satışlar başlamaktadır.2016 yılı iklim özellikleri nedeniyle, ileklemenin de yaklaşık 10 gün öne alınmasıyla ilk hasat tarihi 9-10 Temmuzda gerçekleşmiştir.
İlk hasat gününde 6-10 TL aralığında alıcı bulan incir henüz çoğalmadan hızla fiyat kaybetmekte ilk hafta sonunda 2TL’nin altına düşebilmektedir.
Üretici ise 1i5 TL altına çekilen fiyatlarda –eğer incirinde kalite sorunu yoksa- kuru incir olarak pazarlamayı tercih etmektedir.
Üretici ve tüketici fiyatları arasında makas hiçbir zaman kapanmamakta, üreticini elinden 2-2,5 TL düzeyinde komisyoncu ve tüccara geçen taze incir Pazar, market ve diğer satış yerlerinde tüketiciye,7,5-12,5 TL aralığında satışa sunulmaktadır.
Ülkemiz tarım ürünlerinin halka arzında herhangi bir fiyat kontrolünün olmaması bu sonucu doğurmakta, üretici çok az kâr veya zararla yetinirken aracılar hemen hemen hiç vergi ödemeden, hiçbir riske girmeden en yüksek ve tatlı kârları elde edebilmektedirler.
Çözümlerimiz sonraki yazımızda.
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.