Takip Et

TÜRK KOOPERATİFÇİLİĞİNİN DÜNDEN BUGÜNE KISA GELİŞİMİ

Türk toplumunda yardımlaşma eğilim ve teşkilatlanmaları “ahi” esnaf teşkilatlarına kadar uzanmaktadır.

Tarımsal mesleki dayanışma ise genellikle Mithat Paşa’nın faaliyetlerine dayandırılır.

Cumhuriyet öncesinde Türk çiftçisinin emeğini sömürenlerin başında yabancılar ve azınlıklar gelmekteydi. Özellikle 2.Abdülhamit dönemi Türk çiftçisinin en yüksek oranda soyulduğu dönemin adıdır.

1908’de İttihat Terakki’nin iktidara gelmesi ile Milli bir ekonominin oluşması için bir hayli çaba gösterilse de bu partinin 10 yıllık kısa iktidarı amaca ulaşmaya yetmemiştir.

Büyük bir çoğunluğu İttihat Terakki kadrolarından oluşan Milli Mücadele Heyetleri aynı çizgide olmaya gayret göstermişler bunu milli bir politika olarak benimsemişlerdir.

Kuruluş yıllarında Türkiye’de milli gelirin büyük kısmı,halkın neredeyse % 75’i olan çiftçi ve köylü kesimin üretimi sayesinde tarımdan karşılanıyordu.

İş gücünün büyük kısmı tarımdan istihdam ediliyordu ve nüfusun büyük çoğunluğu kırsal yerleşimde yaşamaktaydı.

Cumhuriyetin ilk yıllarında ekonominin tarım ağırlıklı olması bir zaruretti. Çünkü ilk acil ihtiyaç açlığın önüne geçmek ve halkı beslemekti. Ekonomik politikaların belirlenmesinde de tarımsal konular öncelik almıştır.

Türkiye çiftçisinin ve tarımının 1920’li yıllarda iki ana düşmanının tefeci ve kasaba eşrafı olduğu gerçeği karşımıza çıkmaktadır.

Bu dönemde çiftçinin finansman ihtiyacı ve pazarlama sorunlarına çözüm arayışında olan yeni Cumhuriyet yönetimi , kooperatifleşmeye önem verilmesini savunmuşlardır. Bu görüşün meyvesi olarak olarak 1925 tarihli İtibari Zirai Birlikleri Kanunu, 1929 tarihli Zirai Kredi Kooperatifleri Kanunu, 1935 tarihli 2834 sayılı Tarım Satış Kooperatifleri ve Birlikleri Kanunu ile 2836 sayılı Tarım Kredi Kooperatifleri Kanunu yürürlüğe girmiştir. Bu kanunlar aynı zamanda Cumhuriyetin kooperatifçilikle ilgili ilk yasal düzenlemeler yürürlüğe girmiştir.

Kooperatifçilik denilince akla öncelikle tarım gelmektedir. Çünkü Türkiye’de 2015 yılı itibarı ile kooperatif sayısının %22’si, ortak sayısının %57’si tarımsal alanda faaliyet gösteren kooperatiflerde bulunmaktadır. Tarımsal amaçlı kooperatifler arasında en fazla sayıda kooperatif tarımsal kalkınma kooperatiflerinde (7.534 adet) bulunmakta olup, sulama kooperatifleri (2.381 adet) ve tarım kredi kooperatifi (1.625 adet) sayısı binden fazladır.

Bu bakımdan önem verilmesi ve desteklenmesi gereken tarımsal yapıdaki kooperatiflerdir. 

ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.