2019 yılı zeytin sezonu açlıdı.Erkenci bölgelerde erkenci ürünlerde zeytin hasadı başladı.
Her nedense UZZK(Ulusal Zeytin Zeytin Yağı Konseyi) bu yıl rekolte tahminine yeni –geçen hafta-başladı.Gerçekte ise başlamasa daha hayırlı olurdu.UZZK’nın her sene yaptığı zeytin coğrafyasında üretim ne olursa olsun,tüccar ve işletmecilerin zeytin ve zeytinyağını “yok bahasına” almalarını sağlamak için rekolte tahminini elden geldiğince yüksek göstermektir.
Zeytin yetiştirme alanları sahillere yakın olmak üzere başta Marmara ve Ege Böşgeleridir. İller açısından ele aldığımız takdirde karşımıza en yüksek üretici olarak Aydın, İzmir, Muğla, Balıkesir, Bursa, Manisa, Çanakkale, Gaziantep ve Mersin çıkmaktadır. Bölge bazında Akdeniz, Güneydoğu Anadolu Bölgeleri ise Ege ve Marmara’dan sonra en fazla zeytin üreten bölgelerdir.
Üretim miktarlarını ele aldığımızda ise TÜİK rakamlarını il ve ilçe Tarım Orman Müdürülükleirnden almaktadırlar. Bu verilerin de doğruluk derecesi tartışmalıdır.Devlet memurunu –afedersiniz- eşeğin çıkmadığı zeytinin doğal olarak yetiştiği dağlara hangi güç çıkaracaktır?Yukarıda yazdığımız gibi TÜİK yanında rekolte belirlemede UZZK etkilidir.Devlet memuru işletme ve tüccar,develtin amiri de amir korkusundan rkolteyi yüksek göstermektedirler.
Son yıllarda önemli zeytin alanları,şehircilik,inşaat,maden ve jeotermal enerji sektörlerince talan edilerek zeytinler katledilmekte ise de arayış ,çinde olan Türk çiftçisi tarla tarımına göre daha az masraflı olan zeytine yönelmiş,zeytinin toprak yapısında daha az seçici olması dolayısıla ,yeni zeytin fidanlarının dikimi ve üreticinin zeytin üretimine özendirilmesiyle birlikte ağaç sayımız artmış, var ve yok yılları arasındaki fark azalarak üretimde artış meydana gelmiştir. 2018 yılında ise olumsuz hava koşulları, halkalı leke ve zeytin sineği nedeniyle üretim 1 milyon 500 bin 467 ton olmuştur. Toplam zeytin üretiminin yıllar itibarıyla ortalama yüzde 25’inin sofralığa, yüzde 75’inin de yağlığa ayrıldığı görülmektedir.
TÜİK verilerine göre ülkemizde yaklaşık 148 milyon meyve veren, 26,3 milyon meyve vermeyen olmak üzere toplam 174,6 milyon zeytin ağacı mevcuttur. 2017 yılı itibarıyla 460 bin tonu sofralık, 1 milyon 640 bin tonu yağlık olmak üzere toplam 2 milyon 100 bin ton üretim gerçekleştirilmiştir. 2017 yılında zeytin üretimimiz ilk kez 2 milyon tonu aşmıştır.
2019 yılında yoğun zeytin alanlarını dolaştık ve dolaşmaktayız.Hemen her kesimden ,rekoltenin 2018 yılına göre %30-40 eksik olduğu bilgisi ulaşmakta.
Ancak UZZK 2018’de-ne derece doğru olduğu şüpheli- 420 bin ton olan sofralık zeytin üretimini 700 bin tonlara çıkaracaktır.Gerçekte 150 bin tonlarda gezinen zeytinyağı üretimin de 280 bin tona çıkarırsa şaşırmayalım.Mühim olan UZZK’DAKİ PATRONLARIN CEBİNE FAZLADAN GİRECEK KÂRIN DAHA DA FAZLALAŞMASIDIR.
Yanlışlar ana noktası pazarlama zincirinin halkalarıdır. Sofralık zeytinde çengelciden başlayan zincir tüccara,çengelciye ,işletmeye ihracata daynamaktadır.İhracat yapan işletmelerin aracıları kaldırmak gibi niyetleri yoktur.Aracılar alım politika ve sistemleri ile zaten kendilerine hizmet etmektedirler.
Zeytinyağında ise küçük üretici yiyeceği zeytinyağını kendisi sıktırmakta,kooperatif üyeleri ise TARİŞ başta olmak üzere kooperatiflere teslim etmektedirler.
Her zaman söylemekteyiz.Türk tarımının en önemli sorunu tarım ürünlerinin üretici satış fiyatlarıdır.2018’de Ege’de sofralık domat ve palamut zeytin fiyatları 2,5 TL ortalama ile satılmıştır.UZZK’nın amacı bu fiyatta tutmak mümkünse daha aşağıya çekmektir.
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.