Bitkisel üretim değeri içerisinde yaklaşık yüzde 33,2’lik bir paya sahip olan meyveler, içecek ve baharat bitkileri üretimi yıllar itibarıyla önemli artışlar göstermiştir. Ekili alandaki azalmaya karşılık meyve dikim alanı artış eğilimindedir. 2014-2017 yılları arasında meyve üretimi yüzde 21 artmıştır.
Ancak sektörde üretimden ziyade kalite sorunu devam 20 etmektedir. Değişen pazar isteklerine uygun nitelikte ürünlerin temininde güçlükler yaşanmakta, ayrıca hasat döneminin kısalığı nedeniyle arz kısa bir döneme yığılmaktadır.
Meyveler, içecek ve baharat bitkileri toplam üretim miktarı içerisinde, en büyük payı 2017 yılı itibarıyla 4,99 milyon ton (yüzde 22,6) ile taş çekirdekliler almaktadır. Bunu, 4,77 milyon ton (yüzde 21,6) ile turunçgiller, 4,2 milyon ton (yüzde 19,0) ile üzüm, 3,73 milyon ton (yüzde 16,9) ile yumuşak çekirdekliler, 1,77 milyon ton (yüzde 8,0) ile diğer meyveler, 1,3 milyon ton ile (yüzde 5,9) ile çay, 1,1 milyon ton (yüzde 5,0) ile sert kabuklular ve 228 bin ton (yüzde 1,0) ile baharat bitkileri takip etmektedir.
Cumhuriyet döneminin en yüksek miktardaki turunçgiller üretimine 4,99 milyon ton ile 2017 yılında ulaşılmıştır. 2014-2017 yılları arasında toplam turunçgil üretimi yüzde 26,1 oranında artmıştır.
Turunçgillerde kendine yeterlilik oranı artmakta olup, 2015/16 piyasa yılında yeterlilik oranı yüzde 163,6 olarak gerçekleşmiştir.
Turunçgil üretiminin en önemli sorunu, diğer meyve gruplarının birçoğunda olduğu gibi pazar isteklerine uygun olmayan kalitedeki üretim ve hasat süresinin kısalığıdır. Kalite sorununun çözümü ve hasat süresinin uzatılmasına yönelik olarak Dokuzuncu Kalkınma Planı döneminde portakalda 3, mandalinada 3 ve limonda 6 olmak üzere toplam 12 çeşit geliştirilerek tescil edilmiştir.
2017 yılı itibarıyla Türkiye’de 3,7 milyon ton yumuşak çekirdekli meyve üretimi gerçekleştirilmiştir. Elde edilen bu üretim miktarı ile yumuşak çekirdeklilerde 2014-2017 yılları arasında yüzde 21,6’lık bir üretim artışı yaşanmıştır.
Yumuşak çekirdekli meyve grubunun üretim artışında ki en büyük pay elma üretimindeki artıştır. 2014 yılında 2,48 milyon ton olan Türkiye elma üretimi 2017 yılında 3,03 milyon tona çıkmıştır. Kiraz, kayısı ve zeytin gibi Türkiye’nin en önemli ihraç ürünlerinin içerisinde olduğu sert çekirdekli meyve grubu üretimi, 2017 yılında 4,99 milyon ton ile en yüksek üretim seviyesine ulaşmıştır.
2014-2017 yılları arasında taş çekirdekli meyvelerde üretim artışı yüzde 40,1’dir. 2017 yılı itibarıyla 1,1 milyon ton sert kabuklu meyve üretimi gerçekleşmiştir. 2014-2017 yılları arasında sert kabuklu meyvelerin toplam üretim miktarı yüzde 31,6 artmıştır.
Meyve üretimi içerisinde 4,2 milyon ton üretimi ile üzüm, üretim alanlarındaki azalmaya rağmen birim alandan edilen verimlerdeki artış nedeniyle 2010-2017 yılları arasında yüzde 16,7 oranında artmıştır.
Kaynak:11. Kalkınma Planı (NAİM ÖZDAMAR-DENGE YAZAR VE BUHARKENT MUHABİRİ)
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.