2015 Yılı Türk Tarımının Değerlendirmesi Zeytin-2

Zeytin rekoltesine etki eden pek çok etmen mevcut. Dünkü yazımızda iklim etkisinden bahsetmeye başlamıştık. Devam edelim.

İklim değişiklikleri, yağmur, don, fırtına ve aşırı ısı gibi iklimsel olayların varlığı ve özellikle zeytinin çiçeklenme zamanında ortaya çıkışları zeytin verimine doğrudan etki etmektedir.

Özellikle 2015 yılında bu etmenlerin tesirini rekolte açısından gördük. Ege bölgesinde zeytinlik alanlar 0-600 metre yükseltilerinde yer almakta. Çiçeklenme döneminde meydana gelen olumsuz iklim şartları zeytini iki kuşakta daha etkili olarak verimden düşürdü. Birincisi alçak kesimlerde meydana gelen geç ilkbahar donları ve yüksek kesimlerde-özellikle doğal zeytin bölgeleri sınırında veya dışında olan- zeytin ağaçlarının Şubat ve Nisan’da meydana gelen iki kuvvetli donma olayından etkilenmesi. Bu sahalarda zeytin ağaçları ya tamamen kurudu veya büyük oranda çiçeklenemedi.

Bölgede bölgeye değişmesine rağmen “periyodite” dediğimiz zeytinin bir yıl verim verip diğer yıl vermemesi olayı da ülkemiz zeytinciliği açısından önemli bir problem.

Örneğin, İspanya’da bu oran 100’de 70 iken ülkemizde yaklaşık olarak 100’de 30’dur.Yani İspanya her iki yılda üst üste 170 birim zeytin elde ederken biz ancak 130 birim elde edebilmekteyiz. Bunun da nedeni zeytin bitkisinin meyvesini bir önceki yıl sürgünlerinden vermesi ve verim yılında gelecek yıl sürgünlerinin yeterince çok ve sağlıklı üretilememesidir. Bu sorun da acil çözüm beklemekte ve doğrudan bitki besleme ile ilgilidir.

Başta halkalı leke olmak üzere zeytin hastalık ve zararlıları ile zamanında ve bilinçli mücadele zeytinden yüksek verim elde etmenin şartlarındandır.

Henüz yaprak solgunluğu hastalığı ile ilgili zirai mücadele bulunamamıştır. Kültürel tedbirler uygulanmaya devam edilmeli, uygun olmayan taban araziler zeytinlik olarak seçilmemeli, domates ve pamuk tarlalarına zeytin dikilmemelidir. Öncelikle toprak analiz edilerek yaprak solgunluğu mantarı verticillum Dahle) olup olmadığı kontrolü yapılmalıdır.

Belirttiğimiz bu bilgiler ışığında 2015 yılı zeytin rekoltesi hakkında yapılan tahminlere bazı itirazlarımız olacaktır. İşletmeci, tüccar ve ihracatçıları bütün ürünlerde olduğu gibi hasat dönemi öncesinde basına yansıyan rekolte tahminlerini yüksek göstererek fiyat kırma yarışına girmektedirler. Üretici ve üretici temsilcisi kesimler ise aksini.

Zeytin rekolte tahmini geçen yıllarda olduğu gibi bu yıl da (Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın verdiği yetki doğrultusunda) Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi (UZZK) koordinatörlüğünde yapılan çalışma sonucu 2014 – 2015 üretim yılı zeytin ve zeytinyağı üretim tahmini İzmir Ticaret Borsası, Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği, Bornova Zeytincilik Araştırma İstasyonu, Edremit Zeytincilik Üretme İstasyonu, TARİŞ Zeytin ve Zeytinyağı Kooperatifleri Birliği, Marmarabirlik, TOBB, İzmir Ticaret Odası, Ege Bölgesi Sanayi Odası, Doğu Akdeniz Zeytin Birliği, TZOB ve TÜİK temsilcilerinin katılımı ile yapıldı.

Yapılan tahminde, ülkemizde meyve veren 140 milyon zeytin ağacından 1 milyon 350 bin ton zeytin elde edilecek (ağaç başına zeytin verimi 9,6 kg). Bu miktarın 438 bin tonu sofralık zeytin olarak değerlendirilecek, geri kalan 913 bin ton zeytinden ise 189 bin ton zeytinyağı elde edilecek (randıman: 100 kg zeytinden 20,7 kg zeytinyağı, ya da 4,83 kg zeytinden 1 kg yağ). Bilgileri ortaya konuldu.