Cumhuriyet Hükümetlerinin Tarıma Yaklaşımı-71

CHP-MSP Hükümetinin dağılması ile 17 Kasım 1974 tarihinde Sadi Irmak başbakanlığında hükümet kuruldu. Sadece dört buçuk ay gibi kısa bir süre görev başında kalan hükümetin Tarım Bakanlığı görevine Reşat Aktan getirilmiştir.

“Teknokrat” olarak adlandırılan, kısa ömürlü olan, başbakan ve bakanları daha çok öğretim üyeleri ve bürokratlardan oluşan bu hükümetler dizisi, TBMM’de partilerin anlaşamaması sonucu doğan hükümet boşluklarını doldurmak amacı ile kurulmakta idi. Tarım ile ilgili düzenlemeler de bürokrat ve öğretim üyelerinin tarıma ilgileri ve geldikleri toplumsal katmanlarla paralel olmaktaydı.

Irmak hükümetinin tarım ile ilgili düzenlemeleri ve projelerini şu başlıklar altında toplayabiliriz:

• Tarıma dayalı sanayimiz, artan nüfusun dengeli beslenmesi ve dış pazar talepleri doğrultusunda planlanacaktır.

• Toprağın korunması ve verimliliğin artırılması konusunda önemle durulacak, ürünlerin kalitesini yükseltici tedbirler alınacaktır.

• Küçük çiftçi imkânlar ölçüsünde korunacaktır.

• Tarım girdilerinin başında gelen gübre, tohum, alet ve makine, zirai ilaç yeterli miktarda ve uygun fiyatlarla, üretim yerlerinde bulundurulacak, bunların yurt içinde üretimi için çalışılacaktır.

• Milli yem sanayi geliştirilecek hayvan ırklarının ıslah çalışmaları hızlandırılacaktır.

• Ana gıda maddemiz olan buğday tohumluğu için yerli ve yabancı, yüksek verimli tohumların çiftçiye ulaştırılması sağlanacaktır.

• Gittikçe artan bitkisel yağ ihtiyacı için ayçiçeği ekim alanları genişletilecektir.

• Şeker pancarı tarımı yeni bölgelere kaydırılacaktır.

• Çayda kalite düzeltilirken, zararına yapılan ihracatın ülke ekonominse verdiği zararın önüne geçilecektir.

• Gıda kontrolü ile ilgili mevzuat boşlukları doldurulacaktır.

• Haşhaş konusunda üretici mağduriyeti giderilecektir.

• Tarım hizmetlerinde organizasyon bozuklukları giderilecek, çiftçinin teşkilatlanmasına hız verilecektir.

• Hizmet içi eğitime önem verilecek, nitelikli iş gücü yetiştirilecektir.

• Tarım-İş Kanunu'nun yasalaştırılması ve yürürlüğe girmesi için çalışılacaktır.

Üçüncü Beş Yıllık Kalkınma Planı'nda (1973-1977), tarımsal destekleme kapsamına alınan ürünlerde yüksek fiyat politikasının uygulanması, iç fiyatlarla dünya fiyatları arasında büyük bir fark oluşmasına neden olmuş ve bunun kapatılması için fon kurulması önerilmiştir (1).

(1): DPT, 1973.