2018 yılı ekonomik rakamları, bazı sektörlere anormal miktarlarda para kazandırırken iç ve dış gelişmeler yanında mevsim ve doğal olaylardan en çok etkilenen tarımı her yönü ile olumsuz etkilemiştir.
2018 yılı ikinci çeyreğini ele aldığımızda TCMB verilerine göre,” temel mal grubu yıllık enflasyonu yılın ikinci çeyreğinde 4,62 puan artarak yüzde 18,55 olmuştur.Bu gelişmede döviz kurunun birikimli etkileri öne çıkarken, toplam talep koşullarındaki görünüm de enflasyondaki yükselişi desteklemiştir. Enflasyondaki artış alt gruplar geneline yayılırken, en belirgin yükseliş kur geçişkenliğinin yüksek ve hızlı olduğu dayanıklı tüketim mallarında kaydedilmiştir.
“Dayanıklı mal fiyatları yüzde 8,22 oranında artmış; grup yıllık enflasyonu da 9,19 puan yükselerek yüzde 25,27 olmuştur (Grafik 3.1.2). Bu gelişmede birikimli döviz kuru etkilerinin gözlendiği otomobil ve beyaz eşya gibi ithal bileşeni yüksek ürünler belirleyici olurken, talep koşullarındaki görünüm de fiyat artışlarını desteklemiştir.”
“dayanıklı mallar ve giyim dışındaki diğer temel mallarda da enflasyon yukarı yönlü bir seyir izlemiştir. Bu grupta fiyat artışlarına en belirgin katkı, konut bakım ve onarımına yönelik malzemeler, kişisel bakım ürünleri, ev tekstili ile ulaştırma araçlarının yedek parça ve aksesuarlarından gelmiştir. Özetle, son dönem döviz kuru gelişmelerinin bir sonucu olarak temel mallar grubunda fiyat artışları alt kalemler geneline yayılırken, enflasyonun ana eğiliminde belirgin bir hızlanma kaydedilmiştir.”
Buna karşılık işlenmemiş gıdada fiyatlar2017 yılının ilk çeyreği % 2,95 gerilerken,ikinci çeyrekte bu gerileme % 5,60’a yükselmiştir.
2018 yılı Mart ayında yüzde 10,37 seviyesinde olan gıda grubu yıllık enflasyonu ikinci çeyrekte yaklaşık 8,52 puanlık artışla yüzde 18,89’a yükselmiştir Bu gelişmede işlenmemiş gıda fiyatlarında gözlenen sert artış belirleyici olurken, işlenmiş gıda enflasyonunda yüksek seviyeler korunmuştur. Gıda fiyatlarının seyrinde Türk lirasındaki değer kaybı, bazı sebze ürünlerindeki olumsuz arz koşulları, Ramazan ayına bağlı dönemsel etkiler ile turizm kaynaklı talep koşullarının etkileri izlenmiştir.
Görüleceği gibi fırsatı ganimet haline çeviren gene tarım dışı sektörler olmuştur.
“Nisan ayında da temelde taze meyve-sebze fiyatlarındaki ılımlı seyre bağlı olarak ilk çeyrekteki azalış eğilimini sürdüren ve oldukça düşük seviyelere gerileyen işlenmemiş gıda enflasyonunda, Mayıs ve Haziran aylarında taze meyve ve sebzelerde eğilimin tersine dönmesiyle güçlü artışlar gözlenmiştir.
Bu dönemde, başta kuru soğan olmak üzere sebze, patates ve yumurta fiyatlarındaki artışlar öne çıkmıştır .
“2018 yılı ilk çeyreğinde mevsimsel ortalamaların üstünde seyreden hava sıcaklıkları işlenmemiş gıda grubuna olumlu katkıda bulunmuş, ancak kurak geçen Nisan ayı sonrası Mayıs ayındaki aşırı yağışlar tarımsal arazilere zarar vererek bazı sebze ürünlerinin arzını olumsuz etkilemiştir. Önümüzdeki dönemde taze meyve ve sebze fiyatlarında yeni ürün arzı ile birlikte düzeltme olması beklenmektedir.”
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.