Üçüncü Milli Tarım Şurası sonuç bildirgeleri içerisinde de yer alan “Arazi Bankacılığı “ kavramı üzerinde durmak istiyoruz.
Arazi bankacılığı nedir,niçin yapılır,Türk çiftçisine yararları neler olacaktır?
Samsun 19 Mayıs Üniversitesinden Uğur Başer ve Mehmet Bozoğlu,2019 yılında yayınlanan Türk Tarım – Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi 7. Sayısında konuyu ele aldılar.
“Tarım arazilerinin yönetiminde ve planlanmasında kullanılan sistemlerden biri arazi bankacılığıdır. Çalışmanın amacı, arazi bankacılığını açıklayarak Türkiye’de ihtiyaç duyulmasının nedenleri, arazi bankacılığının faaliyet alanları, kurulma aşamaları ve dünyada örneklerini incelemektir.
Arazi bankacılığının tarım sektörüne; arazi piyasasını iyileştirme, sürdürülebilir kalkınma için arazi piyasasına rehberlik etme ve arazi kullanım planlaması gibi konularda katkıları söz konusudur. Ayrıca arazi bankacılığında sistem her ülkenin kendi ihtiyaçları doğrultusunda şekillenmekte ve piyasada nasıl bir sorumluluğa sahip olacağı ve piyasaya nasıl müdahale edeceği dört yaklaşımla ele alınmaktadır.
Türkiye tarımında küçük ölçekli işletmelerin yaygınlığı, işletme arazilerin dağınık ve çok parçalı oluşu, bir yandan kaynakların verimli kullanımını engellerken, diğer yandan ise geliştirilen teknolojinin kullanımını güçleştirmekte ve gıda güvenliğini de tehdit etmektedir. Bu nedenle, arazi bankacılığının tarıma entegre edilmesinin tarımın yapısal problemlerinin çözümüne önemli katkılar sağlayacağı düşünülmektedir.”
Henüz ülkemizde yaygın olmayan, devlet-banka işbirliğinin gelişmediği,mevzuatımıza girmemiş olan “Arazi Bankacılığı “ kavramı batı ülkelerinde uygulanmaktadır. Dünya’da tarım arazilerinin tasarrufuyla ilgili uygulanan sistemlerden biri, ‘Arazi Bankacılığı’ sistemidir.
“Arazinin tasarrufuyla ilgili birçok farklı ülke çeşitli önlemler alarak arazilerin yönetim tasarrufunu ya başkasına vermiş ya da çeşitli desteklerle üretimin devamını teşvik etmiştir. “
“Arazi Bankacılığı “ Türkiye’de özellikle küçük aile işletmelerinin yaygınlığı ve işletme arazilerinin parçalı yapısı, kaynakların verimli kullanımını engelleyerek, teknoloji kullanımını güçleştirmektedir. Bunun için arazilerin yönetiminde etkin rol alacak yeni bir yapının inşası elzemdir.
Ülkemizde uygulanan toprak yasalarından birisi olan 5403 sayılı “Toprak Koruma Yasası” nın eksiklerinin giderilmesi, boşluklarının doldurulması ve bu yasanın güçlendirilmesi için de “Arazi Bankacılığı “ gereklidir.
“Arazi bankacılığı; boş, işlenmeyen, terk edilmiş, malik veya ipotek problemli kamu ya da özel mülklerin üretime kazandırılmasıyla üretim ve katma değer yaratılmasıdır.
Kamu veya özel kuruluşlar tarafından arazi hareketliliği ve piyasasını canlandırmak, özellikle sürdürülebilir kırsal arazi kullanımı ile ilgili kamu politikası hedeflerini karşılamak için arazi satın alma, satma veya kiralama işlemlerini yürüten veya aracılık eden bir müessesedir. Ayrıca dünya üzerinde örnekleri incelendiğinde arazi bankaları, sorunlu gayrimenkulleri alır, borçları ortadan kaldırır ve mülkleri toplum temelli planları destekleyerek şeffaf ve etkin bir şekilde yeni sorumlu sahiplerine devretmede de etkin rol oynamaktadır (Heins ve Abdelazim, 2014).
Kısacası arazi bankacılığı bizde özel ve kamu bankalarının münferit olarak uyguladıkları arazi edindirme kredilerinin derli toplu, esaslara bağlanmış bir bütünlük halindeki sistematiğidir.
Kaynak: Land Banking System in Agriculture: Uğur Başer-Mehmet Bozoğlu.
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.