Gezimizin ikinci günü Batı Trakya’da Türk Azınlığı tarafından “Kiraz yakası olarak adlandırılan Gümülcine’nin kuzeyinde Balkanlara yaslanmış köyler dizisine yolculuk edeceğiz. Bu bölge köyleri halkı tarıma arazileri Yunanlılarca ellerinden alınanların bir bölümünü oluşturmakta.
Batı Trakya Türklüğü Lozan anlaşması ile Yunanlılara bırakıldı. Anlaşmada aşağıdaki madde gibi Batı Trakya’da Türk Azınlığı'nın haklarını koruyan ve kollayan bazı maddeler bulunmasına rağmen bunlar hemen hemen hiç uygulanmamaktadır.
“Lozan Anlaşması’nın Müslüman Azınlığı'nın diğer Yunan vatandaşlarıyla hukuken ve fiilen aynı muamele ve haklardan yararlanabileceğini öngören 40. maddesinin dışında 30 Ocak 1923 tarihli Mübadele Sözleşmesi’nin 16. maddesinde '... Mübadele dışı bırakılacak bölgelerde oturanların… Mülkiyet haklarından serbestçe yararlanmalarına hiçbir engel çıkarılmayacaktır.' hükmü yer almaktadır. Bununla birlikte Türklere ait ekilebilir verimli araziler, üniversite açmak, sanayi bölgesi kurmak veya askeri sahaları genişletmek gerekçeleriyle istimlâk edilmekte, istimlâk bedeli olarak da çoğu zaman ekilemez bölgedeki bir çorak arazi verilmektedir. Bazen de hiç arazi verilmemektedir.
1923’ten sonra Batı Trakya’daki arazilerin mülkiyet dağılımı ve özellikle tarım arazilerinin sahipliliği Yunan devleti tarafından azınlık aleyhine değiştirilmiştir. Lozan Barış Konferansı’nın resmi istatistiklerine göre, 1923’te Batı Trakya Müslüman Türk Azınlığı'nın elindeki araziler bölgenin %84’ünü oluştururken, günümüzde bu oran %25’in altına düşmüştür. Bunun en önemli nedeni ise Yunanistan yönetiminin kamulaştırma politikaları ve göçtür. Yetmişli yıllarda yaşanan yoğun göç nedeniyle Batı Trakya Türkleri, ellerinde bulunan toprakları çok düşük fiyatlarla satmak zorunda kalmıştır.
1980’de Gümülcine-Yaka bölgesinde 3200 dönüm arazi Trakya Dimokratikos Üniversitesi, 4300 dönüm arazi de askeri bölge için kamulaştırıldı.
Gezimizde amaç kiraz tarımını ve işletmelerini incelemek.
Sendelli Köyü yakınlarında bir işletmeyi gezmekteyiz.
İşletmenin sahibi 1995 yılında bir suikast sonucu öldürülen Batı Trakya’da Türk Azınlığı'nın lideri Doktor Sadık Ahmet’in oğlu Levent Sadık.
Daha önceden bu alanda çalıştığını duyduğumuz Levent, kiraz ve pamuk başta olmak üzere tarım ürünleri ticareti yapmakta.
Ürettiği ve üçüncü ülkelerden ithal ettiği pamuğun % 100’ünü Türkiye’ye satan Yunanistan’ın Türkiye’ye pamuk ihracatının neredeyse %75’ini Levent gerçekleştirmekte.
Merhum Sadık Ahmet öte dünyada oğluyla gurur duyuyor olsa gerek.
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.