Türkiye’de yaş sebze ve meyve üretimi en zahmetli sektörlerden, ancak geliri zahmetine gör en az olan sektörlerdendir.
Oysa insan beslenmesi açısından en önemli üretim dallarından birisidir.
“Genelde tarım, özelde yaş sebze meyve üretimi, sağlıklı beslenmenin de temini bakımdan hayati önem taşımaktadır. “
“Günümüz yaşam koşullarında pek çok hastalığın ortaya çıkması ile birlikte sağlıklı beslenmeye yönelik ürünlerin tüketimi de hız kazanmıştır. Bu açıdan baktığımızda yaş sebze ve meyve yüksek oranda su, yaşam için önem arz eden mineraller, düşük oranda protein, karbonhidrat ve yağ içermeleri nedeniyle sağlıklı beslenmenin önemli bir parçası haline gelmektedir. Ayrıca bünyelerinde antioksidanlar, bitkisel kimyasallar, diyet lifi gibi yararlı bileşenleri içermeleri nedeniyle de kronik hastalıklara karşı koruyucu özellik taşımakta, vücudumuzun zararlı maddelerden temizlenmesini sağlamaktadır. “
“Nitekim yapılan bilimsel araştırmalar sonucunda sebze ve meyve tüketimi kansere karşı korunmada oldukça etkin bulunmuştur. “
Hele ülkemizde kırmızı,siyah,mor ve turuncu renkli meyvelerin (erik,dut,üzüm,incir,kayısı vs.) bolluğu kansere karşı birer üretim kalkanı olarak yetişmektedir.
Yaş sebze ve meyvenin insan sağlığı ve ülke ekonomisindeki öneminin giderek artması ile talepte ve buna bağlı olarak da üretimde artış görülmektedir. Üretimin doğru yönlendirilmemesi halinde, pazarlama ve değerlendirme sorunu ortaya çıkmaktadır. Ülkemizde özellikle yaş meyve ve sebzede, patates ve soğanda bu sorun zaman zaman gündeme gelmektedir.
Fakat sıkıntı üretimde değil pazarlama aşamasında ortaya çıkmaktadır.Üretici karşısında sıkı bir işbirliği halinde olan “aracı” lar sektörü aynı zamanda “tokatçı” sıfatı ile en fazla yaş meyve ve sebze sektörü içinde yer alamaktadırlar.
“Ülkemizde yaş sebze meyve sektörü için etkin bir pazarlama sistemi ve organizasyonun kurulamamış olması, mevcut sistemin ise aracılar tarafından kontrol ediliyor olması, hem ürün kayıplarına neden olmakta hem de üretici-tüketici niteliğindeki geniş toplum kesimlerinin çıkarlarını olumsuz etkilemektedir.
“Hasat döneminde çok miktarda ürünün pazara çıkması, depolama olanaklarının yetersizliği, üreticinin içinde bulunduğu finansman olanaklarının yetersizliği, hasat döneminde fiyatların düşmesine ve üreticilerin önemli miktarlarda gelir kaybına uğramasına neden olmaktadır.”
“ Ayrıca, tarım işletmelerinin büyük çoğunluğu ekonomik ölçeklere göre küçük ve çok parçalı araziye sahip, verimli üretim koşulları olmayan işletmeler olması bu yapıyı desteklemektedir.”
Defalarca değiştirilen “toptancı halleri yasası” her defasında aracıların lehine işlemektedir.
Devlet tarımı koruma listesinde en sona almıştır.Ancak yaş meyve sektörü de tarım içerisinde liste sonu bir üretim kalemi durumundadır.
(*) Kaynak TZOB 2019 İktisadi ve Zirai Rapor
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.