TÜİK tarafından 2023 yılı ilk çeyreğinde önceki yıla oranla zincirlenmiş hacim endeksi olarak GSYM ‘yi oluşturan faaliyetler açısından sektörlerin durumları ortaya konuldu.Buna göre büyüyen sektörler;
Hizmetler:%12,4
Mesleki, idari destek faaliyetleri:% 12
Finans ve sigorta hizmetleri:%11,2
Bilgi ve iletişim faaliyetleri:8,1
Diğer hizmetler:% 7,8
İnşaat: % 5,1
Sağlık ve sosyal hizmetler:3,6
Gayrimenkul:% 1,4 olmuştur.
Buna mukabil küçülen sektörler ise ;
Sanayi:% 0,7
Ve tarım: %3.8 olarak gerçekleşti.
Bunun anlamını yakın dönemlerdeki rakamlarla ortaya koyabiliriz.
Türkiye’de tarımın Gayri Safi Milli Hasıla (GSMH) içindeki payı,
1980’de %26,1
1990’da %17,5’e,
2000’de %14,1’e
2004 yılında ise 11,2’e düşmüştür.
“Tarımın GSMH içindeki payının nispi olarak azalmasına rağmen, özellikle gelişmiş ülkelerle karşılaştırıldığında Türkiye hâlâ bir tarım ülkesi görünümündedir. Nitekim, 2003 yılı itibariyle tarımın GSMH içindeki payı Türkiye’de %11,7 iken, Avrupa Birliği’nde (AB) %2’ler civarındadır.”
Diğer yandan girdi oranları ele alındığında DİE verilerine göre “Türkiye’de 1963 yılında toplam ara tüketim mallarının yaklaşık %48’ini tarım sektörü üretmiştir (Dura, 1987: 33).
Söz konusu oran, 1973’de %26’ya, 1985’de de %13’e gerilemiştir (Tuncer, 1990: 10). Tarımın ara tüketim malları içindeki payının 1990 ve 1996 yılları için sırasıyla %13,7 ve 13,1 olarak gerçekleştiği görülmektedir.”
Girdi değerleri açısından ele alındığında ise “tarımın kullandığı girdi değerinin 1979 yılı itibariyle %43,7’si tarımın kendinden, %31,9’u imalat sanayinden, %24,4’ü hizmet sektöründen sağlanırken, 1985 yılı itibariyle %36,6’sı tarımın kendinden, %42’si imalat sanayinden, %19,2’si hizmet sektöründen kaynaklanmıştır (Tuncer, 1990: 15). 1990 yılı itibariyle tarımın kullandığı ara girdiler içinde tarımın payı %48,1’, sanayinin payı %27,8 ve hizmetlerin payı %23,9 iken, söz konusu oranların 1996 yılı itibariyle sırasıyla %51,6, %25,9 ve %22,4 olarak gerçekleştiği görülmektedir.”
Daha pek çok açıdan tarımın ülke içindeki yerinin gerilemesi ve tarımın küçülmesinin nedenleri nelerdir?
Yarın da bu konuyu ele alacağız.
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.