TOHUMCULUĞUMUZUN BUGÜNÜ

Türk tohumculuğu 1960 lı yıllar ,2006 yılı ve 2018 yılında yapılan yal düzenlemelerle büyük değişimler geçirdi.

Tohumluk ihracat ve ithalat dengesinde 2003-2006 yılları arasında ortalama 1276.516 ton tohum üretimi, 67.585 ton tohum ihraç ederken, 91.209 ton ithalat yapılmıştır (Anonim 2007b).

Tohumculuk endüstrisi özellikle 308 sayılı kanunun çıkarılmasından ve bunu takiben özel sektörün piyasaya girmesinin ardından Türkiye’nin bu sektörde dünyada kendine bir yer edinmesine, üretim hacminin artarak bir ihracat kapasitesine sahip olmasını sağlamıştır.

2003 yılında Toplam ihracat rakamı 16095 ton iken 2006 yılında 22019 tona ulaşmıştır.

O dönemlerde buğday, sebze ve hibrit ayçiçeği tohumluğu dışsatımı konusunda önemli atılımlar gerçekleştirmiştir (Anonim 2007d).

Özel tohumculuk kuruluşları yasal ve idari engellerin kalkmasını takiben piyasaya girmişler ve doğrudan ticari tohumluk ithal ederek, yurt içi piyasaya pazarlamışlardır. Bunun sonucu olarak 1980-1982 yılları arasında 2607 ton olarak gerçekleşen ithalat rakamı 1982-1991 yılları arasında 27.437 ton olmuştur.

Ancak, bu hızlı artış devam etmemiş, 1992-1996 yıllarında ithalatın hızı kesilmiş ve bu rakam 8200 tona düşmüştür. Şaşırtıcı bir şekilde bu düşüş de sürekli olmamış ve 1997-1999 yıllık ortalaması 20.000 tona ulaşmıştır (Küçükyılmazlar 2004). 2003-2006 yılları arasında ise 30.817 tona çıkmıştır (Anonim 2007d).

Bu dönemlerde en çok ithal edilen ürünler ağırlıklı olarak patates, mısır, buğday, sebzeler ve bazı yem bitkileri olmuştur.

2012 yılında tohumculuğumuzun üretim değeri 750 milyon dolara ulaşmıştır.Bu sonuçla Türkiye dünya tohumculuk üretiminde 11. Sırada buunmaktadır.

2016 yılında Türkiye’nin tohum ithalatı 26 milyon dolar,ihracatı ise 21 milyon dolardır.

Türkiye’de sertifikalı tohum üretimi 2000 - 2017 yılları arasında 5,5 kat artarak 1 milyon ton olarak gerçekleşmiştir.

Türkiye’de 2010 - 2017 döneminde toplam fide/fidan üretimi ise 3,7 kat artış göstererek, 2017 yılında 238,3 milyon adete ulaşmıştır Bununla beraber türler bazında üretilen sebze fidesi miktarı 1995 yılında 250 bin adet iken, 2017 yılında 2,9 milyar adet seviyesine ulaşmıştır.

Aynı dönem itibariyle tohum ithalatı ise 2 kat aratarak 39 bin 294 ton olarak gerçekleşmiştir. 2017 yılı itibariyle ihraç edilen tohumların %89’unu; buğday (%34), ayçiçeği (%28) ve mısır (%27) tohumu ihracatı oluşturmuştur.

2017 yılı itibariyle Türkiye’nin tohum ithalatı ise 39 bin 294 ton olarak gerçekleşmiş olup, ithalatında en büyük payı %53,3 ile patates ve %12,9’luk payla yem bitkileri almıştır. 2002-2017 döneminde en çok ithalat artışı ise 22,4 kat ile yem bitkilerinde ve 4,2 kat ile ayçiçeğinde gerçekleşmiştir.

Türkiye tohumluk konusunda kendine yetebilecek kaynaklara sahip bir ülkedir. Buğday, çeltik, hibrit ayçiçeği, hibrit mısır, patates, soya, pamuk, pancar ve mercimekte yenileme esasına göre sertifikalı tohumluk üretim miktarı yurtiçi ihtiyacını büyük oranda karşılamaktadır.

Kaynak:Tarım bakanlığı