Taze incir üretimi Buharkent’ten başlamak üzere ekonomik hayatımıza girmeye başladı.
Aynı zamanda da pazarlaması ve sarı lop incirin iç piyasaya arzı da hareketlendi.
2021 yılında beklentilerin aksine taze incir birkaç gün daha erken Pazar çıktı. Ancak sorunları ile beraber.
İncir,yoğun olarak başlıbaşına pazarlama sorunları yaşayan bir ürünümüz.
Taze incir ise değerini bulamama gibi daha yoğun sorunları içermektedir.Bu yazı dizimizde taze (Yaş) incirin pazarlama sorunlar üzerinde duracağız.
Türkiye’de TÜİK verilerine göre 2017 yılında 50.330 ha alanda yaş incir üretimi yapılmış olup, 9,7 milyonu meyve veren olmak üzere, toplam 10,7 milyon adet incir ağacı bulunmaktadır.
Bu ağaçlardan elde edilen yaş incir miktarı yılda ortalama 205-300 bin ton arasında değişmektedir. Türkiye’de en geniş incir üretim alanlarına Ege Bölgesi sahiptir. Bu bölgeyi Doğu Marmara Bölgesi ve Akdeniz Bölgesi izlemektedir.
Bu rakamlar 2018 yılında 51 164 hektar ve 307 bin ton,2019 yılında 521 164 hektar ve 310 bin ton olarak gerçekleşmştir.
İncir üretiminde Aydın yaklaşık %65 oranı ile başı çekerken,yaş incir üretiminde de ilk sıradadır.Aydın’da ise yaş incir üretim ve pazarlama alanları Buharkent merkezli doğu kesimde yer almış,diğer incir üretim alanları kuru incir üretimini hedeflemiştir.
Buharkent’te ise üretim ve pazarlama Kızıldere, Savcıllı, Merkez, Kayaburnu, Feslek, Gelenbe ve Kuyucak’a bağlı Gencelli mahallelerinde faal durumdadır.
İncir alımlarını hal statüsünde olmayan Buharkent ve diğer yerleşim birimlerinde ne tüccar ne de komisyoncu olmayan bir takım esnaf tarafından yürürtülmektedir.
İşte sorun da burada Buharkent’te Buharkent Belediyesi’ne ait statüsünün ne olduğu belirsiz bu yerleşkede başlamaktadır.
Yaş incir fiyatlarını alıcılar, aracılar, tefeciler, pazarcılar diğer hallerin komisyoncuları ve marketler belirlemektedir.Bu kesim aralarında “tröst” oluşturarak özellikle Buharkent Hal yerleşkesi (?) nde ayak oyunları ile fiyatları tanzim etmekte,komisyoncu-esnaf karışımı tedarikçiler ise onların kararına boyun eğmektedirler.
Rekabet kurallarına aykırı olmasına rağmen üreticinin elinden inciri tek fiyattan alınmaktadır.Gerçekte ise bu uygulama parasal ceza gerektiren bir eylemdir.
Toptancı halleri,tüccar ve komisyoncuları ortak fiyat belireme hakkı ve yetkisi yoktur.
Ancak bu kesim üreticiden teslim aldığı taze incirden her şartta komisyon bedeli kesmektedir ve üreticinin satış fiyatı kendilerini etkilememektedir.Bunun için de alıcı olan aracılar, tefeciler, pazarcılar diğer hallerin komisyoncuları ve marketleri kabetmemek için fiyatları sürekli olarak aralarında anlaşarak indirmektedirler.
Şöyle ki yaş incirin 10 birim değerden 2 birim değere düşmesi sadece 4-5 günde gerçekleştirilmektedir.2021 yılında 23 Temmuzda 12 TL olan yaş incir fiyatı 5 gün sonra 4-5 TL ye düşürülmüştür.Burada ne arz-talep dengesi ne de diğer ticari unsurlar etkili olmamaktadır.Bu süreç üretici üzerinde “soygun” biçiminde her sene tekrarlanmaktadır.
Ancak tüm ikazlara rağmen Buharkent üreticisinin incirde “seyreltme” zorunluluğu gibi yanlış bir inanıştan dolayı incirini bugün dahi 4-5 TL aralığında bu esnaf –komisyoncu kesimine teslim etmektedir.
Gerçekte ise 2021 yılı kuru incir fiyat tahminlerini içeren piyasa araştırmamızda 51-55 kalibre İncir: 30 TL bir fiyatla satışı gerçekleşecektir.
Bu durumda Buharkent üreticisi yaş inciri toplamak ve 4-5 TL den satmakla kuru incirde ortalama olarak kilo başına 12-15 TL zarar etmektedir.
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.