İktisat bilimi açısından 2021 yılı, bilhassa son yarısı tam bir ders özelliği taşımakta.
Ekonomi içerisindeki gelişmeler, devletten gelirini döviz ile sağlayan bazı enerji ve müteahhitlik sektörü dışındaki tüm sektörlerin zararına olmuş ve olmakta.
1 Ocak 2022 tarihinde yapılan elektrik,doğal gaz,harç,ceza ve devlet satışında olan mal ve hizmet tutarlarındaki % 150 leri aşan zamların henüz sonucunu-fatura ve fiyatlara yansımasını görmedik.
Bu zamlardan en fazla etkilenecek sektörlerin başında tarım sektörü,gelir kesimleri içerisinde ise Türk çiftçisi gelmektedir.
Bunun başlıca nedeni Türk çiftçisinin girdilerinin devlet in ve uluslararası firmaların yönetiminde ve üretiminde olmasıdır.
Devletin elinde olan girdilerden akaryakıt( motorin) ve elektrik zamları dayanılmaz yüzdelerde gerçekleşti.Elektrikte üreticinin en fazla harcama kalmi motopomp ve artezyen kuyuları ile ilgili.Aylık 150 Kw h elektrik kullanımı halinde üretici % 127 daha fazla fatura ile karşılaşacak.
Bu durumda üretici ya sulu tarımdan vazgeçecek veya işini Allah’a bırakıp gelecek olan elektrik faturası veya icra tehlikesini göğüsleyecek.
Her iki durumda da Türk tarımında üretim sıkıntıya düşecektir. Tarımsal üretim ister istemez sağ alt çizgiye doğu bir grafik çizecektir.Bu da zaten var olan kıtlık,açlık endişesini artıracak,gıda ve tarım ürünü ithalatı ise Türk ekonomisini ve üreticisini ayrı bir çıkmaza sokacaktır.
Motorin ise kelimenin tam anlamı ile akaryakıtın “sultanı” olmuştur.2021 Eylül ayında 8 TL olan motorin 2022 ilk gününde gelen son zamla birlikte Ankara'da ortalama 11,51 liradan satılan motorinin litre fiyatı 12,80 lira olacak. Motorinin litresi İstanbul'da 11,45 liradan 12,74 liraya, İzmir'de 11,53 liradan 12,82 liraya çıktı.
Üreticinin bu rakamlar karşısında arazi aracını satması, traktörünü tarlaya sürmemesi, motorinle çalışan motopompunu ıskartaya çıkarması en akla uygun gelen yoldur.
Diğer girdi kalemi olan kimyevi gübre üç bakanlığın dizginleyemediği zamlarla dünya gübre zam rekorunu kırmıştır.
2021 ekim sezonunda tonu 1800 TL olan en pahalı kimyevi gübre konumundaki DAP gübresinin tonu 13000 TL ye kadar yükselmiştir.Üre gübresi ise DAP’a sol çekerek en pahalı ürün haline geldi.
Tarım Kredi ve bazı kimyevi gübre üreticisi firmalar indirim yaptıklarını açıklasalar da bu indirim üreticiyi tatmin edecek düzeyde değildir.Dövizin hareketli hali gübre fiyatlarının geleceği için ümit vermemektedir.Her ne kadar hükümet dövizi baskı altında tutmak istese de bunu sürdürmesi olası görülmemektedir.
2021 ekim sezonu olan Ekim ve Kasım aylarında yaşanan gübre zamları üreticiyi hububat ve yem bitkisi ekiminden büyük ölçüde uzaklaştırmıştır. Bu da 2022 yılı yem bitkisi ve başta buğday rekoltesini olumsuz etkileyecek hükümet ve TMO yurt dışından mısır,arpa,buğday aramaya başlayacaktır.
2022ye girerken Türk çiftçisinin ve muhtaç olduğu girdilerin hal-i perişanı budur.
Allah çiftçimize kolaylık versin….
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.