Türk tarımı ve istihdam

İstihdam en basit tanımı ile işsizlerin işe yerleştirilmesi, eğitimine uygun bir işte çalışmasının sağlanmasıdır.

Türkiye gibi gelişmekte olan ve nüfus artışı büyüme hızının üzerinde olan ülkelerin en büyük sıkıntılarının başında erişkin, çalışma yaşına gelmiş, okulunu bitirmiş insanları işe yerleştirme sorundur.

Bu konuda Türkiye Ziraat Odaları Birliği,8-10 Mayıs 2015 tarihinde yapılan Genel Kuruluna sunulan “Zirai ve İktisadi Rapor” da, tarım sektörünün işsizlik-istihdam ilişkilerini analiz etmiştir.Bu analiz raporları ışığında tarımın istihdama etkisini inceleyelim.

Yetişkin nüfusun hızla arttığı ülkemizde iş alanlarının genişleme mecburiyeti olduğu ortadadır.16 ve üzerindeki nüfusumuz 2011 yılında yaklaşık olarak 54 milyon iken, bu rakam 2014 yılında yaklaşık olarak 57 milyona yükselmiştir.

2011 yılında işgücü çağında olanların işe yerleşme oranı % 47,5 iken 2014 yılında bu rakam % 50 olarak gerçekleşmiştir. Aynı dönemlerde istihdam artışı yaklaşık olarak binde bir-iki gibi bir oranlarda artış göstermiştir ki istihdam edilen nüfus, artan nüfusun gerisinde kalmıştır.

2011 yılında işsiz nüfus yüzde 9’larda iken bu rakam 2014 yılında yaklaşık olarak yüzde 10’lara yaklaşmıştır. Günümüzde ise işsizlik rakamları çift haneli olarak karşımıza çıkmaktadır.

Sektörlerin istihdama katkılarını ele aldığımızda, tarım dışı işsizlik, ekonomik krizin en yoğun yaşandığı 2009 yılında yüzde 16’ya tırmanırken 2014 yılında yüzde 12’ye inmiştir. Tarımın işsizliğe katkısı 2009 yılında yüzde 2,9 iken 2014 yılı katkısı yüzde 2,1 olmuştur.

Tarımda istihdam edilen nüfus 2007-2011 artış göstermiştir. Yıllara göre tarımdaki istihdam ile diğer sektörlerin istihdam sayılarını karşılaştıralım:

Yıl Tarım Sanayi İnşaat Hizmetler

2006 23.3 21.9 6.0 48.8

2007 22.5 21.8 6.1 49.6

2008 22.4 22.0 6.0 49.5

2009 23.1 20.3 6.3 50.4

2010 23.3 21.1 6.6 49.1

2011 23.3 20.8 7.2 48.7

2012 22.1 20.5 7.2 50.2

2013 21.2 20.7 7.2 50.9

2014 21.1 20.5 7.4 51.5

Yukarıdaki tablo göstermektedir ki piyasaya ucuz gıda ve sanayi ürünü üretimi yapan Türk tarım sektörü, bunun karşılığını almamakta, istihdama rağmen enflasyona olumsuz katkı vermemektedir.

Hizmet sektörü kamu ve özel sektörü kapsadığı için çok geniş bir alanda istihdam sağlamaktadır. Tarım sektörü hizmet sektöründen sonra en fazla istihdam yaratan sektör durumundadır. Ayrıca tarım dış ticarette 5,7 milyar dolar dış ticaret fazlası vererek Türk ekonomisine katkı vermektedir.