Türkiye kuru incir ihracatının, Türkiye toplam ihracatı içindeki payı yer
almaktadır. Bu değerlere göre Türkiye kuru incir ihracatının, Türkiye toplam ihracatı
içindeki payının en yüksek olduğu yıl 2002’dir. 2017 yılında Türkiye toplam ihracat
değeri yaklaşık 157 milyar dolar iken; Türkiye kuru incir ihracat değeri yaklaşık 300
milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. 2017’de kuru incir ihracatının toplam ihracat
içindeki payı ‰ 2’dir.
Bu oran çok küçük gibi gözükse de burada unutulmaması gereken şey şudur: İncirin sadece kuru olarak ihraç edilen miktarı ele alınmıştır. Yani bir meyvenin tamamı değil sadece kuru olarak
yapılan ihracatının, ülke toplam ihracatı içindeki değerine bakılmıştır. Bu nedenle incir
hem fizyolojik hem de ekonomik olarak çok önemli bir tarım ürünüdür. Ayrıca şunu da
ifade etmek gerekir ki incir bir tarım ürünüdür. Türkiye’de yetiştiği bölge ve illerin
fiziki sınırları bellidir. İncir ağacı sayısını artırmak ve dolayısıyla rekolteyi artırarak
ihracatın artmasını sağlamanın bir sınırı vardır. Oysa Türkiye’nin asıl ihracat kalemi
imalat sanayi ürünleridir. Dolayısıyla ihracatımız yıldan yıla artarken incir ihracatını bu
ivme ile aştırmak mümkün değildir.
Büyük Menderes Havzası içinde yer alan illerden biri olan Aydın’ın yamaç ve
ovalarında polikültür tarım yapılabilmektedir. Bununla birlikte Türkiye'deki toplam
incir ağacının %60'ından fazlası ve toplam incir üretiminin yarıdan fazlası bu ilden
sağlanmaktadır ( Çobanoğlu v.d, 2005:35).
2002-2018 yılları Aydın ilinin dış ticaret verileri yer almaktadır. Bu verilere
göre Aydın ilinin ihracatı her dönem ithalatından fazla olarak Türkiye ekonomisine
olumlu etkileri olmuştur. Özellikle 2011 yılında bir önceki yıla kıyasla ihracatında
büyük artışlar yaşanmıştır. 2010 yılında 552.459 bin $ olan ihracat, 2011 yılında
706.344 bin $’a yükselmiştir.
Aydın ilinin, Türkiye toplam ihracat içindeki payı, binde 4 ile
binde beş arasında seyretmektedir. Bu oranın düşük çıkmasında aslında Aydın ilinde
üretilip İzmir, İstanbul gibi iller üzerinden ve bu illerin Ticaret Odaları’na kayıtlı
şirketler tarafından ihracat yapılması etkili olmaktadır. 2010 yılına kadar ‰ 4 civarı
iken; 2011-2014 yılları arasında ‰ 5 olduğu görülmektedir.
Türkiye 2017 yılında 305.689 ton; 2018 yılında ise 306.499 ton incir üretmiştir. 2017
incir üretiminin %60,7’sini Aydın ili tek başına karşılamaktadır. Aydın’dan sonra en
fazla üretim yapan üç il ise sırasıyla; İzmir (13,9), Bursa (%8,3) ve Mersin’dir (%2,4).
Bu nedenle incir üretimi ve ihracatının Türkiye ekonomisi içinde önemli bir paya sahip
olduğu görülmektedir. İncir ihracatından elde edilen gelirin artırılması için doğru
stratejilerin ve kaynakların seçilmesi önem arz etmektedir.
Hem ekonomik hem de gıda ve hammadde açısından önemli olan incirin üretiminin ve
tüketiminin daha fazla olması açısından desteklere ihtiyacı vardır. Bu bağlamda devlet
teşvikleri, firmaların kalite ve ürün yelpazelerini geliştirmeleri, gerekli reklam ve
bilgilendirmelerin ulusal ve uluslararası mecralarda yapılması önem taşımaktadır. İncir
üretimi için negatif dışsallığa sebebiyet verecek üretim alanlarının, incir üretim
alanlarına yakın yerlere yapılmasına izin vermeyecek şekilde politikaların düzenlenmesi
gerekmektedir.
,Kaynak: Ömer Özpınar,Kuru Meyve Sektörü İçinde İncir.
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.