Takip Et

Tipik Bir Üretim Alanı: Buharkent ve İncir-2

1917 yılında“ Kooperatif Aydın İncir Müstahsilleri Anonim Şirketi, Söke, Selçuk ve Nazilli’nin yanı sıra Ortakçı (Burhaniye) istasyonuna da incir alımı için büyükçe bir depo inşa etti. Savaş yıllarında bu deponun inşasını önemli bir başarı olarak kabul etmek gerekir. Bu depodan 1918 yılında bin 500 ton kuru incir alındığı da bilgiler arasındadır. Ancak yukarıda belirttiğimiz gibi I. Dünya Savaşı yıllarında kuru incir ihracatının durması ile bu depolar işlevlerini tam olarak yerine getirememişlerdir. I. Dünya Savaşının bitim tarihi olarak kabul edilen 11 Kasım 1918’den yaklaşık altı ay sonra Yunan işgalinin başlaması ve ardından gelen işgal yılları incir üretim ve ticaretini olumsuz etkilemiştir. Ta ki 1924 yılına kadar.1924–1925 yıllarında ancak hükümetin desteği ile üretici incir satışında para kazanmaya başlamıştır.

1922 yılında işgalin sona ermesi ile beraber Rum tüccarlar Buharkent’i terk edince, ortaya çıkan boşluğu yerli Türk tüccar adayları doldurmaya başlamışlardır. Tüccardan çok komisyoncu olarak adlandırabileceğimiz bu yeni küçük burjuvazi İzmir’deki ihracatçı şirketlere kuru incir temin ederek kg başına komisyon almaktaydılar.

Burhaniye İncir Tarım Satış Kooperatifinin kuruluş tarihi 1949 yılına tekabül etmektedir.

Buharkent, İncir Kooperatifi Tarım Satış Kooperatifi 26 Mart 1949 tarihinde kurucularını belirlemiş 4 Mayıs 1949 tarihinde 101 nolu kooperatif olarak kurulmuştur. Kooperatifin kurucu ortakları: Başkan: Mehmet İncirci., Kurucu üyeler Kurucu üyeler: Mehmet Sargın, Mehmet Keskin, Mehmet Öztekin, Hüseyin Çetin, İbrahim Ünlü, Mehmet İnceoğlu, Ali İnceoğlu, Emin Özdemir, Hulusi Beşer, Mehmet Aksay, Hüseyin Gökçetin, Nazif Çiftçi, Mustafa Başer, Ahmet Sarıoğlu, Ahmet Koyuncu, Muhlis Tokat, Hüseyin Çiftçi, Emin Ay, Yusuf Kul, Hüseyin Başoğlu, Halil Kervan’dır.

Kurtuluş Savaşı sonrasında bu Rum tüccarların Buharkent’i terk etmeleri, Tariş’in incir ticaretinde inisiyatifi ele geçirmesi yeni bir dönemin açılmasını gerçekleştirdi. Bu dönem(1952–1969) incir üreticisinin kazandığı dönemdir. Bu dönemde Tariş etkinliğini sürdürürken, yerli incir tüccarları da alım faaliyetlerini sürdürmekte; hala İzmir’de bulunan Türk ve gayri Müslim ihracatçılar için mal temin etmekteydiler.

1950’lerde devlet karayollarının inşası ile demiryollarının süreç içinde önemi azalırken incir alım merkezleri Buharkent kasaba merkezinde yer alan depolarda alınmaya başlandı. İncir alımını sağlayanlar da Türklerden oluşmaktaydı.

1950 sonrası İzmir-Denizli devlet karayolunun yapımının tamamlanması ile tren istasyonu çevresindeki palamut, meyankökü, pamuk, üzüm depoları önemini yavaş yavaş yitirmeye başlayınca, mağaza adı verilen bu depolar kasaba içine ve çevresine inşa edilmeye başlandı. Tariş’in devlet karayolu güzergâhına hizmet binası ve depoları inşa etmesiyle incir sevkıyatı tamamen karayolu ile yapılmaya başlandı.

Bu yıllar kuru incir üretiminin yanı sıra taze incir üretiminin de önemli bir gelir kaynağı olarak kaydedildiği dönemlerdir. Demiryolu ulaşımının yanı sıra İzmir-Denizli devlet karayolunun da hizmete girmesi taze incir ticaretini canlı hale getirmiştir. Önceleri Denizli başta olmak üzere yakın illere gönderilen taze incir, en çok tüketicisini İstanbul’da barındırmakta idi. Kamyonlarla yapılan taze incir nakliyatı bugün de devam etmekte, Buharkent taze incir üretiminde ve toptan pazarlanmasında ülkenin yegâne ilçesi olma konumunu sürdürmektedir. 

ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.