Kredi Kayıt Bürosu’nun yaptığı araştırmaya göre Türk çiftçisinin genel görüntüsünü içeren araştırmasının,sonuç ile ilgili dün ilk bölümünü yayınlamış,bugün ise ikinci ve son bölümünü yayınlamaktayız.
* Çiftçilerin %58’i ürün bedellerini peşin veya birkaç gün içinde tahsil etmektedir. Bir kısmını peşin bir kısmını vadeli tahsil edenler toplam çiftçilerin %35’ini, tamamını vadeli tahsil edenler ise %7’sini oluşturmuştur. Daha önce açıklanan “alıcılara güven” problemi de dikkate alındığında, çiftçilerin mümkün olduğunca peşin satış yaparak işletme giderlerini karşılamaya ve borçlarını ödemeye çalıştıkları anlaşılmaktadır.
* Vadeli tahsilat yapan çiftçiler alacaklarını ortalama “3 parça halinde” tamamen tahsil etmektedir.
* Kısmen veya tamamen vadeli tahsilat yapan çiftçilerin yaklaşık yarısı (%48) herhangi bir alacak belgesi almadan ve alıcının ödeme sözüne güvenerek ürünlerini teslim etmektedir. Senet (bono) kullananlar çiftçilerin %24’ünü, çek alanlar ise %20’sini oluşturmuştur. Geri kalan az sayıdaki çiftçi ise “kantar fişi”, “ödeme emri” veya “el yazılı kâğıt” gibi belgelere itibar etmektedir. Herhangi bir belge olmadan yapılan satışların tarım sektöründe güncel bir problem olan tahsilat ve dolandırıcılık risklerini artırdığı düşünülmektedir.
* Çiftçiler tarımdan elde ettikleri kazançtan “orta derecede” memnundur. Araştırmada gelirinden memnun olduğunu söyleyenler22 (%36) ile memnun olmayanların oranı23 (%35) birbirine çok yakındır. “Çok memnunum” diyenler %4’ü, “hiç memnun değilim” diyenler ise %16’yı oluşturmuştur. Toplam memnuniyet oranı Türkiye’deki genel ortalamadan düşüktür. TÜİK’in 2018 Yaşam Memnuniyeti Araştırması’na göre Türkiye’de kazancından memnun olanların oranı %42’dir.
* Görüşülen çiftçilerin %44’ü sadece tarım yapmakta ve aile üyeleri dahil olmak üzere herhangi başka bir gelir getirici faaliyette bulunmamaktadır. Buna karşın, her dört çiftçi aileden biri aynı zamanda esnaflık tüccarlık (%24) yapmakta, %18’i maaşlı bir işte çalışmakta, bir diğer %18’i ise emekli maaşı almaktadır. Bunların dışında tarla/ev/dükkân kirası elde eden, taşımacılık yapan, makine/traktör kiralayan çiftçiler de bulunmaktadır. Özetle, çiftçilerin yarıdan fazlası (%56) tarımsal üretime ilave olarak başka gelir kaynaklarından da istifade ederek geçimlerini sağlamaktadır.
* TARSİM tarım sigortası kullanan çiftçiler %24 olarak ölçülmüştür. Sigorta yaptıran çiftçilerin üçte biri ise ürünün uğradığı bir hasar nedeniyle son 3 yıl içerisinde TARSİM’e hasar tazmin talebinde bulunduğunu belirtmiştir. Son yıllarda iklime bağlı olayların tarımsal üretime olumsuz etkisi beklenmedik biçimde artmaktadır. Bu nedenle, TARSİM’in önemi kritik bir şekilde artmaktadır.
• Her 10 çiftçiden üçü (%31) tarımsal üretimde kullanmak için bankadan, biri (%10) ise Tarım Kredi Kooperatiflerinden (TKK)’nden kredi kullanmaktadır. Çiftçilerin %55’i ise tarım için hiçbir kaynaktan borç veya kredi kullanmadığını belirtmiştir. 2016 yılında yapılan bir saha araştırmasında bankalardan kredi kullanan grubun %52 olması, son 3 yılda kredi kullanımının azaldığına işaret etmektedir.
• Bankalardan kredi kullanan çiftçilerin üçte ikisi (%66) “işletme giderleri için”, %44’ü “yatırım finansmanı için”, %35’i ise diğer amaçlar için kredi aldıklarını belirtmiştir.
• Kredi başvurusu, işletme giderleri için en çok ekim, gübreleme, sulama dönemlerinde yapılırken, yatırım açısından en çok traktör/makine alımı ve arazi alımları için yapılmaktadır. Diğer ihtiyaçlarda öne çıkan iki başlık ise ev/aile ihtiyaçları ile başka bir kredinin kapatılmasıdır.
• Çiftçilerin üçte ikisi (%68) kredisini tek bir bankadan kullanmaktadır. İki farklı banka ile çalışanlar %17, üç banka ile çalışanlar ise toplamın %11’ini oluşturmuştur. Çiftçi başına kredi kullanılan ortalama banka sayısı 1,5’tir.
• Çiftçilerde akıllı cep telefonu sahipliği %85 ile beklenenin üstünde çıkmıştır. Buna %13,3 oranındaki interneti olmayan cep telefonu olan çiftçiler de eklendiğinde toplam cep telefonu sahipliği %98,3’tür. Bu oranlar Türkiye geneli istatistikleri ile neredeyse aynıdır.
• Çiftçilerin %79’u internete cep telefonları ile bağlanmaktadır. İnternet kullanmayan çiftçilerin oranı ise %19,4’tür. 27. Çiftçiler tarım için interneti en çok (%53) hava durumu ve meteorolojik uyarıları takip etmek amacıyla kullanmaktadır. Bunu tarımsal haberler (%25) takip etmiştir. Çiftçilerin internetten “ürün satma” çabaları (%23) beklenmedik şekilde yüksek bulunmuştur. Bu cevabı takip eden “ürün fiyatları” (%19) ile birlikte düşünüldüğünde, çiftçilerin internetten ürünleri için pazar, alıcı ve iyi fiyat arayışı içerisinde oldukları anlaşılmaktadır.
• Son olarak çiftçilere internette kullanmak istedikleri hizmetler sorularak, mevcutta kullandıkları hizmetlerin teyidi ve varsa yeni hizmet arayışları ölçülmüştür. Bu durumda başlıklar çok fazla değişmemekle birlikte, sıralamalar değişmektedir. Zirai hava durumu bilgisi ilk sırasını korurken, internetten “ürün satışı” talebi (%20) tarımsal haberlerin (%18) üstüne çıkarak ikinci sıraya yerleşmiştir. Yeni bir başlık olarak ise “hastalık ve zararlılarla” ilgili bilgi ve erken uyarılar (%16) ise tarımsal haberleri takip etmiştir
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.