Ülkemizde yumurta üretimi uzun asırlardır köy tipi aile işletmeleri olarak sürdürülmekteydi.
Çiftlik ve kafes tipi üretimin 1960’lı yıllarda yaygınlaştığını görmekteyiz. İlkel kafeslerde ve bahçe/gezen tipinde yapılan yumurta üretimi,sahada tavuk hastalıklarının yaygınlaşması üzerine hastalıklardan izole etmek amacı ile binalar içinde,metal kafeslere alınmaya başlandı.
1985 yılından itibaren Özal hükümetleri döneminde bazı sektörlere yapıldığı gibi yumurta sektörüne de hibe şeklinde teşvikler uygulandı.
Ülkemizin pek çok yerinde binlerce tavuk kümesi inşa edildi.
Çorum,Şuhut,Konya,Tavşanlı,İzmir,Edincik,Başmakçı ve Buharkent gibi yumurta üretim merkezlerinde az sermayeli girişimciler 5-20 bin kapasiteli kümeslerde üretim gerçekleştirdiler.
1987-1994 yılları arasında hızla artan yumurta üretimi arz-talep dengesinin talep için eksik olması ve ihracatta karşılaşılan sorunlar ve piyasalardaki yumurta fazlalığı sektörü sıkıntıya soktu.
1994 yılı Ocak krizi işin tuzu-biberi oldu.Yumurta sekötründe küçük kapasitelerin nerdeyse tamamı piyasalardan ve üretimden çekilmek zorunda kaldılar.
Piyasalar tamamen büyük ve finans cephesi güçlü 300-500 bin kapasiteli üreticilere kaldı.
Yumurta sektörünü başarısızlığa iten nedenler:
1-Arz-talep dengesizliği
2-Tüketim azlığı
3-İhracatta yaşanan istikrarsızlıklar
4-Yumurta fiyatlarının gideri karşılamaması
5-Pazarlama zincirinde oluşan kırılmalar
6-Fiyat belirlemede oluşan hatalar.
1990’lı yıllardan itibaren yurt içi yumurta fiyatlarını Başmakçı Yumurta Üreticileri Kooperatifi belirlemektedir.
Gerçekte ve genelde üretici kooperatifleri üreticinin çıkarları için faaliyet gösterirken Başmakçı Yumurta Üreticileri Kooperatifi bu işlevini yerine getirememiştir.
Yumurta toptancılığı yapan büyük tüccar deposundaki stoka ve en fazla kâr etme amacına yönelik talepte bulunarak alım yapma yoluna gitmiş,fiyatların oluşmasında Başmakçı Yumurta Üreticileri Kooperatifi’ni etkisiz hale getirmiştir.
Çözüm öncelikle iç tüketimin artırılmasıdır.
Okullara üzüm projesi gibi her öğrencinin günde bir yumurta yemesi sağlanabilir.
Askeri birliklerin haftalık yumurta tüketimleri artırılabilir.
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.