YAŞ İNCİR PİYASALARI

İncir,yoğun olarak başlıbaşına pazarlama sorunları yaşayan bir ürünümüz.

Taze incir ise değerini bulamama gibi daha yoğun sorunları içermektedir.

Türkiye’de TÜİK verilerine göre 2017 yılında 50.330 ha alanda yaş incir üretimi yapılmış olup, 9,7 milyonu meyve veren olmak üzere, toplam 10,7 milyon adet incir ağacı bulunmaktadır Bu ağaçlardan elde edilen yaş incir miktarı yılda ortalama 205-300 bin ton arasında değişmektedir. Türkiye’de en geniş incir üretim alanlarına Ege Bölgesi sahiptir. Bu bölgeyi Doğu Marmara Bölgesi ve Akdeniz Bölgesi izlemektedir.

İncir üretiminde Aydın yaklaşık %65 oranı ile başı çekerken,yaş incir üretiminde de ilk sıradadır.Aydın’da ise yaş incir üretim ve pazarlama alanları Buharkent merkezli doğu kesimde yer almış,diğer incir üretim alanları kuru incir üretimini hedeflemiştir.

Buharkent’te ise üretim ve pazarlama Kızıldere, Savcıllı, Merkez, Kayaburnu, Feslek, Gelenbe ve Kuyucak’a bağlı Gencelli mahallelerinde faal durumdadır.

İncir alımlarını hal statüsünde olmayan Buharkent ve diğer yerleşim birimlerinde ne tüccar ne de komisyoncu olmayan bir takım esnaf tarafından yürürtüldüğü izlenimi mevcuttur.

Ancak gerçekte ise yaş incir fiyatlarını alıcılar,aracılar,tefeciler,pazarcılar diğer hallerin komisyoncuları ve marketler belirlemektedir.Bu kesim aralarında “tröst” oluşturarak özellikle Buharkent Hal yerleşkesi (?) nde ayak oyunları ile fiyatları tanzim etmekte,komisyoncu-esnaf karışımı tedarikçiler ise onların kararına boyun eğmektedirler.

Şöyle ki yaş incirin 10 birim değerden 2 birim değere düşmesi sadece 5 günde gerçekleştirilmektedir.2019 yılında 26 Temmuzda 10 TL olan yaş incir fiyatı 5 gün sonra 2-2,5 TL ye düşürülmüştür.Burada ne arz-talep dengesi ne de diğer ticari unsurlar etkili olmamaktadır.Bu süreç üretici üzerinde “soygun” biçiminde her sene tekrarlanmaktadır.

Ancak tüm ikazlara rağmen Buharkent üreticisinin incirde “seyreltme” zorunluluğu gibi yanlış bir inanıştan dolayı incirini bugün dahi 2-2,4 TL aralığında bu esnaf –komisyoncu kesimine teslim etmektedir.

Gerçekte ise 2019 yılı kuru incir fiyat tahminlerini içeren piyasa araştırmamızda 36-40 İncir: 22,5-23,51-55 incir ise:18 TL civarında seyredecektir.

Bu durumda buharkent üreticisi yaş inciri toplamakla ortalama olarak kilo başına 12-14 TL zarar etmektedir.

Karşımıza ilk üretici sorusu çıkmakta:Daha incir seyretmedim.Kalite düşer.Hayır.Tamamen kuru incir üreten Nazilli,Köşk,Germencik,Ortaklar,Tire seyreltme yapmadan kuruya dönüştürüyor.Onlarda kalite kaybı yok ;Buharkent’te niye olsun.Olsa da şu fiyatlara göre kim karlı çıkacak?Tabii ki kuru incir.

Sayın Cumhurbaşkanı yaş incirde olduğu gibi tüm meyve sebzede komisyoncu vurgununun farkında.5 Şubat 2019 tarihli demecinde “Üreticiden tüketiciye kadar, arada bu komisyoncular var ya, vurgunu bunlar vuruyor. Herkes karını alıyor. Bu işte farklı adımlar atmak suretiyle üreticiden çıkıp tüketiciye gelen süreci sağlamak gayreti içinde olacağız. Her şeyde bu fiyatlara gerekirse ayar çekme kararını aldık, adımlarımızı atacağız" dedi.

Bu çark aynen böyle dönüyor.Üreticinin elinden ilk malı alan komisyoncu daradan ve mal üzerinden bir miktar kâr ettikten sonra malı aracı ve tefeciye devretmekte.Karının neredeyse tamamını üreticiden kazanmakta.

Bir hafta önce Buharkent’te taze incir 2,5 TL ‘ye alınırken İstanbul’da 25,Ankara’da 20,İzmir’de 20,Antalya’da 10-15 TL’ye tüketiciye ulaşmakta.idi.Bozulmuş ve günü geçmiş incirin 5 TL civarında satılması istisna.

Bu düzende rekabet yoktur.Komisyoncu üretici adına mal aldıysa bunu en yüksek fiyata onun adına satmaya mükelleftir.Diğer komisyoncular ve alıcıların arzusuna uygun olarak aralarında anlaşmalı olarak tek fiyat belirlemeleri yasal suçtur.

Rekabet kurulu re’sen göreve…