GÜNÜMÜZ GAP’INDA ÜRETİM

Cumhuriyet döneminde ülkemizin en büyük tarımsal yatırımlarından birisi de GAP (Güneydoğu Anadolu Projesi”dir.

Özellikle merhum Başbakan ve Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel’in katkı ve payının tartışılmaz olduğu bu proje ülke tarım ekonomisine önemli getri sağlamıştır.Pek çok ürünün yeniden planlamasını gündeme getirmiştir.

Ancak sorulacak soru şudur: GAP Trük insanının hayallerini karşıladı mı? Ülke ekonomisini şahlandıracak üretimi gerçekleştirdi mi? Tarımsal üretimde yüksek oranlarda artış sağladı mı? Ürün kalitesinde ne gibi bir katkı gerçekleşti?Türk tarımsal ihracatına GAP ne derece olumlu etki sağladı?

Bu soruların her birisi tez konusu olacak kadar araştırma ve incelemeye muhtaçtır.Fakat gerçek de şudur ki GAP Türk insanının tarımsal hayalini gerçekleştirememiştir. Öyle olsaydı sürekli gündemde olmaz mıydı?

Çünkü GAP’ta hala 3 milyon hektardan fazla alan da tarla tarımı yapılmakta bu alanların yaklaşık olarak 300 bin hektarında “nadas” uygulanmakta.

GAP’ta hali hazırda yaklaşık olarak 310 bin hane tarımla uğraşmakta ,bunların% 74’ü bitkisel üretim ve hayvancılık % 24 ü bitkisel tarım,sadece % 2’si yalnız bitkisel üretim yapmaktadır.

GAP tarım arazilerinin %58’i 550 dekar aralığındadır.

GAP ürün desenini ele aldığımızda pamuk, ayçiçeği ve mısır alanlarının artmakta olduğunu bunun yanında buğday alanlarında az bir artış,arpa tarımının yerinde saymakta olduğu görülmektedir.

GAP İdaresinin verilerine göre;

“Bölge’de, 2017 yılı sonu itibariyle Fırat-Dicle Havzası’nda toplam 547.333 ha alan sulamaya açılmıştır. 197.969 ha alanda halen sulama şebeke inşaatı devam etmekte olup, 1.054.699 ha alan proje ve planlama aşamasındadır. DSİ tarafından yürütülen sulama projelerinin % 30,3’ü işletmededir.”

Mercimek,susam,nohut,üzüm alanlarında bariz düşüşler mevcuttur.

“Mevcut durumda, GAP Bölgesi, Türkiye pamuk üretiminin yarısından fazlasını karşılamakta olup (%55), ülke genelinde yetiştirilen bitkisel ürünlerden kırmızı mercimeğin %96,9’u, Antepfıstığı’nın %92,2’si, durum buğdayının %35,7’si ile mısırın %25’i yine GAP Bölgesi’nden karşılanmaktadır (2015).”

“GAP Bölgesi’nde 2000 yılında 679 olan ihracatçı firma sayısı, 2007 yılında 1.444 ve 2016 yılında 3.244 olmuştur. Bölge, 2016 yılında ülke toplam ihracatından aldığı yüzde 6,1’lik pay ile İBBS 1 (12 bölge) bölgeleri içinde İstanbul, Doğu Marmara, Ege’den sonra 4. sırada yer almıştır.”

“GAP Bölgesi’nde imalat sanayindeki işletme sayısı 2002’de 1.102 iken 2015 yılı sonu itibariyle 3.448’e ulaşmış, 39.000 olan istihdam sayısı da 181.929’a çıkmıştır.

GAP’ın daha akılcı bir yönetimi ile ülke ekonomisini geliştirecek çok fazla katkısı olacaktır.

“GAP Bölgesi gelecekte ortaya çıkacak üretim kapasitesinin yanı sıra iç ve dış pazarlara sunacağı tarımsal hammaddeler ve yarı mamul-mamul maddeler ile birlikte tarımsal üretimde kullanılacak olan her türlü tarımsal üretim girdisi-gübre, tohum, ilaç, yem, ekipman imalathane vb. ile ihtiyaç duyacağı yetişmiş işgücü ve kalifiye elemanlarıyla sadece Türkiye pazarlarına değil tüm dünyaya açılacak bir penceredir.”