Türk tarımının en önemli sorunlarından başta geleni fiyat istikrarsızlığıdır.
İncir için “spesifik” tanımlamasının kullanılmasının nedeni belli iklim kuşağında çok dar alanlarda yetiştiriliyor olmasıdır.Aydın’da yetişme alanı dar bir şerit halinde Buharkent’in Kızıldere köyünden başlayarak Söke’nin Argavlı köyünde sona ermekte,bunun yanında başta İzmir’in Tire olmak üzere bazı ileçleri ile Balıkesir Havran’da kuruyabilen incir yetişirken pek çok bölgede yetişen incir çeşitlerinin ekonomik değeri bulunmamaktadır.
İncir dünyada en az üretilen meyve çeşitlerindendir.
“BM Tarım ve Gıda Örgütü (FAO) verilerinin son beş yıllık ortalama değerlerine göre Türkiye, yaklaşık 300 bin ton üretim ile dünya yaş incir üretiminin yaklaşık % 30’nu karşılayarak ilk sırada yer almaktadır. Türkiye’yi Mısır, Cezayir, İran, Fas, Suriye, ABD ve İspanya takip etmektedir. Yıllara göre değişmekle birlikte, dünya incir üretiminin ortalama 1.100.000 ton, kuru incir üretiminin de 105.000 ton civarında (yaş incirin dörtte biri kuru inciri oluşturuyor.) olduğu dikkate alındığında, dünya incir üretiminin 680.000 ton civarında bir miktarının yaş incir üretimi olarak değerlendirildiği ortaya çıkmaktadır.”
Bu rakamlar dünya üzerine milyarlarca insanın ömrü boyunca inciri hiç tatmadığını göstermektedir.
Ülkemiz yaş incir üretimi FAO verilerine göre 240- 300 bin ton arasında değişirken TÜİK bu rakamı yaklaşık olarak 10-30 bin ton farklarla 265-300 bin ton olarak açıklamaktadır. Üretilen taze incirin çok nemli bir bölümü iç pazarda tüketilirken Bursa siyahı incirin ihracat şansı mevcuttur.
Daha önceki yıllarda Bursa merkez köylerinde yetiştirilen Bursa siyahı incir, artık daha geniş alanlarda yetiştirilmektedir.
Önü ihracat ve iç pazar fiyatları açısından açık olan Bursa siyahı incir çeşidi için Aydın coğrafyası en uygun alandır. Zira Aydın toprakları ve iklimi hem erkencilik, hem şeker hem kalite hem de en uygun bölge iken üreticinin incir yetiştirmede bilgi altyapısının ileri ve eksiksiz olması ayrı bir fırsattır.
Adana ve Mersin illerinde bazı büyükmçiftçilerin 100-200 dekar alanlarda Bursa siyahı bahçesi oluşturdukları bilgisine sahibiz. Bu üretim miktarları arz-talep dengesini etkilemekten çok uzaktır.
Son yıllarda Aydın’da yetiştirilen Bursa siyahı alanları Bursa ili ile rekabet edebilir hale gelmiştir.
Bursa siyahının ihracat şansına karşın Sarı lop incirin tüketimi iç piyasaya yöneliktir.
Sorun ise burada başlamaktadır.Buharkent ülkemizin ilk ve lider üretici merkezidir.Ancak fiyatları üretici değil,komisyoncu veya tüccar diyebileceğimiz yaklaşık 20 kadar küçük esnafı hegomanya ve baskısı altına almış olan tüccar,aracı,komisyoncu,halciler belirlemektedir.
Dünyada hiçbir ürün 1o gün gibi kısa bir sürede-arz-talep dengesine arz adına bir dengesizlik mevcut değil iken- 10’da bir fiyatına düşmezken Buharkent’te oynanan fiyat oyunu ile düşmektedir.
Şu anda taze incir fiyatları İatanbul:40,Ankara:35,Antalya:35,İzmir:30 Tl iken Buharkent’te üreticiden alış seyrini sunalım:
22 Temmuz 2020,15 TL
23 Temmuz 2020,13 TL
24 Temmuz 2020,12 TL
25 Temmuz 2020,9-10 TL
26 Temmuz 2020,7,5-8 TL.
Emin olun ki Kurban Bayramı öncesi komisyoncu-aracı karteli bu fiyatı 3 TL altına çekecektir.
Şu Ticaret Bakanlığı’na ne diyeyim ki….
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.