UNUTULAN TARIM ÜRÜNLERİ MEYAN -2

Aydın’ın unutulan tarım ürünlerinden olan meyan bitkisi hakkında bilgi vermeyi sürdürelim.

Aydın Vilayeti Salnameleri (yıllık), Büyük Menderes Ovası'na serpilmiş kaza ve nahiye merkezlerini tanıtırken bu yerleşimlerin ekonomik değeri olan tarım ürünlerine de yer vermektedir.

Salnameler, Nazilli ve Söke’de bol miktarda yetiştirilen meyan kökünün Köşk’te de üretildiğini bildirmektedir.

“(Köşk) Nahiye dâhilinde İncir, palamut, zeytin, pamuk, buğday, arpa, ak darı, mısır darı, çavdar, bakla, meyan kökü, susam, kestane, ceviz, çekirdeksiz razaki üzümleri hâsıl olunup şimendifer (ile) İstanbul’a, İzmir’e mahal-i saireye nakl olunur.”

Nazilli’nin ekonomik yapısı anlatılırken meyan balının yerine vurgu yapılmaktadır:

“Nazilli’de Ziraat ve Ticaret:

Kazamız-ı yörede senevî 40 000 İstanbul kilesiyle hınta (buğday) ve 3 888 000 kile şa’ir (arpa), 71 987 kile mısır, 11 200 kile çavdar, 11 841 kile ak darı, 20 000 kile burçak,11 700 kile susam, 50 kile nohut ve yine o kadar mercimek, 15 000 kile bakla, 3 650 000 kıyye çekirdekli pamuk,1 341 000 kıyye incir,130 000 kantar palamut, 863 000 kıyye zeytin, 250 kıyye afyon, 350 harir (ipek), 600 000 yaş üzüm,7000 kantar meyan balı hâsıl olur, alınır ve satılır.”

Aynı belgede Nazilli’nin emlakından bahsederken meyan balı fabrikasının varlığına işaret edilmektedir.

“Nazilli’nin Emlak-i Mevcudiyesi:

Hane:2186

Dükkân:869

Han:12

Hamam:2

Fabrika: 3 (2 pamuk 1 meyan kökü fabrikası).”

Yine Nazilli tarımı içinde meyan kökü de yer almaktadır:

“Nazilli tarımı ile ilgili olarak kaydedilenler –pamuk, çavdar, susam, nohut, afyon, palamut, meyan kökü kitre dışında-bugünkü üretimle çok büyük benzerlikler göstermektedir:

“Dâhil-i kazada geliyetle zira olunan hububat: pamuk, arpa, buğday, mısır darısı, ak darı, kum darı, çavdar, susam, nohut, afyon, kendir.

Mahsulât-ı saire: incir, razakı üzümü, portakal, limon, palamut, meyan kökü, kitre.

Mülahaza: İşbu mahsulâttan en ziyade ihracat pamuk, palamut, incir, arpadan olup… … İzmir’e sevk edilir”