Batıya Yolculuğunda İncir-5

Ana kervan yolu(İpek Yolu) bugünkü karayolu güzergâhından değil daha kuzeyinden takip edilmekteydi ve Hacıkavaklar mevkiinde dinlenilerek eski Aydın yolu takip edilmekte, Nazilli Devlet Hastanesi’nin önünden ilerlenerek, bugünkü Ordu Caddesi’nden gidilmekte ve bugünkü Nazilli 5 Eylül İlköğretim Okulu’nun önünden geçip, adı geçen cadde boyunca eski kervan yolundan ilerlenmekte ve bu yol üzerinde Kırlı Kahvesi’nde dinlenilmekteydi. (78)

Sinekçiler de Nazilli’nin kuzeyinde yer almakta olup çağlar boyu en kaliteli incirleri yetiştiren merkezilerden birisiydi. Bu bölgenin incirleri için de bir kervan yolu bulunmakta idi. Ardından Sinekçiler köyüne ulaşan kervan yolu buradan Beydağ’a giden güzergâhı takip ederdi. Bu geçit yerindeki bir buçuk asırlık Kâhya Hüseyin’e ait, Süleyman Amca’nın Kahvehanesinde dinlenen kervancılar, Sinekçiler’in Topyolu’nu kullanarak Beydağ’a inerlerdi. Beydağ’dan gelen bu yolla beslenen ana kervan yolu (Nazilli Ordu Caddesi’nden ilerler) Nazilli Evranlık Mezarlığının yanında ki yolu takip ederdi. Dallıca yoluna kıvrılan kervancılar bu yol üzerinde Ziver’in kahvesinde dinlenirlerdi. (79)

Nazilli’ye ulaşan kervanlar, şehrin içinde birçok konaklama merkezinde, handa, kuyu başlarında ve kahvede mola verirlerdi, buralarda alış-veriş, takas yapılır hayvanlar ve yolcular dinlendikten sonra, kervanlar arasında İzmir’e doğru devam edecek olanlar yeniden develerini yükler ve yola çıkarlardı. Arrundell bu hanları “halk kervansarayı” olarak niteler. Onun mobilyasız, aynı odanın içinde tek gözlü barınaklar şeklinde tarif ettiği bu hanlarda, yolcular içerde uyurken, develer ve deveciler de hanın dışında açık havada uyurlardı. (80)

İsabeyli- Atça- Kılavuzlar Köyü Çelebioğlu Mahallesi içinden devam eden eski kervan yolunda, Nalbant Mehmet Çavuş ve Kasapların Hanlarında ve çevresindeki kahvelerde konaklayarak), Yağdere Köyü yoluyla Güvendik Köyü’nden geçerek, Nysa’ya(Sultanhisar) uğrarlardı. Nysa’nın üzerindeki eski Aroma Köyü yolunu kendisine çekerek Eskihisar Köyü’ne yönelen kervan yolu Çiftekahveler’den Salavatlı köyüne sapar, Köşk’ün Bakla köyünü sağında bırakarak Kuyucular- Beydere- Musluca- Emirdoğan Köyü güzergahını izlerdi. Ancak Emirdoğan’a varmadan Kuyucular Köyü’ne sapan eski ara kervan yolu Cumaderesi- Koçak- Eşekçiler- İlyasdere köylerinden ilerler, Akçaköy yoluyla Mendegüme mevkiini aşarak Sinekçiler Dağı’nı ayaran yolla Adagide yolu güzergahını kullanarak Adagide’ye iner, Yenibahçe Köyü’nü sağında bırakarak Küçük Menderes Nehri’ni aşıp Ödemiş’e ulaşırdı.(81)

Ayrıca Aydın sıra dağlarını aşarak Ödemiş’e ulaşan bir diğer eski kervan yolu, Köşk’ün Baklaköyü’nden kuzeye doğru kıvrılır, Cumadere- Bostanlı köylerini Ovacık yolunu kullanarak, Çatma mezarlığın önünden ilerler, Kıran Köy’den Sarıçam Köyü’ne ulaşarak buradan Karlıkdede Dağı’nı Koca Gedik Boğazı ile aşarak ya Bademli’ye ya da Bıçakçı Köyü’ne doğru yol alır ve bu sayede Ödemiş’e ulaşırdı. Bu yol üzerinde pek çok kuyu, çınar ağaçları ve Baklaköy kahvesi ve Kıranköy kahvesi olmak üzere birçok mola yeri vardı. (82)

Sözünü ettiğimiz yollardan özellikle Ödemiş-Aydın irtibatı Mendegüme üzerinden Kurtuluş Savaşı sırasında askeri ikmaller de kullanın önemli bir yoldu. Kaldı ki Mendegüme önemli bir derbentti. Özellikle efelerin karargâhları Karaçamur ve Ovacık köyleri de buraya çok yakındı.(83)

Emirdoğan’a ilerleyen eski kervan yolunu izleyen kervancılar Emirdoğan Deresi’ni geçer yol üzerinde bir kahvede dinlenerek Kavaklı Köyü’ne geçerek Aydın’a ulaşırlardı.(84)

İncir yüklü deve kervanları Aydın’a doğu kapısı olan Nazilli kapsını kullanarak girmekteydiler.

Aydınoğulları çağında Güzehisar kalesinin Nazilli kapısı ve Tire kapısı bulunduğu bugüne dek gelen rivayetlerden öğreniyoruz. Kale kapısının Nazilli yoluna açılması için (kale duvarı tabakhane deresine dayalı olduğuna göre) önünde bir köprünün bulunmasını ve yapılmasını topografik durum zorunlu kılmaktadır. (85)