Türkiye’de özellikle 1982 yılından önce iller bazında uygulanan kırsal kalkınma projelerinin, 1982 yılından sonra ise nadas-tahıl ekim sisteminin yoğunlaştığı ve yıllık yağışların 450 mm’nin üzerine çıktığı yörelerde uygulanan Nadas Alanlarının Daraltılması Araştırma ve Yayım Projesi ile İkinci Ürün Projelerinin baklagil üretiminin artmasında büyük etkisi olmuştur. Bu projeler sayesinde Türkiye’nin bakliyat üretimi önemli ölçüde artış göstermiştir. Toplam baklagil üretimindeki artış esas itibariyle mercimek ve nohut üretimindeki artıştan kaynaklanmıştır. Bu artışlar nedeniyle Türkiye dünya mercimek ve nohut üretiminde en büyük üretici ülkelerden birisi olmuştur. (205)
Türkiye’de sözleşmeli üretim uygulaması, yeni bir uygulama olmamasına karşın, sözleşmeli üreticilik dönemin özellikleri ve taşıdığı önem nedeniyle yeni bir nitelik kazanmıştır. Türkiye’de bu anlamda ilk uygulama 1965 yılında Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü (TİGEM) tarafından tohum üretiminde başlatılmış ancak 1980’lerden itibaren tohumculuk sektörünün özelleştirilmesi ve bu alanın yerli ve yabancı tohum tekellerine devredilmesiyle birlikte, TİGEM sözleşmeli tohum üretiminden çekilmiştir. Sözleşmeli üreticiliğin uygulandığı bir başka alan ise şeker pancarı yetiştiriciliğidir. Türkiye Şeker Fabrikaları (TŞFAŞ) tarafından yine 1965 yılında sözleşmeli üretim uygulanmaya başlatılmıştır. Özel sektörde 1970’li yıllarda uygulamaya başlanan sözleşmeli üreticilik modeli, 1980’li yıllarda hızla yaygınlaştırılmıştır. Sözleşmeli üretim, şeker pancarından sonra en yaygın olarak sanayi tipi domateste görülmüştür. (119)
1983 genel seçimlerinde tek başına iktidara gelen ANAP, Ulusu Hükümeti döneminde başlatılan liberalleşme hareketini daha hızlı bir şekilde sürdürdü.
14 Aralık 1983’te iktidara gelen I. Özal Hükümeti bu görevini 21 Aralık 1987 tarihine kadar yaparken Tarım Bakanlığı görevini Hüsnü Doğan üstlenmiştir.
I. Özal Hükümeti'nin programında tarım, geniş bir biçimde yer almaktaydı. Programda yer alan uygulamalar ve projelerde DP ve AP hükümetlerinin tarım uygulamalarına paralel tasavvurların varlığından söz edebiliriz.
Tarım ile ilgili düzenlemeler şu maddelerden ibaretti:
* Çiftçiye teminatın zora koşulmadığı şartlarda kredi verilmesi,
* Sulama projelerinin geliştirilmesi,
* Teknik yardımın etkin hale getirilmesi,
* Ürün bedellerinin zamanında ödenmesi,
* Kaliteli tohum verilmesi,
* Tarımsal vergilerin basitleştirilmesi.
(1): )Müslüme NARİN, 1980’Lİ YILLARDAN SONRA TARIM POLİTİKALARINDAKİ DEĞİŞİKLİKLER.
119: Oral, Necdet (2002), “Küresel Sömürgecilik Aracı: Sözleşmeli Üretim”, BİA Haber Merkezi, http://eski.bianet.org/diger/makale10595.htm, (02.12.2011).
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.