Kenan Evren yönetimi tarafından göreve getirilen Ulusu Hükümeti'nin genel tavırları skolastik ve dogmatik de olsa hükümetin ekonomi politikalarını yürüten Turgut Özal’ın uygulamaları son derece liberal bir çizgide sürmüştür.
Ekonominin pek çok alanında olduğu gibi tarımda da devletçi politikalar terk edilmekteydi.
1980’li yıllarda tarım ürünleri piyasalarını düzenleyici kamu kurumlarının etkinliği de azalmıştır. Tarımsal kamu kuruluşlarının yeniden yapılanmasına gidilmiştir. Bu doğrultuda, 1985 yılında T.C. Tarım Bakanlığı bünyesindeki Ziraat İşleri, Zirai Mücadele, Hayvancılığı Geliştirme, Gıda İşleri, Veteriner İşleri ve Su Ürünleri Genel Müdürlükleri kaldırılmıştır. Ayrıca tarımsal altyapı alanında önemli fonksiyonları olan Toprak-Su Genel Müdürlüğü de kaldırılarak Yol-Su-Elektrik Genel Müdürlüğü ile birleştirilmiştir. Bakanlığın uzman birimlerinin kapatılması ve çeşitli yapılar içinde dağıtılmasından dolayı, yönetimde önemli aksaklıklar ortaya çıkmıştır. Bunun yanı sıra Türkiye’deki birçok kuruluş, tarım yönetiminde söz sahibi olmuştur. Oysa tarım sektörünün etkin verimli olabilmesi, iyi işleyen bir tarımsal kamu yönetimi ile olanaklıdır. (1)
Türkiye’de tarım sektörü, 1980’li yıllara kadar ekonomiyi sürükleme görevini başarılı bir biçimde sürdürmüştür. Ulusal kaynaklara dayalı sanayileşme politikası ile birlikte devlet, tarıma diğer sektörlerden daha fazla öncelik vermiştir. Bu doğrultuda tarım sektörüne, tarımsal üretimin artırılmasına, sektördeki sorunların çözümüne yönelik, doğrudan ya da dolaylı olarak önemli ölçüde kaynak aktarılmıştır. Nüfusun büyük bölümünü bünyesinde barındıran tarım sektörü, yıllarca gayrisafi millî hâsılaya, istihdama ve ihracata önemli katkılarda bulunmuştur. (2)
Tarım sektörüne yönelik politikalardaki bu önemli değişiklik, tarım sektörü için olumsuz sonuçlar doğurmuştur. 1980’li yıllarda tarımsal üretim artış hızı düşmeye başlamış, iç ticaret hadleri tarım aleyhine dönmüştür. (3)
1980 yılından sonra uygulanan liberalleşme ve serbestleşme süreciyle birlikte devlet, tarım sektöründen giderek çekilme eğilimine girmiştir. Bu süreç, AB Ortak Tarım Politikası'na uyum, Uruguay Turu görüşmeleri sonucunda imzalanan tarım anlaşmalarının getirdiği yükümlülükler, IMF ve DB gibi uluslararası kuruluşların yönlendirmeleriyle yeni boyutlar kazanmıştır. (4)
1980 yılından sonra liberalleşme eğilimi ile devletin tarım sektöründen giderek çekilmesi sonucu, geçmişte çiftçilere çeşitli hizmetler sunan Zirai Mücadele ve Karantina Genel Müdürlüğü, Topraksu Genel Müdürlüğü gibi kurumların dağıtılması hizmet alımının aksamasına, dolayısıyla verimliliğin düşmesine yol açmıştır. Son yıllarda DB, IMF, AB, DTÖ gibi uluslararası kuruluşların tarım sektörüne yönelik müdahaleleri, uygulanan politikaların sık sık değiştirilmesine yol açmıştır. (5)
----------------
(1): Tarım ve Köy işleri Bakanlığı, 2004 s 45.
(2): Narin, agm.
(3):TÜİK, 2011.
(4): TÜİK, 2010.
(5): Gökçen, Hazım (2007), Tarım Sektöründe Sorunlar ve Çözümler, http://www.hazimgokcen.com/hzm/index.php?showtopic=21, (15.11.2011)
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.