Son günlerde enflasyon, üretim, tüketim ve iç pazar ağ ve zincirinin en önemli gıda sorunu olarak karşımıza “kırmızı et” sorunu çıkmakta. Küçük ve büyük baş hayvanlardan elde ettiğimiz bu değerli protein kaynağı, halkımızın özellikle tüketmek istediği et çeşitlerinin başında gelmekte.
Türk halkı balık, tavuk, hindi, kaz, ördek, tavşan gibi hayvanların etlerini sevmesine rağmen bunları koyun, keçi, dana eti gibi tüketmeye meyilli değildir. Tavuk eti fiyatları marketlerde 4-5 lira arasında halkın alım gücüne uygun fiyatlarla satılırken, halkımız gene de kuşbaşı eti ve kıymayı mutfağından eksik etmek istememektedir.
Üreticinin elindeki dana kesim fiyatları bugün, bölgelere göre farklılıklar gösterse de genellikle 20-22 lira arasında seyretmektedir. Üreticinin eline hayvanın diğer organlarının değerlendirilmemesi de eklenirse canlı hayvan eti üretim rakamlarının daha aşağılarda gerçekleşeceği görülecektir.
Günümüzde modern besiciliğin aldığı mesafe göz önüne alınacak olursa, yemin ete dönüşüm oranı ile ilgili girdi ve kâr hesaplamalarının yeni baştan yapılıp maliyet hesaplarının doğru çıkarılması gerekmektedir.
Üreticinin elinden 20-22 liraya alınan karkas et nasıl oluyor da kasap ve marketlerde 50-60 lira gibi fahiş fiyatlarla satılmaktadır. Arada kimler haksız kazanç elde etmektedirler? Türkiye’de büyük oranda et üreten tröstler m, aracılar mı kasaplar mı? Yoksa hepsi mi? Bu millete pahalı et yedirip yüksek tatlı kârlar elde edenler ortaya çıkarılmalıdır.
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Sayın Faruk Çelik’in ikaz ve tavan fiyat belirlemesine rağmen neredeyse hiçbir kasapta et fiyatlarında gerileme mümkün olmamıştır.
Kırmızı etten fahiş fiyatlarla yüksek kâr eden bu kesim ya gerçekten güçlü ya da devlete meydan okumaktan çekinmiyor.
Serbest piyasa ekonomisi “bırakın yapsınlar” ,”kimin gücü kime yeterse” anlayışı değildir. Fakat ülkemizde öyle işlemektedir.
Piyasadaki bir malın değerini arz-talep dengesi belirler. Modern ekonomilerde ve devletlerde böyledir. Peki, bizde arz yönünde bir azalma mı var?
TZOB’un (Türkiye Ziraat Odaları Birliği) verilerine göre kırmız et piyasalarını ele alalım:
Kırmızı et üretimi 2015’de 141 bin ton arttı, Bu da nüfus artışı ve kişi başına düşen kırmız et tüketimini ele aldığımızda fiyatların ucuzlamasını gerektirmektedir.
TZOB Genel Başkanı Bayraktar’ın verdiği bilgilere göre: Kırmızı et üretimi, 2015 yılında yüzde 14 artarak 1 milyon 8 bin 272 tondan, 1 milyon 149 bin 262 tona çıkmıştır.
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.