Takip Et

DP DÖNEMİNDE TARIMSAL ÜRETİMDEKİ GELİŞMELER

Menderes hükümetlerinin tarıma verdiği önem sonucu tarımsal üretimde de artı yönde gelişmeler ortaya çıkmıştır.

 

Günümüzde olduğu gibi 1950-1960 döneminde çiftçinin üretiminde birinci sırada hububat yer almakta idi.

 

“1950 yılından itibaren tarımda makineleşmenin artmasının hektar başına verim artışını da önemli ölçüde etkilediği gözlenmektedir. 1950 yılında hektar başına 864 kg buğday elde edilirken 1951 yılında % 35 artışla bu verim 1.169 kg çıkmıştır. 1952’de hektar başına verim artış devam ederek 1953 yılında 1950 yılına göre % 44 oranında bir verim artışıyla 1.248 kg’a yükselmiştir. 1954 yılında hava şartlarının tarım ürünlerinin yetişmesine uygun seyretmemesi bir önceki yıla göre ürünlerde % 63 oranında verim kaybına neden olarak hektarda üretim randımanı 765 kg’a düşürmüştür. 1955 yılından sonra hektar başına verim artışı kademeli olarak devam etmiş 1960 yılında 1.097 kg ulaşmışsa da 1953 yılının hektarda elde edilen 1.248 kg’lık verim randımanının üstüne çıkamamıştır.”

 

“Menderes, II. Hükümet Programı’nda tarım tekniğinin önemli araçlarından olan tarım alet ve araçları sorunlarıyla, hastalık ve haşerelerle mücadeleyi, iyi tohum ıslahı konularını, önemle gözden geçirmiş ve uygulamaya başlamış bulunduklarını söylemektedir.”

 

“DP döneminde, Tarım Bakanlığı tohum ıslah çalışmalarına verdiği önemle yurdun çeşitli yerlerinde kurduğu tohum temizleme evleri içerisinde bulundurduğu selektör adı verilen bir çeşit tohum seçme makineleriyle köylülerin tohumunu ücretsiz olarak temizleyerek ağır, olgun taneli tohumları elde etmiş hastalıktan korunsun diye de ayrıca ilaçlamıştır.”

 

“Tohum ıslahı konusunda yaptığı çalışmalarla kendini gösteren Tarım Bakanlığı’na bağlı önemli kuruluşlardan biri olan Devlet Üretme Çiftlikleri Genel Müdürlüğü, bünyesinde oluşturduğu bir birimle buğdaylarda hâsıl olan sürme (kör) hastalığı, başta yer almak üzere zararlı pelemir ve sarı ot bitkileriyle mücadele için kapsamlı bir ilaçlama çalışması başlatmıştır. Bu suretle, hem dış ülkelere temiz üretilmiş hububat satılmasında önemli katkı sağlanmış, hem de iyi vasıflı tohum elde edilmiştir. Hububat tohumluğu üretim miktarı bakımından ilk sırada buğday ve bunu sırasıyla arpa, yulaf, çavdar ve mısır takip etmiştir. “

 

“1948 tarihinde DP Adana İl Kongresinde söz alan Adnan Menderes, memlekette su işinin asırlar boyunca Adana ili başta olmak üzere birçok yerde ihmal edilmesi sebebiyle yağmur mevsimlerinde oluşan suların sel afetleriyle Çukurova ve birçok yerdeki ekili tarım alanlarının zarara uğradığını, iktidarın ise ülke gerçeklerinden habersiz duruma seyirci kaldığını ifade etmiştir. Memlekette tarımın ancak, sulama ve sel sularını dizginleme davası ile beraber yürüyebileceğinin anlaşılmış olduğuna dair herhangi bir fiili esere rastlanmadığını sözlerine ilave eden Menderes, bu durumdan iktidar partisini sorumlu tutmuştur.”

 

“1951 yılında büyük su işleri için hükümetin tahsis ettiği meblağ 25.267.000 liradır. Devam etmekte olan faaliyetlerin eski ve yarım kalmış işlerin tamamlanmasıyla ilgili olarak tespit edilen program, 54.000.000 lira tutarında olup 47 farklı ihale konusunu ihtiva etmektedir.”

 

“1950-1953 yılları arası programları kapsamında sulama tesisi, taşkın ve selden korunma gibi 103 kadar su faaliyeti için DP yönetimi 100.425.000 lira tahsis etmişken aynı yıllar arasında münferit su işleri kapsamında 277 adet su faaliyeti için ayrılan ödenek miktarı 62.217.000. lira olmuştur. Sulama tesisleri, bataklık kurutma, taşkın ve selden korunma gibi tedbirler sayesinde arazi kıymetlerindeki artış 377.000.000 liraya, yıllık gelir fazlalığı 177.690.000 liraya ulaşmıştır.”

 

DP döneminde işletmeye açılan bu iki barajla (Hirfanlı,Seyhan) yetinilmemiş, 16 büyük baraj projesi daha hazırlanarak birçoğu DP’nin iktidarda kaldığı dönemde, kalanları ise DP iktidarından sonra tamamlanarak hizmete girmiştir. Öncelikle sulama amacına yönelik olarak kurulan bu barajların adları ve bitirildikleri tarih şöyledir: Sarıyer (1956), Ayrancı (1958), Sille (1960), Kemer (1958), Demirköprü (1960) ve Damsa (1971) Mamasın (1962), Apa (1962), May (1960), Altınapa (1967), Almus (1966), Kesikköprü (1966), Selevir (1964), Sarımsaklı (1968), Seyitler (1964) ve İbrala (2004) barajlarıdır.”

 

Kaynak: Nadir Yurtoğlu, DEMOKRAT PARTİ DÖNEMİ TARIM POLİTİKALARI VE SİYASİ, SOSYAL, EKONOMİK HAYATA TESİRLERİ (1950-1960),Doktora Tezi. 

ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.