
Egzersiz ve romatizma
14 Aralık 2015, PazartesiTweet |
Bu konu yıllardır tarafıma sık soruldu, bu haftaki yazımız romatizma rahatsızlığı olan bireylerin tarafıma yöneldiği soruları aydınlatmaya çalışacağım. Egzersiz ile romatizma ağrılarından kurtulmak mümkün mü? Romatizma hastasıyım hangi spor yada egzersizleri yapabilirim? Bu sorulara yanıtlamaya geçmeden önce romatizma nedir açıklayalım. Romatizma kelimesi, Yunanca "rheuma" kökünden gelir. Bu kelime "akma"yı dolayısı ile "hareket"i ifade eder. Romatizma oldukça genel bir terimdir ve kemik, kas ve eklemlerin etrafındaki ağrı veya acıyı ifade etmek için kullanılır. Romatizma deyince tek bir hastalık anlaşılmaz. 100'den fazla hastalığı içerir. Bazıları sık bazıları ise oldukça nadir görülür. Artritin kelime anlamı vücuttaki bir veya daha fazla eklemde görülen yangıdır. Artrit çocuklar da dahil olmak üzere herkesi her yaşda etkileyebilir, bununla beraber kadınlarda erkeklere göre bu hastalıklara yakalanma şansı daha fazladır.
Genelde diz romatizması artirit ilaçlarıyla tedavi edilmekte ya da ameliyatla diz implantı aktarılmakta. Ancak Tufts Üniversitesi'nden M. Nelson, romatizma ağrılarından egzersiz yaparak kurtulmanın mümkün olduğunu ve bunun için hastaların ağrıyan bacaklarındaki kasları güçlendirmeleri gerektiğini söylüyor. Nelson arkadaşları birlikte 16 haftalık bir antrenman programı geliştirmiş. Hastalar sandalyenin üzerinde oturarak, ayak bileklerine bağlanan ağırlıklarla çalışmışlar istenmiş. Programın sonunda hastalarda ağrılar azalmış, hastalar 17 farklı beden hareketini daha iyi yapmaya başlamışlar. "Romatizma yüzünden gündelik işlerini bile yapamayan birçok kişi yeniden eski gücünü kazandı" diye açıklıyor.
Görüldüğü gibi romatizmalı bir hastanın tedavisi sadece birkaç ilaç almaktan ibaret değildir. Çok iyi bir işbirliği içinde olması gereken farklı ihtisas dallarının katkısı gerekmektedir. Böyle bir tedaviden hastalar daha çok ve daha uzun süreli yararlanmaktadır. Araştırma sonuçlarından anlaşıldığı üzere ister sağlıklı olsun ister bir hastalığı bulunsun, Egzersiz ve bedensel hareketler her yaştaki insana iyi geliyor. Egzersiz insanları sağlıklı kılarak, yaşamlarını uzatıyor. Özellikle de yaşlı insanların hareketsiz kalmamaları şart.Yaşınız ve rahatsızlığınız ne olursa olsun mutlaka hareket edin.Dikkat ettiyseniz egzersize başlamak ya da yaşınıza ve hastalığınıza uygun beden hareketleri yapmak için hiçbir zaman geç kalmış sayılmazsınız.
Romatizma ağrılarını azaltmak için ne tür egzersizler yapılmalı?
Yalnızca ilaç tedavisi ile ilaç tedavisine egzersiz eklenerek yapılan karşılaştırmalı çalışmalarda egzersizin eklenmesinin hastalık izleminde kullanılan parametrelerde belirgin olarak daha iyi sonuçlar yarattığı gösterilmiştir. Fizik tedavi olabildiği gibi kaslarla ilgili sorunlarda (örneğin çok doğum yapmış bir kadının karın kasları zayıflar. Yüklenme bu tip kişilerde daha çok omurilikler üzerine yığılır) güçlendirici egzersizler öneriyoruz. Bir süre sonra hastalar rahatlıyor. Kas gerginliklerinden oluşabilen ağrılar da var. Uzun süre oturmak, devamlı ayakta durmakla oluşan ağrılar dışında yüksek topuklu ayakkabılarla uzun süre dolaşan kadınlarda da ağrı olabilir. Ya giyilmemeli, giyilecekse de egzersizlerle vücut güçlendirilmeli. Ağrılarda sıcak, elektrik akımları ve fiziksel müdahalelerle kasların gerginlikten kurtarılmasını sağlayabiliyoruz.
Serbest yüzme, yürüyüş bel ağırları için yararlı. Önleyici sporlarla, sırt ve bel kaslarına yönelik güçlendirici egzersizlerle bel ağrısı azaltılır, hatta bu risk ortadan kaldırılabilir. Yatağın yumuşak-sert ve esnek, yastığın da uygun olması gerekiyor. Yüzü- koyun yatma pozisyonunu önermiyoruz, omuriliklere fazlasıyla yük bindiriyor bu pozisyon. Sırtüstü, yan, dizleri karna çekerek yatmak daha iyi. Sandalye uyumsuzluğuna dikkat edilmeli. Araba sürerken koltuk-vites, direksiyon-pedal uyumu olmalı.
Seçilecek egzersizler ile eklem hareket genişliği sağlanması, kasların kuvvetlendirilmesi, dayanıklılığın sağlanması, eklemlerin biyomekanik olarak daha iyi fonksiyon kazanması, hastanın kendini daha iyi hissetmesi, kemik mineralizasyonunun arttırılması ve aerobik kapasitenin arttırılması amaçlanır. Hastaya egzersiz programı vermeden önce hastalığın evresi, mevcut deformitelerin durumu ve kaynağı, hastanın genel durumu ve egzersiz alışkanlığı ve hoşlandığı aktiviteler mutlaka değerlendirilmelidir. Hastalığın erken evrelerinden itibaren başlanan egzersizler sırasında hastanın gereksinimlerine göre yeniden planlanma yapılmalıdır.
Genelde tedavi edici egzersizler üç grup ayrılır
1. Daha çok esneklik ağırlıklı eklem hareket açıklığı veya germe egzersizleri
2. Genel olarak kuvvetlendirici egzersizleri
3. Aerobik (dayanıklılık) egzersizleri.
Esneklik ve eklem hareket açıklığı egzersizleri aktif ve pasif olarak ikiye ayrılır. Pasif egzersizde terapist ya da destek olarak kullanılan bir cihaz yardımıyla herhangi bir kas hareketi olmadan eklem hareket ettirilir. Aktif egzersizde ise hasta istenen hareket açıklığını gerçekleştirmek için kendi kas aktivitesi uygular. Aktif egzersizler güç ve enduransı arttırır. Güçlendirmeye yönelik dirençli egzersizde kişinin belli bir kas grubuna yaptırmaya çalıştığı harekete terapistin verdiği kuvvet, serbesti ağırlıklar veya bir cihaz direnç uygular. Zamanla kasların gücü geliştikçe dirençli egzersizlere geçilerek uygulanan direnç arttırılır.Pasif egzersizler eklem hareket açıklığını arttırmak veya korumak için kullanılır. Hasta ağrı veya şişlik gibi eklemini hareket ettiremediği ya da yeterince kas gücünün olmadığı durumlarda kullanılır. Hastalarda özellikle omuz ve kalça ekleminde pasif egzersizler yararlı olmaktadır. Aerobik egzersizler yüzme, yürüme bisiklete binme gibi aerobik aktivitelerden oluşan ve kalp damar sağlığı da arttıran egzersizlerdir. Su içi egzersizler hareket kısıtlılığı olan hastalarda hareketin en fazla yapılabileceği ortamı sağlaması açısından çok değerlidir. Hastalarda özellikle kaplıca suyunda yapılan egzersizler ile birlikte uygulandığında olumlu sonuçlar bildirilmiştir.
Solunum Fonksiyon Egzersizleri: Hastalarda solunum hareketleri sırt omurları ve göğüs kafesi eklemlerdeki tutuluş nedeni ile kısıtlanabilir ve bunlarla birlikte bazen postural faktörlerin de eklenmesiyle solunum güçlüğü ortaya çıkabilir. Hastalarda egzersiz sırasında soluk almamızı sağlayan kaslarda yorgunluk ve maksimum oksijen kapasitesinde kısıtlanma gösterilmiştir. Bu sebeplerle, göğüs kafesinin kapasitesini arttırmak için şu egzersizler yapılmalıdır.
1. İki kez burundan normal hızda soluk alıp ağızdan verilir
2. Burundan ve ağızdan normal soluk verilir
3. Göğüs ve karın solunumu yapılır
4. Derin bir soluk alınır ve ağızdan yavaşça verilir
5. Soluk aldıran kasların dirençli egzersizi için elleriyle göğüs duvarına bastırıp direnç uygularken güçlü soluk alması öğretilir.
Egzersiz yapmak çocukları romatizmadan korur; bel ağrılarının çok az bir kısmı, iltihaplı romatizmaya ya da ciddi disk sorunlarına bağlıdır. Geri kalanı değiştirilebilen faktörlerden kaynaklanır. Uygun kiloda olmak çok önemlidir. Çok doğum yapan kadınların karın kası gevşer. Kilo alırsa bel çukuru derinleşir, bu durumda ağırlık merkezi öne kayar. Bunun da tedavisi kilo verip sırt ve karın kaslarını güçlendirmektir. Ancak böyle bir şeye erken başlamak gerekir. Beş doğum yaptıktan sonra başlarsanız bunu başarmanız zaman alır. Şimdiki çocuklar kurslar, sınavlarla yaşıyorlar o nedenle acınacak haldeler. Hiç oyun oynamıyorlar, oyun diye gittikleri basketbol da, yüzme de kurs. Bize bu şekilde çok sayıda ağrılı çocuk geliyor. Vücutları iyi yetişmiyor. Bu çocuklara erken yaşta spor yaptırılmalı, oyun oynamalarına izin verilmeli.
Kaynaklar:*E. Akalın; Ders notları ve internet açıklamaları.,** N.Akgün; Egzersiz Fizyolojisi-1992,**- F.güneri:ramatizmal Hastalıklar.
• Egzersiz Esnasında Sıvı Kaybının Etkileri Nelerdir?
• EGZERSİZ VE BAĞIŞIKLIK SİSTEMİ ÜZERİNE ETKİSİ
• KADINLAR NASIL EGZERSİZ YAPMALIDIR?
• KORONAVİRÜS VE EGZERSİZ
• Vertigo Hastaları Nasıl Egzersizler Yapmalı?
• Basit Egzersizlerle Sağlığınızı Koruyun
• Jamaika Atletizm Sırları
• Okul ve Egzersiz
• Fibromiyalji ve Egzersiz
• ALİ GÜREŞ KÖŞE
• Genç kalmanın sırrı; aerobik egzersiz
• Mahalli idareler sağlıklı yaşamın neresinde?
• Rahatlatan egzersizler
• Haydi zumbaya
• Astım ve Bronşit Hastalarına Egzersiz Önerileri
• Nabızla egzersiz
• Ali Güreş köşe yazısı
• Karın Sıkıştırma Egzersizleri
• Egzersizle yaşlanma geciktirilebilir mi?
• Kalp hastalıkları ve egzersiz
• Egzersiz Yap Sivilcelerden Kurtul
• Egzersiz ve romatizma
• Cilt Güzelliğiniz İçin Egzersiz Yapın
• Egzersiz ve beyin sağlığı
• Egzersiz ve Bel Fıtığı
• Koşu ve Yürüyüş İçin Öneriler
• Çocuklarda fiziksel aktivite
• Kegel Egzersizleri
• Egzersiz ve Depresyon
• Egzersizle Omuz Çökmesi ve Ağrısından Kurtulun
• Karın Yağları ve Egzersiz
• Egzersiz Yapmak Adet Dönemini Geciktirir mi?
• Anemi ve Egzersiz
• Her derde deva
• Bacaklar için egzersiz
• Egzersiz ve Oruç
• Kadın ve egzersiz
• Doğru Kardio Egzersizleri
• Kalça kaslarını kuvvetlendirme egzersizleri
• Hangisi faydalı? Koşu mu yoksa yürüyüş yapmak mı?
• Egzersiz ve Romatizma
• Egzersiz yap selülitten kurtul
• Egzersiz hangi saatlerde yapılmalıdır?
• Okul ve spor
• Kabızlık ve Egzersiz
• Spor kültürünün oluşmasında yerel yönetimlerin rolü
• Tansiyon Hastaları Nasıl Egzersiz Yapmalı
• Kilo Almak İstiyorsan Egzersiz Yap
• Yerel Yönetimlerin egzersiz politikaları var mı?
• Solunum Sistemimiz ve Egzersiz
• Yerel Yönetimler Spor Aktivitelerini Desteklemeli
• Egzersiz ve sigaranın etkileri
• Egzersizin bulaşıcı hastalıklar üzerindeki etkisi
• Spor Bilinci Yaratmak
• Egzersizin Cinsel Sorunlar Üzerine Etkisi
• Karaciğer Yağlanması ve Egzersiz
• Egzersiz ve Doğru Nefes Alma
• Egzersizin Testosteron ve Kas Gelişimine Etkisi
• Kalp Sağlığınız İçin Dans Edin Lütfen!
• Egzersiz Sırasında Kan Şekerinin Düşmesi
• Göğüste Kireçlenmeye Karşı Egzersiz
• Boyun ve Sırt Ağrıları İçin Pilates
• Bayanlarda Ağırlık Çalışmasının Önemi
• Esneme Egzersizlerinin Önemi
• Tantra Egzersizleri ve Cinsel Performans
• Egzersiz ve serotonin (Mutluluk)
• Vücut Geliştirme ve Ergojenik Yardımcılar
• Egzersiz yaparken sıvı kullanımı
• Rahatlama egzersizleri
• Düzenli Egzersiz Kalbinizi Nasıl Etkiler?
• Hareketsiz yaşamın riskleri
• Çocuklarda egzersiz ve hareket eğitimi
• Sağlığınız için basit hareketler
• Romatizma hastaları egzersiz yapabilir mi?
• Düztabanlık ve ayak ağrıları için egzersizler
• Farklı Zeminde Koşmalıyız
• Regl döneminde uygun egzersiz
• Çağın hareketsizlik sorunu var
• Egzersizin stres üzerindeki etkisi
• Yavaş Tempolu Aerobik Egzersiz Gençleştiriyor
• Ülseratif kolitli olan hastalar egzersiz yapabilir mi?
• Egzersiz yapmak kolesterolü düşürür mü?
• Bayanlarda kol arkası sarkmalarını önleyici egzersizler
• Egzersizin Bağışıklık Sistemi Üzerine Etkisi
• Beliniz için egzersiz dönemi
• Egzersizin beyin sağlığı üzerindeki etkisi
• Topuklu ayakkabıların yarattığı hasar
• Egzersiz göğüs sarkmalarını engelliyor mu?
• Kasık fıtığı için egzersiz önerileri
• Parkinson hastaları egzersiz yapabilir mi?
• Egzersizin migren üzerindeki etkisi
• Yaşlılık döneminde egzersiz ve riskleri
• Vücut geliştirirken yaptığımız hatalar
• Egzersiz Yapmak Gribe Yakalanmayı Azaltıyor mu?
• Egzersizle sırt ve bel ağrılarından kurtulun
• Bayanlarda kalça sıkıştırma egzersizleri
• Egzersizin Psikolojik Etkileri
• Hamilelikte Egzersizin Bebeğin Beyin Gelişimine Etkisi
• Çocuğunuzun Kalbi Egzersize Ne Kadar Hazır?
• Karın kaslarına yönelik egzersiz önerilerimiz
• Zayıflama Uğruna Sağlığınızdan Olmayın
• Farklı Ortamlarda Egzersiz ve Yükselti
• Egzersizin Selülit Üzerine Etkisi
• Egzersiz krampları
• Yoğun Egzersizin Hormonlara Etkisi
• Kas geliştiren ilaçların zararları
• Duruş Bozukluğu İçin Egzersiz Önerileri
• Egzersiz bunamanın ilacıdır
• Vitaminler egzersizin etkisini azaltıyor mu?
• Egzersizin beyin üzerine etkisi
• Bebeklere egzersiz yaptırılır mı?
• Soğuk havalarda egzersiz yaparken dikkat
• Cumhuriyet Döneminde Spor ve Atatürk
• Egzersiz yapmak gençleştirir mi?
• Bayan Sporcuların Kabusu: Regl Döneminde Performans düşer mi?
• Fiziksel aktivite yapma alışkanlığı edinme
• Zencilerin performans üstünlüğü genetik mi?
• Pilates yapmak zayıflatıyor mu?
• Olimpiyatları neden kaybettik?
• Egzersiz Kaliteli Yaşamın İlacıdır
• Egzersizin Kas Hastalığına Etkisi
• Egzersizde Ergojenik Destek Nedir?
• Kalbinizi Egzersiz Yaparak Koruyun
• Ankilozan spondilit Hastaları Ne Tür Egzersizler Yapmalı?
• Oruçlu iken egzersiz yapılır mı?
• Hamilelikte egzersiz yapılır mı?
• Sıcakta fiziksel aktivite yapmak.
• Regl Döneminde Egzersiz Yapılır Mı?
• Lenf Ödemde Egzersiz Yapmak
• Bayanlar için Yağlarından Kurtulma Önerileri
• Çocuklarda Denge Gelişimi
• Yaz Spor Okulları
• Fiziksel Aktivite Esnasında Yapılan Yanlışlar
• Göbek yağlarından kurtulmanın şifresi
• Gençlik ve Spor Bayramı ile Ulusal Spor Politikası
• Fiziksel aktivite beyin hücrelerini yeniliyor
• Fiziksel aktivite ve zihinsel gelişim
• Bırakın çocuklar oynasın
• Muhteşem Tibet’in Beşlisi Nedir?
• Ergenlik dönemde neden fiziksel aktivite yapılmalıdır?
• Fiziksel aktivitenin osteoporoz üzerine etkisi
• Hangi Egzersizler Büyüme Hormonunu Tetikler?
• Fiziksel aktivite meme kanseri riskini azaltır mı?
• Çalışma hayatında fiziksel aktivite
• Yağlardan kurtulmak için şifreler
• Aktivitenin psikolojik etkileri
• Hangi fiziksel aktivite hangi hastalığa iyi geliyor?
• Fiziksel aktivitenin iskelet sistemi üzerine etkileri nelerdir?
• Egzersiz yapılan zemin ve kullanılan ayakkabı nasıl olmalıdır?
• Çocuklar için hangi fiziksel aktiviteler boy uzatır?
• Neden Sporcular Doping Kullanma İhtiyacı Duyarlar? Zararları Nelerdir?
• Sporcular neden aniden ölüyor?
• Müsabakalardan önce sporcular cinsel ilişkide bulunmalı mı?
• Vücut Geliştirmede Kullanılan İlaçların Metabolizma Üzerine Olumsuz Etkileri
• Yorgunluğa karşı fiziksel aktivite iyi gelir mi?