
Ülseratif kolitli olan hastalar egzersiz yapabilir mi?
5 Temmuz 2014, CumartesiTweet |
Bu hafta kalın bağırsak iltihabı olan bir hastanın sorusuna cevap vermeye çalışacağım. Ülseratif kolit sadece kalın bağırsağı tutar. Kalın bağırsakta ülserlerin oluşmasına ve kanamaya neden olur. Ülseratif kolitin bugün için kesin nedenini bilinmiyor. Ancak genetik yatkınlığı olan kişilerin bağırsaklarında bulunan bazı mikroorganizmalara ya da besinler ile alınan bazı maddelere karşı vücudun bağışıklık sisteminin abartılı yanıt vermesi ile ortaya çıkar. Aslında yabancı maddelere karşı vücudu korumakla görevli olan bağışıklık sistemi neden abartılı yanıt veriyor bu tam bilinmemektedir. Bu hastalığın belirtileri kanlı, mukuslu (sümüksü madde) ishaldir. Dışkılama sayısı günde 1-2 olabileceği gibi hastalığın derecesi ile ilişkili olarak 20-25 kez olabilir. Diğer belirtiler kan kaybına bağlı halsizlik, yorgunluk ve çarpıntıdır. Seyrek olarak ülseratif koliti olan hastalarda eklem, cilt, göz ve karaciğer ile ilgili bozukluklar da olabilir.
Sağlıklı kalmak için herkesin mutlaka egzersiz yapması gerekir. Eğer ki ülseratif kolitiniz varsa, fiziksel olarak aktif olmanız için daha da fazla neden vardır. Egzersiz, böyle bir rahatsızlığınızın olması durumunda riski yüksek olan osteoporozun önlenmesine yardım eder. Bunun yanında, ülseratif kolitle bağlantılı diğer sorun olan, kolon kanserinin önlenmesine yardımcı olur. Egzersiz ayrıca stresi azaltıp ruh halinizi iyileştirerek ülseratif kolit azmasını engeller. Egzersiz ayrıca eklemlerinizi destekleyen kaslarınızın kuvvetli ve esnek olmasına yardım eder. Şayet ameliyata ihtiyacınız olursa çabuk iyileşmenizi de mutlaka sağlayacaktır.
İltihabi bağırsak hastalığı olan (IBD) kişilerde osteoporoz riski daha yüksektir. Aslında uzmanlar ülseratif kolit ve Crohn hastalığını içine alan iltihabi bağırsak hastası olan kişilerin %30 ile %60 arasında bir oranında kemik yoğunluğunun azaldığını, yani kemiklerin olması gerektiği gibi kuvvetli olmadığını bildiriyorlar. Buna iltihabi bağırsak hastalığının kendisi yol açabiliyor. Vücudun enfeksiyona karşı reaksiyonuna ‘sitokin’ diye adlandırılan proteinler de dahil olur ve bunlar, vücudunuzun kemik yapımına ve kemik yıkımına dahil olabilir. Ülseratif koliti tedavi etmek için kullanılan kortikosteroid ilaçlar, osteoporoz riskini de artırabilir. Kemikler de tıpkı kaslar gibi yaşayan ve egzersizle daha da kuvvetlenen dokular olduklarından, egzersiz kemiklerin artrofiye uğramasını engeller. Kuvvet ve dayanıklılıkla ilgili egzersizler, vücudunuzu yer çekimine karşı koymaya zorlayan türde egzersizlerdir. Bu egzersizler kemikleri kuvvetlendirirler. Yavaş tempolu koşu, hızlı tempolu yürümek, merdiven çıkmak ve inmek, yumuşak zeminde sıçrama çalışmaları,ritmik dans etmek ve ağırlık çalışmak kaslarınızı ve eklemlerinizi sağlıklı tutar. İltihabi bağırsak hastalığı olan kişilerin %25 gibi yüksek bir oranında eklem iltihaplanması da meydana gelir. Kortizon kullanmak ve yeterli beslenmemek kadar, iltihaplanma da kasların zayıflayarak eklemlere daha fazla yük bindirmesine neden olabilir. Egzersiz her iki soruna da yardım edebilir. Düzenli egzersiz kasları kuvvetlendirir ve eklemlerin daha rahat hareket etmesine yardım eder. Özellikle ağırlık çalışma ve hızlı yürümek gibi aerobik egzersizler, kasları ve eklemleri güçlendirmede etkili egzersizlerdir. Eğer ağrı bunları çok zorlaştırıyorsa, yüzmek ya da bisiklete binmek gibi daha düşük ritimli, egzersizleri deneyebilirsiniz. Esneme de ayrıca, kaslarınızın ve eklemlerinizin esnekliğine yardım etmek için, egzersizlerinizin düzenli bir parçası olmalıdır.
Ülseratif kolit için ameliyata ihtiyacınız olursa, düzenli egzersiz çabuk iyileşmenize yardım edebilir. Egzersiz kaslarınızı güçlendirir, kan pıhtılaşmasını önlemek için kan dolaşımını devam ettirir ve akciğerlerinizi açık tutar. Ameliyat sonrasında doktorunuza ne zaman tekrar egzersiz yapmaya başlayabileceğinizi sorun. Eğer ameliyatınızdan önce, düzenli egzersiz yapıyor ve zindeyseniz, muhtemelen kendinizde egzersiz yapacak gücü bulduğunuz en kısa zamanda yapabilirsiniz. İlk birinci ay için belki daha yavaş çalışmak isteyebilirsiniz; 30-35 ile 40-45 dakika arasında ve haftada 2-3 gün ya da doktorunuzun size söylediği şekilde yapabilirsiniz. Mutlaka yürüyerek başlayın, merdivenleri çıkın ve germe açmalar yapın. Karın ameliyatından sonra 6-7 hafta boyunca eğilip kalkma ve zorlayıcı aktivitelerle 6-7 kilodan fazla ağırlık kaldırmaktan kaçınmanız gerekir.
Stres ülseratif kolite neden olmaz, ama birçok kişi belirtilerini daha da kötüleştirdiğini söyler. Egzersiz yapma stresin ilacıdır.Özellikle rahatlatıcı yavaş tempolu egzersizler iyi stres engelleyicileridir. Özelikle jimnastik, yoga, taichi ya da yavaş tempolu koşu ve yürümeyi deneyin. Ülseratif kolit gibi kronik bir hastalıkla yaşarken kayıp ve üzüntü duyguları yaşayabilirsiniz. Aerobik egzersizler, insana neşe veren endorfin hormonu üretimini artırır.
ANALİZ
Ülseratif koliti olan kişiler yüksek kolon kanser riskiyle karşı karşıyadır, özellikle de hastalık kalın bağırsağın tamamını etkiliyorsa. Ülseratif koliti olmayan kişilerde egzersizin, kolon kanseri riskini azalttığı gösterilmiştir. 52 hastanın analiz edildiği bir çalışmada, en çok egzersiz yapan kişilerin kolon kanserine yakalanma risklerinin, en az egzersiz yapanlara göre %24 daha az olduğu saptanmıştır. Bu, haftada 5-6 saat tempolu yürüyüş yapanlara karşı haftada sadece yarım saat yürünmesi anlamına geliyor. Orta şiddette egzersiz yapmak çok büyük faydalar sağlayabilir. Çalışmalarda, özellikle ülseratif kolit hastalarındaki riske bakılmadı. Öyleyse, egzersiz ülseratif koliti olan kişilerde kolon kanserinin önlenmesine yardım eder mi? Araştırmacılar bunu bilmiyorlar. Ama egzersizin ülseratif kolite sağladığı diğer faydalar için egzersiz yapmaya değer.
Ülseratif kolitli hastaların egzersiz yapmaları sizi sağlıklı tutup, daha kaliteli yaşamanızı sağlarken, hastalığınız, yaptığınız egzersizlerle bazı sınırlar koyabilir. Rahat ve daha güvenli egzersiz için şu ipuçlarını takip edin: Vücudunuzun susuz kalma riskini artıracak çok sıcakta egzersiz yapmaktan kaçının. Egzersiz topluluklarından gaz ya da ishal korkusuyla uzak duruyorsanız, evde egzersiz yapmayı deneyin. Aerobik ya da ağırlık kaldırma egzersizlerinden sonra ishaliniz artıyorsa daha yumuşak bir egzersize geçin. Aerobik egzersizlerden 3-4 saat önce çok yemek yemekten kaçının. Egzersiz öncesi ve sonrası bol su için, özellikle de eğer ishaliniz ya da dışkınız karından atıldığı bir sistem kullanıyorsanız. İçecek olarak, su ve piyasada satılan elektrolit destekli glukoz ya da fruktoz spor içecekleri iyi seçimlerdir. Sizin için en iyi türdeki egzersiz türü ve süresiyle ilgili spor eğitim uzmanı ve doktorunuza danışın. Sağlıklı ve spor dolu günler diliyorum.
Kaynaklar: * Arthur C. Guyton, John A. Hall Yüce Yayımları; N.Akgün, Egzersiz Fizyolojisi(1992 *www.webmd.com/ibd**www.zeynelmungan.com.*** www.baskent-ank.edu.tr.**** www.hemensaglik.com › Sindirim Bozuklukları › Ülseratif Kolit
• Egzersiz Esnasında Sıvı Kaybının Etkileri Nelerdir?
• EGZERSİZ VE BAĞIŞIKLIK SİSTEMİ ÜZERİNE ETKİSİ
• KADINLAR NASIL EGZERSİZ YAPMALIDIR?
• KORONAVİRÜS VE EGZERSİZ
• Vertigo Hastaları Nasıl Egzersizler Yapmalı?
• Basit Egzersizlerle Sağlığınızı Koruyun
• Jamaika Atletizm Sırları
• Okul ve Egzersiz
• Fibromiyalji ve Egzersiz
• ALİ GÜREŞ KÖŞE
• Genç kalmanın sırrı; aerobik egzersiz
• Mahalli idareler sağlıklı yaşamın neresinde?
• Rahatlatan egzersizler
• Haydi zumbaya
• Astım ve Bronşit Hastalarına Egzersiz Önerileri
• Nabızla egzersiz
• Ali Güreş köşe yazısı
• Karın Sıkıştırma Egzersizleri
• Egzersizle yaşlanma geciktirilebilir mi?
• Kalp hastalıkları ve egzersiz
• Egzersiz Yap Sivilcelerden Kurtul
• Egzersiz ve romatizma
• Cilt Güzelliğiniz İçin Egzersiz Yapın
• Egzersiz ve beyin sağlığı
• Egzersiz ve Bel Fıtığı
• Koşu ve Yürüyüş İçin Öneriler
• Çocuklarda fiziksel aktivite
• Kegel Egzersizleri
• Egzersiz ve Depresyon
• Egzersizle Omuz Çökmesi ve Ağrısından Kurtulun
• Karın Yağları ve Egzersiz
• Egzersiz Yapmak Adet Dönemini Geciktirir mi?
• Anemi ve Egzersiz
• Her derde deva
• Bacaklar için egzersiz
• Egzersiz ve Oruç
• Kadın ve egzersiz
• Doğru Kardio Egzersizleri
• Kalça kaslarını kuvvetlendirme egzersizleri
• Hangisi faydalı? Koşu mu yoksa yürüyüş yapmak mı?
• Egzersiz ve Romatizma
• Egzersiz yap selülitten kurtul
• Egzersiz hangi saatlerde yapılmalıdır?
• Okul ve spor
• Kabızlık ve Egzersiz
• Spor kültürünün oluşmasında yerel yönetimlerin rolü
• Tansiyon Hastaları Nasıl Egzersiz Yapmalı
• Kilo Almak İstiyorsan Egzersiz Yap
• Yerel Yönetimlerin egzersiz politikaları var mı?
• Solunum Sistemimiz ve Egzersiz
• Yerel Yönetimler Spor Aktivitelerini Desteklemeli
• Egzersiz ve sigaranın etkileri
• Egzersizin bulaşıcı hastalıklar üzerindeki etkisi
• Spor Bilinci Yaratmak
• Egzersizin Cinsel Sorunlar Üzerine Etkisi
• Karaciğer Yağlanması ve Egzersiz
• Egzersiz ve Doğru Nefes Alma
• Egzersizin Testosteron ve Kas Gelişimine Etkisi
• Kalp Sağlığınız İçin Dans Edin Lütfen!
• Egzersiz Sırasında Kan Şekerinin Düşmesi
• Göğüste Kireçlenmeye Karşı Egzersiz
• Boyun ve Sırt Ağrıları İçin Pilates
• Bayanlarda Ağırlık Çalışmasının Önemi
• Esneme Egzersizlerinin Önemi
• Tantra Egzersizleri ve Cinsel Performans
• Egzersiz ve serotonin (Mutluluk)
• Vücut Geliştirme ve Ergojenik Yardımcılar
• Egzersiz yaparken sıvı kullanımı
• Rahatlama egzersizleri
• Düzenli Egzersiz Kalbinizi Nasıl Etkiler?
• Hareketsiz yaşamın riskleri
• Çocuklarda egzersiz ve hareket eğitimi
• Sağlığınız için basit hareketler
• Romatizma hastaları egzersiz yapabilir mi?
• Düztabanlık ve ayak ağrıları için egzersizler
• Farklı Zeminde Koşmalıyız
• Regl döneminde uygun egzersiz
• Çağın hareketsizlik sorunu var
• Egzersizin stres üzerindeki etkisi
• Yavaş Tempolu Aerobik Egzersiz Gençleştiriyor
• Ülseratif kolitli olan hastalar egzersiz yapabilir mi?
• Egzersiz yapmak kolesterolü düşürür mü?
• Bayanlarda kol arkası sarkmalarını önleyici egzersizler
• Egzersizin Bağışıklık Sistemi Üzerine Etkisi
• Beliniz için egzersiz dönemi
• Egzersizin beyin sağlığı üzerindeki etkisi
• Topuklu ayakkabıların yarattığı hasar
• Egzersiz göğüs sarkmalarını engelliyor mu?
• Kasık fıtığı için egzersiz önerileri
• Parkinson hastaları egzersiz yapabilir mi?
• Egzersizin migren üzerindeki etkisi
• Yaşlılık döneminde egzersiz ve riskleri
• Vücut geliştirirken yaptığımız hatalar
• Egzersiz Yapmak Gribe Yakalanmayı Azaltıyor mu?
• Egzersizle sırt ve bel ağrılarından kurtulun
• Bayanlarda kalça sıkıştırma egzersizleri
• Egzersizin Psikolojik Etkileri
• Hamilelikte Egzersizin Bebeğin Beyin Gelişimine Etkisi
• Çocuğunuzun Kalbi Egzersize Ne Kadar Hazır?
• Karın kaslarına yönelik egzersiz önerilerimiz
• Zayıflama Uğruna Sağlığınızdan Olmayın
• Farklı Ortamlarda Egzersiz ve Yükselti
• Egzersizin Selülit Üzerine Etkisi
• Egzersiz krampları
• Yoğun Egzersizin Hormonlara Etkisi
• Kas geliştiren ilaçların zararları
• Duruş Bozukluğu İçin Egzersiz Önerileri
• Egzersiz bunamanın ilacıdır
• Vitaminler egzersizin etkisini azaltıyor mu?
• Egzersizin beyin üzerine etkisi
• Bebeklere egzersiz yaptırılır mı?
• Soğuk havalarda egzersiz yaparken dikkat
• Cumhuriyet Döneminde Spor ve Atatürk
• Egzersiz yapmak gençleştirir mi?
• Bayan Sporcuların Kabusu: Regl Döneminde Performans düşer mi?
• Fiziksel aktivite yapma alışkanlığı edinme
• Zencilerin performans üstünlüğü genetik mi?
• Pilates yapmak zayıflatıyor mu?
• Olimpiyatları neden kaybettik?
• Egzersiz Kaliteli Yaşamın İlacıdır
• Egzersizin Kas Hastalığına Etkisi
• Egzersizde Ergojenik Destek Nedir?
• Kalbinizi Egzersiz Yaparak Koruyun
• Ankilozan spondilit Hastaları Ne Tür Egzersizler Yapmalı?
• Oruçlu iken egzersiz yapılır mı?
• Hamilelikte egzersiz yapılır mı?
• Sıcakta fiziksel aktivite yapmak.
• Regl Döneminde Egzersiz Yapılır Mı?
• Lenf Ödemde Egzersiz Yapmak
• Bayanlar için Yağlarından Kurtulma Önerileri
• Çocuklarda Denge Gelişimi
• Yaz Spor Okulları
• Fiziksel Aktivite Esnasında Yapılan Yanlışlar
• Göbek yağlarından kurtulmanın şifresi
• Gençlik ve Spor Bayramı ile Ulusal Spor Politikası
• Fiziksel aktivite beyin hücrelerini yeniliyor
• Fiziksel aktivite ve zihinsel gelişim
• Bırakın çocuklar oynasın
• Muhteşem Tibet’in Beşlisi Nedir?
• Ergenlik dönemde neden fiziksel aktivite yapılmalıdır?
• Fiziksel aktivitenin osteoporoz üzerine etkisi
• Hangi Egzersizler Büyüme Hormonunu Tetikler?
• Fiziksel aktivite meme kanseri riskini azaltır mı?
• Çalışma hayatında fiziksel aktivite
• Yağlardan kurtulmak için şifreler
• Aktivitenin psikolojik etkileri
• Hangi fiziksel aktivite hangi hastalığa iyi geliyor?
• Fiziksel aktivitenin iskelet sistemi üzerine etkileri nelerdir?
• Egzersiz yapılan zemin ve kullanılan ayakkabı nasıl olmalıdır?
• Çocuklar için hangi fiziksel aktiviteler boy uzatır?
• Neden Sporcular Doping Kullanma İhtiyacı Duyarlar? Zararları Nelerdir?
• Sporcular neden aniden ölüyor?
• Müsabakalardan önce sporcular cinsel ilişkide bulunmalı mı?
• Vücut Geliştirmede Kullanılan İlaçların Metabolizma Üzerine Olumsuz Etkileri
• Yorgunluğa karşı fiziksel aktivite iyi gelir mi?