
Hangisi faydalı? Koşu mu yoksa yürüyüş yapmak mı?
23 Mayıs 2015, CumartesiTweet |
Bir çok kişi tarafından sıkça sorulan sorulardan biri de koşmalı mıyım yoksa yürümeli miyim? “Her ikisinin de insan bedenine sağladığı faydayı sağlayan başka spor dalı keşfedilmemiştir” dediğimde öğrencilerim sürekli alternatifler sunardı. Sağlıklı hayat için genelde koşma sporu tavsiye ediliyor, yaşına, durumuna ve vaktine bakılmaksızın herkesin koşması isteniyordu. Fakat zamanla koşunun birçok mahzurları ortaya çıktı. Bazı kişilerin kalbi dayanamadı ve yollarda kaldılar. Sağlanan faydaların, koşu bırakıldığında devam etmediği ortaya çıktı. Bunun üzerine koşudan vazgeçildi ve yürüyüşün en güzel spor olduğu keşfedildi. Ancak ABD’de yapılan bilimsel araştırmalarda ise düzenli olarak koşu yapmanın, yaşlanma sürecini yavaşlattığı ortaya konulmuştur. Düzenli koşu yapan insanlarda kanser riski azalıyor, günümüz şartlarındaki yoğun iş temposu, stres ve trafiğin neden olduğu erken yaşlanmayı engelliyor. Böylece sağlıklı bir birey haline geliyorsunuz. Koşma sadece kalp, damar rahatsızlıklarını önlemiyor. Özellikle 50 yaş ve üzerinde yapılan bu deneylerde göze çarpan sonuçlar, oldukça mantıklı geliyor. Almanya’da Ulm Üniversitesinde yapılan araştırmaya göre koşmanın zekayı artırdığını kanıtladı. Bu araştırmada 30'dan fazla kişiyle 2 ayrı denek grubu oluşturuldu. Bu iki grupta yer alan denekler, önce içinde yol tarifleri, yabancı kelime öğrenme, resimli anlatım ve yazılı ifade yeteneğinin saptanmasına yönelik sorular bulunan bir teste tabi tutuldu. Daha sonra birinci gruptaki insanların 6 hafta boyunca, haftada 2 kez yarımşar saat koşmaları sağlandı ve her iki gruptan, 2 haftada bir farklı testler çözmeleri istendi. Sonuçta her 2 grupta da ilk baştaki teste oranla aynı ölçüde, hızlanma tespit edildi ve 2 grup da soruları ilkine göre daha kısa bir sürede yanıtladı.
Peki nasıl oluyor da koşu bu kadar faydalı oluyor? Faydalıdır diye sürekli koştuğunuzda, öncelikle vücudunuzdaki fazla karbonhidratı ve yağları yakıyorsunuz. Bunu da enerjiye dönüştürüyor ve dışarıya atıyorsunuz. Bununla birlikte vücudumuzdaki toksinleri, ter yoluyla dışarı atıyorsunuz. Kalp daha hızlı kan pompaladığı için hücreler çalışıyor. Çalışıp da karşılığının alınmadığı hiç bir sistem olmadığını göz önünde bulundurduğumuzda, koşunun işe yaradığını göreceğiz.
Yürüyüş de faydalı bir sistemdir, fakat yürüyüş sadece nefes alışverişinizi ve metabolizma hızınızı düzenler. Formunuzu korumak gibi bir şeydir. Tabi ki kalori yakarsınız ve kaslarınızı çalıştırırsınız fakat koşu kadar etkili değildir. Özellikle kas konusunda. Bu yüzden hafif tempo da olsa koşmanızı öneririm.
Bazı risklerin de göz ardı edilmesi gereklidir; yaşlılıkta koşmak, dizleri zorlamaz, vücuda zarar vermez. Bu bilimsel olarak kanıtlanmıştır. Ancak burada şiddeti yüksek yüklenmeli koşular yapılmamalıdır. Düzenli ve sürekli yürüyüş ve koşu yapmak, yararınıza olacaktır.
Yaşam ortalaması süre olarak uygarlığın gelişimine bağlı olarak uzamaktadır. Eski uygarlıklardan Romalılar 20–30 yaşları dolaylarında olan ortalama yaşam süresi, 1910’lu yıllarda ABD erkeklerde 46,3, kadınlar ise 48,3 yıla uzamıştır. 1930'lara gelindiğinde bu erkekler için 58. 1, kadınlar için de 61. 6 olduğu görülmektedir.
Bu durum ülkemizde ise 1970’li yılların ortalarında erkek de ortalama yaş süresi 61.59 iken, kadında da 68.07’ydi. 1985 yılında ise ülkemizdeki rakamların erkeklerde 65.1, kadınlar da ise 71.5 olarak görüyoruz.
Dünya Sağlık Örgütünün 1983–1986 yılları arasındaki verilerine göre Türkiye 20 ülke arasında ortalama yaşam süresinin en kısa olduğu ülkedir. Erkekler 65. 1, kadınlar ise 71.5 yıl yaşayabilmektedir. Ülkemiz dışından örnekler verdiğimizde İsviçre’de erkekler 73.8, kadınlar ise 80. 06 yıl; İsveç’te erkekler 73.8, kadınlar 79.9 yıl; Amerika’da erkekler 71.3, kadınlar 78.5; Fransa’da erkekler 71.8, kadınlar ise 80.1 yıl yaşayabilmektedir.
Bilindiği gibi uzun yaşam süresi insanoğlunun tarih boyunca ilgisini çeken bir konu olmuştur. Tarih ve mitoloji ölümsüzlüğün yollarını arayan büyücüler, imparatorlar, krallar ve simyacılarla doludur. Görünen o dur ki insanoğlunun yaşam süresi gerek savaşların azalması, gerekse modern yaşamın getirdikleri ile daha uzamıştır.
Sürekli olarak düzeli egzersiz yapılan bir yaşam tarzı, insanoğlunun ömrünü uzatan bir faktör olarak görülmüştür. Günümüzde örneğin Kanadalı 30 yaşındaki bir kişinin fiziksel kondisyon durumu ile İsveçli 60 yaşındaki bir kişinin fiziksel kondisyon durumu eşdeğer gibidir. Kanada’da yapılan bir araştırmada halkın yüzde 40’nın haftada en az 15 saatin üzerinde televizyon izlediği, 10 kişiden sadece ikisinin düzenli spor yaptığı görülmüştür. İsveçliler için ise spor günlük yaşamın vazgeçilmez bir parçası gibidir. İsveç’te bu yaşam mantığının oluşumuna büyük katkıda bulunan egzersiz fizyoloğu Prof. Dr Olaf Astrand “Bir ülkenin sağlık durumu ancak bireylerinin yaşam kalitesi ile doğru olarak ölçülebilir ve değerlendirilebilir” demektedir.
Sonuç olarak sürekli düzenli bir şekilde haftada en az 3-6 gün 35-60 dk arasında düşük tempolu koşu yapmak yada hızlı tempoda yürüyüş yapmak insan bedeninin çok faydalıdır. Ne kadar yürüyüş yada koşu yapmanızı bir spor eğitim uzmanına danışmak gerekir. Ayrıca kronik bir rahatsızlığınız varsa mutlaka doktor tavsiyesini dikkatte alın. Kısacası koşabiliyorken koş yürüyebiliyorken yürüyün diyoruz her keze iyi hafta sonları
KAYNAKLAR:
1. Akgün N: Egzersiz ve Spor Fizyolojisi. S. baskı, Ege Üniversitesi Basımevi, Bornova/İzmir, 1994.
2. Asbe MC, Khan KM. Exercise prescription. J Am Acad Orthop Surg2004;12:21-27.
3. Gökbel H. Egzersiz Fizyolojisi, içinde: Tıbbi Rehabilitasyon. 2. Baskı, Editörler Oğuz H, Dursun £ Dursun N. Nobel Tıp Kitabevleri, İstanbul, 2004.
4. McArdle WD, Katch Fİ, Katch WL: Exercise Physiology: Energy, Nutrition, and Human Performance. 6th edition, Lippincott VVİlliams and VVİlkins, Baltimore, 2007.
5. VVarburton DER, Nicol CW, Bredin SSD. Prescribing exercise as preventive therapy. CMAJ 2006;174:961-974.
• Egzersiz Esnasında Sıvı Kaybının Etkileri Nelerdir?
• EGZERSİZ VE BAĞIŞIKLIK SİSTEMİ ÜZERİNE ETKİSİ
• KADINLAR NASIL EGZERSİZ YAPMALIDIR?
• KORONAVİRÜS VE EGZERSİZ
• Vertigo Hastaları Nasıl Egzersizler Yapmalı?
• Basit Egzersizlerle Sağlığınızı Koruyun
• Jamaika Atletizm Sırları
• Okul ve Egzersiz
• Fibromiyalji ve Egzersiz
• ALİ GÜREŞ KÖŞE
• Genç kalmanın sırrı; aerobik egzersiz
• Mahalli idareler sağlıklı yaşamın neresinde?
• Rahatlatan egzersizler
• Haydi zumbaya
• Astım ve Bronşit Hastalarına Egzersiz Önerileri
• Nabızla egzersiz
• Ali Güreş köşe yazısı
• Karın Sıkıştırma Egzersizleri
• Egzersizle yaşlanma geciktirilebilir mi?
• Kalp hastalıkları ve egzersiz
• Egzersiz Yap Sivilcelerden Kurtul
• Egzersiz ve romatizma
• Cilt Güzelliğiniz İçin Egzersiz Yapın
• Egzersiz ve beyin sağlığı
• Egzersiz ve Bel Fıtığı
• Koşu ve Yürüyüş İçin Öneriler
• Çocuklarda fiziksel aktivite
• Kegel Egzersizleri
• Egzersiz ve Depresyon
• Egzersizle Omuz Çökmesi ve Ağrısından Kurtulun
• Karın Yağları ve Egzersiz
• Egzersiz Yapmak Adet Dönemini Geciktirir mi?
• Anemi ve Egzersiz
• Her derde deva
• Bacaklar için egzersiz
• Egzersiz ve Oruç
• Kadın ve egzersiz
• Doğru Kardio Egzersizleri
• Kalça kaslarını kuvvetlendirme egzersizleri
• Hangisi faydalı? Koşu mu yoksa yürüyüş yapmak mı?
• Egzersiz ve Romatizma
• Egzersiz yap selülitten kurtul
• Egzersiz hangi saatlerde yapılmalıdır?
• Okul ve spor
• Kabızlık ve Egzersiz
• Spor kültürünün oluşmasında yerel yönetimlerin rolü
• Tansiyon Hastaları Nasıl Egzersiz Yapmalı
• Kilo Almak İstiyorsan Egzersiz Yap
• Yerel Yönetimlerin egzersiz politikaları var mı?
• Solunum Sistemimiz ve Egzersiz
• Yerel Yönetimler Spor Aktivitelerini Desteklemeli
• Egzersiz ve sigaranın etkileri
• Egzersizin bulaşıcı hastalıklar üzerindeki etkisi
• Spor Bilinci Yaratmak
• Egzersizin Cinsel Sorunlar Üzerine Etkisi
• Karaciğer Yağlanması ve Egzersiz
• Egzersiz ve Doğru Nefes Alma
• Egzersizin Testosteron ve Kas Gelişimine Etkisi
• Kalp Sağlığınız İçin Dans Edin Lütfen!
• Egzersiz Sırasında Kan Şekerinin Düşmesi
• Göğüste Kireçlenmeye Karşı Egzersiz
• Boyun ve Sırt Ağrıları İçin Pilates
• Bayanlarda Ağırlık Çalışmasının Önemi
• Esneme Egzersizlerinin Önemi
• Tantra Egzersizleri ve Cinsel Performans
• Egzersiz ve serotonin (Mutluluk)
• Vücut Geliştirme ve Ergojenik Yardımcılar
• Egzersiz yaparken sıvı kullanımı
• Rahatlama egzersizleri
• Düzenli Egzersiz Kalbinizi Nasıl Etkiler?
• Hareketsiz yaşamın riskleri
• Çocuklarda egzersiz ve hareket eğitimi
• Sağlığınız için basit hareketler
• Romatizma hastaları egzersiz yapabilir mi?
• Düztabanlık ve ayak ağrıları için egzersizler
• Farklı Zeminde Koşmalıyız
• Regl döneminde uygun egzersiz
• Çağın hareketsizlik sorunu var
• Egzersizin stres üzerindeki etkisi
• Yavaş Tempolu Aerobik Egzersiz Gençleştiriyor
• Ülseratif kolitli olan hastalar egzersiz yapabilir mi?
• Egzersiz yapmak kolesterolü düşürür mü?
• Bayanlarda kol arkası sarkmalarını önleyici egzersizler
• Egzersizin Bağışıklık Sistemi Üzerine Etkisi
• Beliniz için egzersiz dönemi
• Egzersizin beyin sağlığı üzerindeki etkisi
• Topuklu ayakkabıların yarattığı hasar
• Egzersiz göğüs sarkmalarını engelliyor mu?
• Kasık fıtığı için egzersiz önerileri
• Parkinson hastaları egzersiz yapabilir mi?
• Egzersizin migren üzerindeki etkisi
• Yaşlılık döneminde egzersiz ve riskleri
• Vücut geliştirirken yaptığımız hatalar
• Egzersiz Yapmak Gribe Yakalanmayı Azaltıyor mu?
• Egzersizle sırt ve bel ağrılarından kurtulun
• Bayanlarda kalça sıkıştırma egzersizleri
• Egzersizin Psikolojik Etkileri
• Hamilelikte Egzersizin Bebeğin Beyin Gelişimine Etkisi
• Çocuğunuzun Kalbi Egzersize Ne Kadar Hazır?
• Karın kaslarına yönelik egzersiz önerilerimiz
• Zayıflama Uğruna Sağlığınızdan Olmayın
• Farklı Ortamlarda Egzersiz ve Yükselti
• Egzersizin Selülit Üzerine Etkisi
• Egzersiz krampları
• Yoğun Egzersizin Hormonlara Etkisi
• Kas geliştiren ilaçların zararları
• Duruş Bozukluğu İçin Egzersiz Önerileri
• Egzersiz bunamanın ilacıdır
• Vitaminler egzersizin etkisini azaltıyor mu?
• Egzersizin beyin üzerine etkisi
• Bebeklere egzersiz yaptırılır mı?
• Soğuk havalarda egzersiz yaparken dikkat
• Cumhuriyet Döneminde Spor ve Atatürk
• Egzersiz yapmak gençleştirir mi?
• Bayan Sporcuların Kabusu: Regl Döneminde Performans düşer mi?
• Fiziksel aktivite yapma alışkanlığı edinme
• Zencilerin performans üstünlüğü genetik mi?
• Pilates yapmak zayıflatıyor mu?
• Olimpiyatları neden kaybettik?
• Egzersiz Kaliteli Yaşamın İlacıdır
• Egzersizin Kas Hastalığına Etkisi
• Egzersizde Ergojenik Destek Nedir?
• Kalbinizi Egzersiz Yaparak Koruyun
• Ankilozan spondilit Hastaları Ne Tür Egzersizler Yapmalı?
• Oruçlu iken egzersiz yapılır mı?
• Hamilelikte egzersiz yapılır mı?
• Sıcakta fiziksel aktivite yapmak.
• Regl Döneminde Egzersiz Yapılır Mı?
• Lenf Ödemde Egzersiz Yapmak
• Bayanlar için Yağlarından Kurtulma Önerileri
• Çocuklarda Denge Gelişimi
• Yaz Spor Okulları
• Fiziksel Aktivite Esnasında Yapılan Yanlışlar
• Göbek yağlarından kurtulmanın şifresi
• Gençlik ve Spor Bayramı ile Ulusal Spor Politikası
• Fiziksel aktivite beyin hücrelerini yeniliyor
• Fiziksel aktivite ve zihinsel gelişim
• Bırakın çocuklar oynasın
• Muhteşem Tibet’in Beşlisi Nedir?
• Ergenlik dönemde neden fiziksel aktivite yapılmalıdır?
• Fiziksel aktivitenin osteoporoz üzerine etkisi
• Hangi Egzersizler Büyüme Hormonunu Tetikler?
• Fiziksel aktivite meme kanseri riskini azaltır mı?
• Çalışma hayatında fiziksel aktivite
• Yağlardan kurtulmak için şifreler
• Aktivitenin psikolojik etkileri
• Hangi fiziksel aktivite hangi hastalığa iyi geliyor?
• Fiziksel aktivitenin iskelet sistemi üzerine etkileri nelerdir?
• Egzersiz yapılan zemin ve kullanılan ayakkabı nasıl olmalıdır?
• Çocuklar için hangi fiziksel aktiviteler boy uzatır?
• Neden Sporcular Doping Kullanma İhtiyacı Duyarlar? Zararları Nelerdir?
• Sporcular neden aniden ölüyor?
• Müsabakalardan önce sporcular cinsel ilişkide bulunmalı mı?
• Vücut Geliştirmede Kullanılan İlaçların Metabolizma Üzerine Olumsuz Etkileri
• Yorgunluğa karşı fiziksel aktivite iyi gelir mi?