Bayanların en fazla sıkıldıkları ve zorlandıkları olaylardan biri de regl (adet) dönemidir. Sancılar ve ağrıların yanı sıra değişen ruh hali, gerilmiş bir yapı, bozulmuş sinirler ve aşırı yeme isteği gibi pek çok olumsuzluğu vardır. Bu süre 4-10 gün arasında sürmektedir ve her ay yaşanır. Bu dönemde beslenmeye ve uyku düzenine dikkat etmek gerekir. Hatta eşiniz ya da sevgiliniz böyle bir dönemdeyse, ne söylediğinize de çok dikkat etmekte fayda vardır. Akıllara takılan bir başka soru da bu dönemde egzersiz yapılıp yapılamayacağıdır. Herkes bu konuda farklı şeyler öneriyor ve bu yüzden uzmanından gerekli ve doğru bilgiyi almak gerekir. Adet döneminin ne zaman başlayıp ne zaman sonlanacağını bir kadın az çok bilir veya tahmin eder. Adet dönemi öncesinde ortaya çıkan değişimlere PMS (Pre-Menstrual Syndrome) denir. Bu değişim ve etkilerin bazıları oldukça olumsuz olabilir ve kadınlara sıkıntılı anlar yaşatabilir. PMS sırasında yaşanan sıkıntılardan en sık görülenleri ağrı ve sancılardır. 

Egzersiz yapmanın sakıncalı olabileceği konusundaki endişelerin ortaya çıkmasında ise çoğunlukla bu ağrıların payı vardır. Ancak uzmanlar yaptıkları araştırmalarda, bu dönemde egzersiz yapmanın bir zararı olmadığını; hatta faydalı olabileceğini düşünüyor. Bu dönemde egzersiz yapmak, hormonlarda oluşan ani değişimlerin etkilerini hafifletmenin yanı sıra, PMS döneminde ortaya çıkan ağrı ve sancıların hafifletilmesine etkili olabiliyor. Düzenli egzersiz yapmak hormon dengesini sağlamanın etkili yollarından biridir. Bayanlarda PMS sırasında ortaya çıkan sorunların çoğu kadınlık hormonların çok baskın hâle gelmesinden dolayı oluşur. Kadınlık hormonlarının etkisini azaltacak egzersiz yapılarak PMS belirtileri, hormon dengesini sağlamak yoluyla azaltılabilir.

Bir başka çalışmada ise performansın en düşük olduğu dönemin kadınların yumurtlama dönemi ve adetten önceki dönem olduğunu bildiren çalışmalar bulunmakta. Bu durumu yumurtlama döneminde ani hormonal değişimlerle, adetten hemen önceki dönemde ise adet öncesi gerginlik sendromu ile açıklamak mümkün. PMS, kadınlarda adet görülmesinden 7-10 gün önce bazı duygusal, davranışsal ve somatik semptomların görüldüğü ve bu semptomların adet kanamasının başlangıcıyla sona erdiği bir klinik bulgudur. Sıklıkla görülen şikâyetler halsizlik, gerginlik, baş ağrısı, göğüslerde hassasiyet, vücutta ödem, mide bulantısı, uykusuzluk, yoğunlaşma güçlüğü, kavgaya eğilim, ağlama nöbetleri, iştahta artma / azalma, tatlı ya da tuzlu yiyeceklere düşkünlüktür. Bu şikâyetler kişiden kişiye değişebildiği gibi, aynı kişi için her bir menstural siklusta bile farklılık gösterebilir.

Aynı araştırma, en yüksek performansın ise adetten hemen sonraki dönemde olduğunu belirtiyor. Kendi performanslarını bizzat değerlendiren sporcular sayesinde ulaşılan sonuçlara göre, kadın sporcular adet dönemlerinde performanslarının olumsuz yönde etkilendiğini bildirmişler. Bu durumun aslında kişiye özel, dolayısıyla da psikolojik bir değerlendirme olduğunu, objektif olarak bakıldığında ise performansın adet döneminde, adet öncesi dönemden çok dahi iyi olduğunu savunan görüşler bulunuyor. Maalesef ki, günümüze kadar yapılan çalışmalarla elde edilmiş veriler birbiriyle çelişiyor. Performansın menstural siklusun hiçbir döneminde etkilenmediğini gösteren, hatta sıra dışı performans veya dünya rekorlarının, menstrural siklusun her fazında alınmış olduğu belirten çalışmalar da var.

Kısacası ağır egzersizleri adetten hemen sonraki dönemlerde yapmak gerek. Mesela kuvvete dayalı egzersizler ya da patlayıcı hareketlerden oluşan egzersizler ve yüksek yoğunluklu egzersizler de olabilir. Ancak her ne sebeple olursa olsun aşırı yüklenmekten kaçınmak gerek. Hormon dengesini düzenlemeyi kolaylaştırmasının yanında hafif egzersizler yaparak kasların gevşemesini de sağlamak mümkündür. Bütün bu etkenler düşünüldüğünde, sakıncalı olmak bir yana dursun, bilinçli ve düzenli egzersiz yapmak adet döneminde yaşanan sıkıntıları azaltmakta da faydalı olabilir. Buna göre yapacaklarını erteleyebilir veya ona göre düzenler. Tıpkı hamilelikte olduğu gibi regl döneminde de yani yumurtlama döneminizde, fazla ağır yükleri taşımak, kaldırmak veya çekmekten uzak durun. Ağır kanamaya ve ağrıya sebep olabilir. Kadınsal hormonların ve organların bozulmasına yol açabilir. Fazla stresten ve takıntılardan bu süreçte uzak durun. Özellikle diyet ve egzersiz yapan biriyseniz, adet döneminde gerekli gereksiz her şeyi yemek istersiniz. Bunun için önceden önlem alın. Uzmanlar, adet döneminde kadınların rahatça egzersiz yapabileceğini vurguluyor. Aşırıya kaçmadan hafif ve rahatlatıcı egzersizler, regl dönemindeki sıkıntılardan da kurtulmanızı sağlar. Rahmin ağrılı kasılmalarından bizi korur. Ayrıca yaz döneminde isek, adetliyken çok yoğun bir kanamamız yoksa denize bile girebiliriz. Yüzünce karın ağrısı çekmekle ilgili rivayetler de sadece rivayetten ibaret. Tampon kullanarak rahatça her türlü etkinliği gerçekleştirebiliriz.

HANGİ EGZERSİZLER TERCİH EDİLMELİ?
Egzersizi adeta bir yaşam biçimi haline getiren kadınlar bu süreçte hangi egzersizleri tercih etmelidir? Hızlı tempolu yürüyüş yapmak, hafif tempoda koşu yapmak, germe açma egzersizleri yapmak, yoga, aerobik, pilates yapmak, dans, yerde uzanmak ve nefes egzersizleri yapmak, evde egzersiz yapmak, bisiklete binmek gibi yararlı faaliyetlerde bulunabiliriz. Bir pilates veya aerobik cd’niz varsa onu takın veya güzel bir dans müziği açarak evde güvenli bir biçimde egzersizinizi yapın. Âdeti olumsuz etkilemediği gibi, regl döneminde size faydalı da gelecektir. Egzersiz, hayatta kalabilmek için yaratılmış en sağlıklı şeylerden biridir. Tıpkı sağlıklı beslenmek ve düzenli bir yaşam sürmek gibi. Adet döneminde bulunacağımız fiziksel aktivelere genel anlamda bu süreçteki gerginliğimize de iyi gelir. Sinir ve gerginliğimizi alır. Ani parlamalarımız geçer. Mutlu ve rahat bir hafta geçirmiş oluruz. Unutmayın, siz adet dönemindesiniz hasta değilsiniz! Ergenlikten menopoza kadar süren bu süreçte her ay yumurtlama dönemine girer kadınlar. Rahim iç yüzeyindeki damar ve dokular kan yoluyla dışarı atılır. Doğurgan kadınlarda döllenme amacıyla bu evre yaşanır. Adet dönemindeki ağrılar ve sancılar rahimde meydana gelen kasılmalardan ibarettir. Egzersiz yaparak bu sancılardan kurtuluruz. Egzersize ek olarak yine regl dönemindeki sıkıntılardan korunmanın en bilinen yolu da, çorap ve eşofmanlarımızı giyip, battaniyenin altına girip güzel bir uyku çekmektir. Sıcak tutmak sancı ve stresin geçmesinde oldukça etkilidir. Yaşamın her anına katkı sağladığı gibi egzersiz yapmak, regl dönemimizde de bize yardımcıdır. Sağlıklı ve mutlu kalın.

Kaynaklar: :* Vander İnsan Fizyolojisi (2013), **Dr. G. Onat’ın araştırmaları ,**Arthur C. Guyton, John A. Hall Yüce Yayımları; **N.Akgün, Egzersiz Fizyolojisi(1992), **C.Açıkada,E.Ergen,Spor***http://www.fitolmak.com ,***www.sagliksiteniz.com,