Uzun zamandır özellikle bayan sporcuların tarafıma sıkça yönelttikleri bu soruya cevap vermek istiyorum. Temmuz ayında "regl döneminde egzersiz yapılır mı?" diye bir yazı kaleme almıştım. Genel olarak araştırmacılar özellikle stresli ya da fiziksel güç gerektiren işlerde çalışan kadınların adet dönemlerinde performanslarının düşebileceğini belirtiyorlar. Bu konu ilk defa milli atletimiz Süreyya Ayhan'ın Dünya Şampiyonası'nda ikinci olmasından sonra yaptığı açıklamadaki çok iyi hazırlandığı yarış öncesinde regl olduğunu ifade etmesi ile gündeme geldi. Bu durumun da performansını olumsuz etkilediğini söylemesi çok tartışıldı. Bu dönemde manşetlerde Amerikan İlaç ve Gıda Dairesi'nin onay verdiği ve adet sayısını yılda 4 indiren Seasonale adlı doğum kontrol hapı yer alıyordu. Bütün bunların üzerine ABD Açık Tenis Turnuvası finalinde maç kaybeden Belçikalı tenisçi Kim Clijsters'ın babası, kızının bu karşılaşmada hemen önce regl nedeniyle şansızlık yaşadığını açıklamıştı. Bu gelişmeler doğrultusunda kadın hastalıkları ve doğum konusunda uzman doktorlara; regl döneminin performansı düşürüp düşürmediğini, etkilerinin minimuma indirilmesi için neler yapılması gerektiğini, adet geciktirici haplarla birlikte yeni hap Seasonale soruldu. Çoğu, adet döneminde ve öncesinde kadınların gerginliklerinin artacağı ve belli işlerde performans düşüklüğü yaşanacağı konusunda düşünce beyan ettiler.

GÖRÜŞLER

Bu görüşlerden bazısı basında şöyle yer aldı. Uzman Dr. Ulun Uluğ (Alman Hastanesi)'a göre; regl dönemindeki kadın gerginliğini iştekilere yansıtır,regl döneminde ve öncesinde kadın gerginliğini iş arkadaşlarına yansıtır. Regli aşırı kanamalı oluyorsa devamlı tuvalete gitme isteği de performansını etkiler. Fiziksel faaliyet gösterenler sürekli oturarak iş yapan bayanlarda daha fazla etkilenir. Mesela sporcularda aşırı egzersizden dolayı yağ dokusu azalır. Yağ oranı düşerse adet düzensizliği başlar. Bazı hastalarda kasık ağrısı şiddetli olur. Ağrı kesici almak veya doğum kontrol hapı kullanmak faydalıdır. Doğum kontrol amacıyla kullanılan tüm ilaçlarda hasta yapay yollarla adet görüyor.

Bir başka uzman Dr. Aykan Özçelik (FloranceNightingale Hastanesi), "Stresli bir meslekte kadının işgücünde kayıplar olabilir. Regil öncesi dönem, gerginlik ve stres açısından yoğundur. Kişinin sinirli olması, hijyenik açıdan temiz olmadığını hissetmesi gerginlik yaratır. Bu gerginlikler bazen had safhaya ulaşıp kişinin hiç istemediği davranışlara yol açabilir. Çok dikkat gerektiren, stresli bir işte adet dönemindeki kadının işgücünde kayıp olabilir. Doğum kontrol ilaçları kanama miktarını ve adet öncesi gerginlikleri azaltabilir. Kişinin geciktirici ilaç kullanmasına engel bir sağlık problemi yoksa ilaç alabilir." demiştir.

Acıbadem Hastanesi Dr. Mustafa Kır, "ABD'de kadınların yüzde 50'si sancılı adet görüyor. Bu, yüzde 8'inde performansın düşmesine, yüzde 1'inde ise ayda 1 ila 3 günlük iş kaybına sebep oluyor. Ağrı kesici, kanama ve ağrı başlamadan önce alınmalı. Son zamanlarda yapılan çalışmalarla karnın alt kısmına sıcak kompres uygulamanın ağrıyı azalttığı ortaya çıktı. Geciktirici hapları bir hafta süreyle almanın bir sakıncası yok. Hafif ödem, su tutulması, karında şişkinlik hali gibi ufak tefek sıkıntılar olabilir." şeklinde ifadeler kullanmıştır.

İstanbul Cerrahi Hastanesi Prof. Dr. Faruk Buyru ise, "Adet öncesinde gerilim ve sinirle beraber hormonal nedenlerle fazla kanaması olanlarda halsizlik ve çabuk yorulma gibi şikayetler görülüyor. Doğum kontrol hapı adet esnasındaki ağrıyı ve adet miktarını azaltır. Adeti geciktirmek için beklenen adet tarihinden üç-dört gün önce hastaya progesteron hormonu veriyoruz. 1 hafta-10 gün kullanılıp bırakıldığında kanama başlıyor. 10 günü geçerseniz leke tarzında kanamalar başlayabilir. Kadının kemik erimesi ve kalp, damar hastalıklarından korunması için yılda en az dört kez adet görmesi gerekir." demiştir.

Memorial Hastanesi Jin. Op. Dr. Cihangir Yılanlıoğlu 'na göre ise, "Yeni ilaç her ay adet görmek istemeyenler için. Bu dönemde vücutta su tutulması olur. Bu da sinir sistemini, morali etkiler. Adet sırasında cildin görünüşü bile farklılaşır. Bazılarında daha çok sinirlilik, şişkinlik hissi, göğüslerde ağrı olur."

Op. Dr. Seval Taşdemir, "Ağrılı regl dönemi yüzünden işe gidemeyenler bile oluyor. Tabii ki performans düşüyor. Birçok kadın sancılı adet görüyor. İşgücünde azalma hatta işe gidememe gibi durumlar söz konusu olabiliyor. En fazla sporcular etkilenir. Çünkü işleri yüksek performans gerektiriyor. Stresli, yoğun işte çalışanlar da fazla etkileniyor. Sancılı adet gören bir kadın muayene olmalı. Sadece adet dönemi ağrısıysa ağrı kesici kullanılabilir. Çok kanaması olan ve kanamalar esnasında halsizlik hisseden kişiler de kan tablosuna baktırmalı ya da takviye almalılar."

Sonuç olarak uzman doktorlarımızın dediği gibi genelde genç sporcular çoğu regl kanamasından etkilenmemektedir. Bu durum her zaman dikkate alınmalıdır. Örneğin tenis ve kürekçilerin performansı bu dönemde oldukça zayıftır. Yüzücüler, atletler, basketbolcu ve jimnastikçilerin performansları ise uzun mesafecilere göre yüksektir. Kısa mesafe koşan atletlerin performansları ise adet kanaması döneminde diğer sporcular kadar etkilenmemektedir. Bu dönemde müsabakalara katılan yüzme ve atletizmde altın madalya alan bayan sporcular bile mevcuttur. Regl kanaması döneminde yapılan egzersizlerin sakıncalı olduğunu öne sürenler olduğu gibi, hiçbir sakıncasının olmadığını iddia edenler de vardır. Ayrıca bu dönemden dolayı kendini iyi hissetmeyen hiçbir bayan sporcu da antrenman ya da müsabakaya zorlanmamalıdır çünkü bunun sonuçları çok ağır olabiliyor. Sağlıkla kalın, hepinize iyi bayramlar.

Kaynaklar: :* Vander İnsan Fizyolojisi (2013), **Dr. G. Onat’ın araştırmaları ,**Arthur C. Guyton, John A. Hall Yüce Yayımları; **N.Akgün, Egzersiz Fizyolojisi(1992), **C.Açıkada,E.Ergen,Spor***http://www.fitolmak.com ,***www.sagliksiteniz.com