Dr. Öğretim Üyesi Ali GÜREŞ
Kalp hastalıkları ve egzersiz
5 Ocak 2016, Salı| Tweet |
Bu haftaki konumuz son günlerde özellikle orta yaş ve üzeri okuyucularımdan gelen istek üzerine bu konuyu kaleme alma ihtiyacı hissettim. Koroner arterial hastalık, kalp yetersizliği ve hipertansiyon yaygın kalp hastalıkları arasındadır.
Koroner Damar Hastalığı: Kalp kasını besleyen damarlar (koroner arterler) daraldığında, kalbe olan kan akımı hızlanır. Normalde azalmış kan akımı kalbin fonksiyonunu engellemez. Fakat kalbe daha çok kan pompalanması için baskı uygulandığında (yüklenme sırasında, korkulduğunda, streste), yetersiz kan akımı ortaya çıkar ve durum ağrıya neden olur.
Kalp krizinin esas sebebi damar sertliğidir. Koroner arterlerin (atardamarların) iç duvarında depolanan yağlı maddeler, kalsiyum ve diğer hücresel maddelerden dolayı daralması sonucunda oluşur. Arterlerin daralmasının dışında arterlerin esnekliği de kaybolur ve arterler sertleşir. Kalp damarlarında tamamen tıkanma oluştuğunda, kalp kaslarını besleyen arterler ölür ve kalp krizine yol açar
Kalp Krizi Riskini Arttıran Faktörler Şunlar;
Yaş: Yaş ilerledikçe kalp krizi riski de artar.
Kalıtım: Ailesinde kalp krizi vakası olan kişiler daha yüksek risk altındadır.
Sigara: Günde içilen sigara sayısı kalp rahatsızlıkları ve akciğer kanseri riskini arttırır.
Şişmanlık: Vücuttaki yağ oranıyla paralel olarak kalp krizi riski artar.
Kan kolesterol seviyesi: Kandaki kötü kolesterol (LDL) oranının yüksek olması damarların tıkanmasında büyük rol oynar.
Kan basıncı: Sistolik kan basıncı 150 mmHg’nin üstünde olan bireyler, 120 mmHg’nın altında olan bireylere oranla 2 kat daha fazla koroner kalp hastalıkları riski taşırlar.
Cinsiyet: Genç erkeklerde genç bayanlara oranla daha fazladır. Bayanlardaki östrojenin koruyucu bir görev üstlendiği düşünülmektedir.
Stres: Yüksek seviyede saldırganlık, rekabet ve liderlik vasıflarını taşıyanlarda hastalık riski çok fazladır.
Kalp Krizi – Koroner Kalp Hastalıkları ve Egzersiz. Düzenli egzersiz yapan bireylerde kalp krizi riskinin azaldığı yapılan araştırmalarla belirlenmiştir. Düzenli yapılan sportif etkinlikler sayesinde HDL (iyi huylu)/LDL(kötü huylu) kolesterol oranındaki iyileşmenin yanı sıra yağlı vücut kitlesinde de azalma olur ve kalbin yükü azalır. Çoğu araştırmacıya göre, haftada 3 kez 20-30 dakika süreli alıştırmalar yeterli sayılır. Yüklenmelerin yoğunluğu belirlenirken yaşa göre maksimal nabız hesabından yararlanılabilir (220-Yaş).
Daha önce tamamen sedanter (spor yapmayan) yaşam süren bir hastada, yaşa göre maksimal nabzın yüzde 60 oranı ile başlanır ve zamanla yüzde 10’luk artışlar halinde yüklenmenin yoğunluğu yeniden belirlenir.
Bulguları normal olan hastalara, her hafta yeniden düzenlenen programlarla, dozu yavaş yavaş artan yüklenmelerle başlatılır. Dikkat edilecek nokta, yüklenmelerin daha çok aerobik nitelikte olmasıdır. İzometrik yüklenmeler veya kuvvet antrenmanları, kesinlikle bu tür hastalara uygulanmamalıdır. Sonuç olarak en sağlıklı egzersiz hızlı tempolu yürüme, yavaş tempolu koşu, bisiklet, yüzme, tenis en uygun alıştırmaları önermekteyiz.