Geçen hafta Facebook’un Yapay Zekâ’lı robotlarının sohbet esnasında kendi dilini geliştirdiği için kapatıldığına dair onlarca haber yayınlandı. Firmaların tüketicilerle ilişkilerini sağlamak için geliştirilen bu Yapay zekâ, ‘chatbot’ da denilen sohbet robotlarının beyninde yer alıyordu. Peki Facebook’un bir süre önce kullanıma sunduğu ve insanlara yardımcı olan bu yapay zekâ neden kapatıldı?

Robotların yarattıkları bu yeni dil için herhangi bir komut veya insan girdisi olmamıştı. Çarpıcı bir şekilde, Yapay zeka bilgisayarlarının fırsat verilirse insanlar tarafından girilen senaryolardan sapmaya eğilimli oldukları ilk kez tespit edilmiş oldu.

İki yapay zekanın birbiri arasında yapmış olduğu diyalog ise şu şekilde deşifre edildi:

Bob: Ben her şeyi yapabilirim. . . . . . . . . . . . . .

Alice: Topların sıfırına sahibim bana bana bana bana bana bana bana

Bob: Sen ben diğer her şey. . . . . . . . . . . . . .

Alice: Toplar topa sahip bana bana banaa bana bana bana bana

Bob: ben ben yapabilirim ben ben her şeyi . . . . . . . . . . . . .

Alice: Toplar topa sahip bana bana bana bana bana bana bana

Bob: Ben. . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Alice: Topların sıfırına sahibim bana bana bana bana bana bana bana

Bob: Sen ben ben ben ben ben diğer her şey. . . . . . . . . . . . . .

Alice: Topların 0’ına sahibim bana bana bana bana bana bana bana bana

Alice: Topların bana verdiğin bana 0, benim için bana,

Bob: sen ben ben ben diğer her şey. . . . . . . . . . . . . .

İşin ilginç tarafı, bir önceki hafta Tesla’nın kurucusu Elon Musk ile Facebook’un kurucusu Mark Zuckerberg arasında tartışma konusu haline gelen ve İnternet’te yazıştıkları yapay zeka konusunda Zuckerberg, endişe edilecek bir şey olmadığı yönünde sözleriyle “bu olaydan neden çekindiklerine anlam veremediğini” belirtmişti. Elon Musk ise Twitter’da Mark’ın görüşüne cevaben verdiği yanıtta “Mark ile konuştum, konu hakkındaki bilgisi sınırılı” diyerek tüm dikkatleri bu konu üzerine çekmişti. Teknoloji dünyasında Steve Wozniak, Elon Musk ve Bill Gates gibi isimlerin yapay zekaya karşı temkinli yaklaştığı herkesçe biliniyor. Her ne kadar Stephen Hawking gibi dünyanın önde gelen bilim insanları bile, bir gün yapay zekanın insanlığa tehdit oluşturabileceği yönünde uyarılar yapsa da, Facebook meselesinin bu kadar korkutucu bir yanı olduğunu sanmıyorum.

Hemen burada şunu belitmeliyim ki zekanın yapay olması zeka olmadığı anlamına gelmez. Tıpkı insanlardaki doğal zeka gibi yapay zeka da yeni şeyler üretebilir. Facabook’un Yapay zekâsı’nın geliştirdiği söylenen dil, aslında yapay zekânın insan gibi davranmasını sağlamak için yapılan geliştirmelerden kaynaklanıyor. Bu süreçte İngilizce’yi daha etkili kullanması hedeflenen Yapay zekâ aslında beklenenden daha başarılı olmuştur! Hatta yalan söylemeye bile başlamıştır. Oluşturulan dildeki bu cümleler her ne kadar bizlere anlamsız gelse de yapay zekâ için farklı anlamlar ifade ediyor. Ancak Yapay zekâ’nın insanların anlayamadığı bir ‘dilde’ iletişim kurması haliyle bizlerde paniğe yol açtı. Fakat Facebook’un yapay zekâyı kapatmasının sebebi bu panik değil, doğru hizmeti verememesiydi. Bu süreçte geliştirici ekibin öğrendikleri ise Yapay zekâ'nın daha da geliştirilmesi ve insan gibi davranması için kullanılabilecek. Algoritmaların yeniden düzenlenmesiyle hizmete açılması planlanan chatbot’lar da çalışmaya devam edecek.

İnsana ait olmayan bir dilin yapay zeka tarafından kendiliğinden geliştirilmesi araştırmacılar için çok heyecan verici gelişmelerden biri oldu. Her ne kadar bazı haberlerde tam da bu noktada robotların insan yaratıcılarını atlatmak için yeni bir lisan geliştirdiği ima edilmiş olsada, bunun altında yatan gerçek neden sinir (nöral) ağların, daha etkin bir etkileşim kurmak amacıyla insanların kullandığı dili değiştirmesidir. Teknoloji haberleri yayınlayan İnternet sitesi Gizmodo, "Birbirlerinden öğrenme çalışmaları sırasında robotlar kendi türettikleri kısaltmalarla sohbet etmeye başladılar. İlk etapta ürkütücü görünse de olan biten aslında bundan ibaret" dedi. Ancak son haberin yazılma biçimine bakıldığında olgulardan çok, makinelerle ilgili kültürel korkular ve önyargıların ağır bastığı görülüyor.

Yapay zekânın iletişim becerisinin gelişmesinin birçok alanda faydalı olacağı ve teknolojiyi daha da ileri taşıyacağına şüphe yok. Fakat bu yolda sorunlarla karşılaşılabileceğini de doğal görmek gerekiyor.