Hemifasiyal spazm - Yüzde ve gözde istenmeyen kasılma durumu.

-Ben satış elemanıyım ve yüz yüze konuşmak zorundayım. Ama sağ gözüm ve ağzım sürekli kırpılıyor. Evet hasta olduğum anlaşılıyor, bunu istemli yapmadığım da belli oluyor ama ben yine de çok rahatsız oluyorum. Ya anlamayan biri çıkarsa! Ya yanlış anlaşılırsam? Bazen iş değiştirmeyi bile düşünüyorum. Bu geçmez mi?

Hemifasiyal spazm nedir? Hangi nedenle olur? Hangi klinik bulgular gözlenir? Ne ile karışır?

Hemifasiyal spazm yüz kaslarının istemsiz, anormal kasılmasıdır. Hiçbir yakınması olmayan bir kişide genellikle elli yaş civarında ortaya çıkar. Kadınlarda biraz daha sıktır.

Yakınmanın nedeni yüz sinirinin yüz kaslarını istemeden kasmasıdır. Bu davranış ortada hiçbir neden olmadan olabildiği gibi, sinirin bası altında kalması sonrasında da ortaya çıkabilir. Yüz sinirin başın arka alt bölümünde bulunan bir sinirdir. Beyinden çıktıktan sonra beyinin arka tarafını besleyen vertebral arter dediğimiz damarın ya da bu damardan çıkan dalların basısı altında kalır. Bazen bası yapan başka nedenler de bulunabilir. Bunlar arasında sinir kılıfından ya da beyin zarlarından büyüyen tümörler, ya da kistik yapılar sayılabilir.
Yüzün sadece bir tarafında ani, tahmin edilemeyen, kısa süreli şoklar şeklinde kasılmalar olur. Yüz siniri alın, gözler, yanaklar ve boyundaki gerdan kasını çalıştırır. Hastalık şiddetli olduğunda hemen hemen tamamı kasılırken, hafif olgularda sadece göz ve ağız kenarı kasılır. O taraf göz kapakların arası daha dar hale gelebilir.

Tikler, her iki gözün kapanması ile giden blefarospazm, yüz felci sonrası istemsiz yüz kasılmaları, çiğneme sırasında olan kasılmalar ya da çene ve yüzü beraber etkileyen distoni dediğimiz hastalıklar ve epileptik nöbetler karışabilen diğer durumlardır.

Nasıl tanı konur ve araştırılır? Kime gitmeliyim? Kim tedavi eder?

Öykü ve muayene ile tanı konabilmekle birlikte, kasılma özellikleri ve olası diğer nedenler için elektromyografik inceleme (EMG) yapılmalıdır. Beyin görüntüleme yöntemi olarak yapılan manyetik rezonans görüntüleme de (MRG) olası yüz sinirine bası yapan nedenleri ortaya koymada değerlidir.

Hastalığın tanı ve tedavisini, gerekli incelemeleri yapacak kişi nöroloji hekimidir. Bu nedenle öncelikle nöroloji hekimine başvurmak gerekir.

Nasıl tedavi edilir? Ameliyat ile tedavi edilir mi? Hangi sorunlar ile karşı karşıya kalırım?

Sinirin istemsiz kasılmasını baskılamak için ağızdan kullanılan ilaç tedavileri her olguda denenmektedir (Baklofen, klonazepam, karbamazepin, gabapentin, vb...). Ancak hasta memnuniyeti çok yüksek değildir. Bu tedavinin yetmediği durumlarda kas ile sinirin bağlantısını kesen botulinum toksini tedavisi devreye girer. Toksin yaklaşık % 85 oranında faydalıdır. Tedavinin etkinliği 2-3 haftada başlar ve 6 aya kadar devam eder. Bu etkinlik zaman içinde azalma gösterebilir ve toksin enjeksiyonları arası 3 aya kadar inebilir. Daha kısa aralıklarda tedavi yapılması çok uygun değildir. Toksin tedavisi sırasında lokal kanama, gözde kuruluk ya da aşırı yaşarma, göz kapağında düşme, çift görme, ağız köşesinde düşme ya da diğer yüz kaslarında zayıflama gibi istenmeyen durumlar ortaya çıkabilmektedir. Bu gibi yakınmalar sık değildir ve 3-4 hafta içinde yavaş bir şekilde düzelme gösterir.

Yüz siniri üzerine olan basıları kaldırmada cerrahi yöntem de toksin kadar faydalıdır. Bası yapan neden varlığı yanı sıra artık tıbbi tedaviden bir fayda sağlanamadığında da kullanılır. Başın arka bölümünden girilerek sinire baskı oluşturan damarsal yapı ya da kitle yüz sinirinden uzaklaştırılır. Bu tedavi sırasında da işitme kaybı, yüz felci, operasyon ile ilişkili sorunlar (kanama - enfeksiyon vb...), inme gibi sorunlar ortaya çıkabilir. Ancak yöntem iyi ellerde yapıldığında elde edilen fayda zarardan hemen her zaman daha yüksek olur.