Bu yazımda sorular sormak suretiyle Aydın’ın Kültür ve turizmi ile ilgili konuları tartışmak, tartışmaya açmak ve dolayısıyla sonuca yönelik fikirleri, düşünceleri ortaya çıkarmaya çalışmak istiyorum. Son günlerde katıldığım çevrimiçi toplantılarda duyduklarım bu konuyu yazmama neden oldu. Biliyorum soru sormazsak cevap alamıyoruz ya da sorsak bile yine biz kendimiz yanıt veriyoruz. Umarım ve dilerim ki bu kez ben yanılırım ve burada sorduğumuz sorulara hep birlikte yanıt veririz ya da ilgili/bilgili kişilerden bu yanıtları duyarız. İnanın bu konuda cevap almak suretiyle mahcup olmayı çok istiyorum.

Daha önce kültürel varlıklarımız ya da kültürel faaliyetlerimizle ilgili olarak sorduğumuz soruların hiçbirine dönüt alamadık da onun için bu kez mahcup olmayı çok istiyorum. İnşallah ben yanılırım.

Aydının Turizm pastasından aldığı pay kaynaklarda, istatistiki bilgilerde elbette bellidir. Kültürel miras ögelerimiz, ören yerlerimiz camilerimiz, hanlarımız, hamamlarımız, antik kentlerimiz su yollarımız, su kemerlerimiz, imarethanelerimiz, vakıf varlıklarımız, müzelerimiz, otellerimiz, yatak sayılarımız v.b. Bütün bu bilgilere sayısal olarak ulaşmak elbette mümkün. Buralara yapılan ziyaret, ziyaretçi sayısı, elde edilen gelirlere, yerli yabancı turist sayıları gibi bilgilere ulaşmamız mümkün. Kuşadası limanına kaç Kruvazör gemi yanaşmış, bu gemilerle gelen kişiler kaçı Kuşadası’nı, Efes’i, Meryemana’yı, Afrodisyas’ı ziyaret etmiş bellidir.

Bütün bunlarla ilgili kritik ve önemli soruların tamamını yazamasam da yada bilmesem de şunlardır.

-Aydının turizm gelirlerinden aldığı pay yeterli midir?

-Aydının Turizm çeşitliliği açısından durumu malum. bu çeşitlilikten biz Aydın olarak yeterli payı aldığımızı söyleyebilir miyiz?

- Peki Aydın turizmi Deniz-Kum-Güneş olarak adlandırılan turizm çeşidi dışında hangi çeşitliliklere sahibiz? Sahibiz evet ama ne kadar? Örneğin gastronomi turizmimizden ne kadar bahsedebiliriz ya da Kongre turizmden? Hani hep diyoruz ya Aydını ne zaman tanıtmaya başlasak ‘’Dağlarından Yağ Ovalarından Bal akıyor’’ diye. Dağ-Doğa turizminden bahsedebilir miyiz örneğin?

-Milli kurtuluş Savaşının en önemli yeri olan bağrından binlerce kahraman çıkaran Aydın’ın Kurtuluş Müzesi var mıdır? Ha yeri gelmişken bu konu her seferinde bolca vaat olarak bizlere sunulmuyor mu?

-Doğa-Tarih-Yürüyüş, biyoçeşitlilik gibi birçok unsuru bünyesinde taşıyan Latmos ile ilgili olarak neler yapılmıştır? Yapılanlar acaba yeterli midir?

-Aydının coğrafi tescilli ürünleri ile ilgili olarak oluşturulan Algı yeterli midir? Yeri gelmişken AB onaylı iki ürünümüz var biliyorsunuz. Zeytin ve Kestane. Evet evet Kestane. Peki Aydın kestanesi ile ilgili bir inovasyon ürünümüz var mı? Kestane şekeri dendiğinde Bursa akıllara gelirde Acaba Aydın niye akıllara gelmez hiç düşündük mü?Bırakın bizlerin dışındakileri bizlerin bile ‘’aydın Kestanesi’’ile ilgili olarak ne biliyoruz?Ne düşünüyoruz?Türkiyedeki Kestane üretiminin yarıdan oldukça fazlasının Aydında üretildiğini biliyoruz?

-Aydın İnciri dışında hangi ürünümüz Aydın ile özdeşleşmiş olarak anılıyor, biliniyor?

Bursa Şeftalisi denir de Davutlar Şeftalisi diye kimimiz biliyor? gerçi artık Davutlar da beton yığınından nasibini ve rantını aldığı için belki adı bundan sonra anılmayacak bile ama olsun.

-Aydın’ın bu zamana kadar belirlenen tarihi ve ören yerleri ve antik kentleri için oluşturulmuş gezi rotalarının dışında belki her birinin ayrı ayrı gezi rotası içine alınabilecek 17 ilçemizle ilgili rotalarımız var mı? Varsa eğer bu rotalar yeterli midir? Belki yanıtı bulmamıza yardımcı olabilecek bir ipucu olması bakımından Örneğin Yenipazar Donduran Kulesi, Alhan Hamamı ya da Karacasu çömlek atölyeleri bu rotaların içinde yer almakta mıdır?

_Aydın Gastronomi turizmi kapsamında Pide, Çöpşiş, Köfte gibi kalemlerle ilgili olarak Yenipazar, Nazilli, Bozdoğan, Karacasu, Söke ,Çine gibi ilçelerimizde ve saydığımız ürünler dışında yerel yada yöresel yemek yiyebileceğimiz yada konuklarımızı ağırlayabileceğimiz yada ilimize gelenlerin bu lezzetleri araştırıp bulup yiyebilecekleri restorantlarımız, lokantalarımız var mı? Eğer var ise benim cahilliğim olarak kalsın bu konu aramızda.

- Aydın ilimizi bütün değerleri ile tanıtacak, gezdirecek yeterli sayıda rehberimiz var mıdır? Bu rehberlerimiz Aydının özellikli bilgilerine haiz kaç rehberimiz vardır? Bu anlamda yeni rehberlere ihtiyacımız var mıdır?

- Tanıtım için yeterli bütçe ayrılmakta mıdır ya da ayrılan bütçe yeterlimidir?

- Belki de en kritik soru tanıtım, yatırım konularında Yerel Yönetimler-Merkezi idare organları-STKlar-Odalar ve Üniversite aralarındaki koordinasyon ve işbirliği varmıdır?

- Var ise yeterli midir?

- Halkımız bu konularda yeterince ilgili ve yardımcı mıdır ?

Elbette sorular bu kadarla sınırlı değil. Ama soru sorma kolaycılığına kaçarak bu yazıyı bitirmek benim için biraz kolaycılık oldu ama inanın cevapları aramak konusu hepimizin konusu ve meselesi. Önümüzdeki yazımda bu konuda çalışma yapanları ve yapılan çalışmaları da burada paylaşmak dileğiyle.