İZMİR'DEKİ ANTİK KENTLER 11- TEOS ANTİK KENTİ
25 Kasım 2023, Cumartesi| Tweet |
Teos Antik Kenti, İzmir’in sakin şehri (citta slow) Seferihisar ilçesi Sığacık Mahallesi’nde, İzmir’in yaklaşık elli kilometre güneybatısında yer alır. Aynı zamanda bir liman kenti olan Teos, Şarap Tanrısı Dionysos’un oğlu olan Boiotia Kralı Athamas tarafından kurulmuştur.
On İki İyon kentinden biri ve Kuzey İyonya’nın başkwnti konumunda olan Teos, şehir deniz ticareti ile hızlı bir şekilde gelişmiştir, Mısır, Karadeniz ve Balkanlar’da çeşitli koloniler kurmuşlardır. MÖ 494’te Lade Deniz Savaşı’nda ve MÖ 479’da Mykale Deniz Savaşı’nda İyon donanmasına en büyük desteği Teoslular vermiştir. Peleponnes Savaşları’nda ve Pers istilasında zarara uğrasa da Büyük İskender’in şehri almasıyla eski günlerine geri dönmüştür. Daha sonra Pergamon Krallığı’na bağlanan şehir, MÖ 100’lü yıllarda Roma’nın Asya Eyaleti’nin bir parçası haline gelmiştir.
Şehrin koruyucu tanrısı olan Dionysos adına dönemin ünlü mimarı Prieneli Hermegones tarafından inşa edilen tapınak, tiyatro, antik, nekropol ve akropol kentin en önemli yapılarındandır.
1700’lü yıllarda Dilettanti Cemiyeti (Society of Dilettanti) üyesi R. Chandler, İzmir ve çevre illerdeki araştırmaları sırasında Teos’u da ziyaret etmiştir. Yine aynı topluluğun bir üyesi olan R. Pullan tarafından 1862’de şehirde ilk kazı çalışmaları yapılmıştır. 1924’te Fransız araştırmacılar bölgede çalışmalar yürütmüştür. 1962-1966’da ise Ankara Üniversitesi Klasik Arkeoloji Anabilim Dalı’nda görevli Yusuf Boysal ve Baki Öğün tarafından çalışmalar yapılmıştır. 2010 sonrasında Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Ankara Üniversitesi iş birliğinde yürütülen çalışmalar ise Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Klasik Arkeoloji Anabilim Dalı’nda görev yapan Prof. Dr. Musa Kadıoğlu tarafından yürütülmektedir.
2016 kazılarında, kira sözleşmesi niteliğinde bir yazıt bulunmuştur. Bin 200 yıllık bu yazıt, hukuki açıdan önemli terimler barındırmaktadır. Yine yazıtlar aracılığıyla hakkında bilgiler elde edilen şair, müzisyen ve tiyatroculardan oluşan Dionysos Sanatçılar Birliği de Teos’ta kurulmuştur. Topluluk, huzursuzluk yarattığı gerekçesiyle Efes’e sürülmüştür.