Sağlıklı Yaşam Rehberi köşemizde bugün Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Dr. Banu Öztürk Ceyhan muayenesinin Beslenme Uzmanı İsmail Coşkun, laktoz intöleransı hakkında bilgiler verecek.

Laktoz intoleransı, sütte bulunan laktoz şekerinin parçalanmasını sağlayan laktaz enziminin vücutta yeterli miktarda sentezlenememesi sonucu ortaya çıkan bir sağlık problemidir. Sindirilemeyen laktoz kalın bağırsağa geçerek şişkinlik, gaz ve ishal gibi sağlık sorunlarına neden olabilir. Laktoza etki eden gen eksikliğinden kaynaklanan laktoz intoleransı doğuştan olabildiği gibi vücutta sonradan oluşan enzim eksikliğinden kaynaklı da görülebilir. Aynı zamanda vücutta görülen çölyak hastalığı gibi diğer sağlık sorunları da laktoz intoleransının görülme riskini arttırabilir. Özellikle bebeklik döneminde büyüme gelişme geriliğinin oluşmaması için bebekte laktoz intoleransı olup olmadığına dikkat edilmelidir.

Laktoz İntoleransı Belirtileri Nelerdir?

Şikayetler genellikle laktoz içeren besinler tüketildikten yaklaşık 30 dakika-2 saat sonra görülmektedir. Laktoz intoleransının en belirgin semptomu sulu ve hacimli dışkıyla belirginleşen diyare (ishal) şikayetinin oluşmasıdır. Bağırsak sağlığında görülen semptomların yanında; baş ağrısı, bulantı, kusma, hafıza bozukluğu, baş dönmesi, karında krampların oluşması, kas ve eklem ağrıları gibi sağlık problemleri de görülebilir. En sık görülen laktoz intoleransı belirtileri;

• İshal,

• Bulantı,

• Baş ağrısı,

• Şişkinlik ve gaz oluşumu şikayetleridir.

Laktoz İntoleransı Olan Kişiler Hangi Gıdalardan Uzak Durmalıdır?

Laktoz intoleransı bulunan bireyler bulantı, şişkinlik, ishal gibi şikayetleri yaşamamak için tükettikleri besin çeşitine ve miktarına dikkat etmelidir. Gün içinde tüketilen laktoz miktarı ile laktoz intoleransı semptomlarının görülmesi arasında doğrudan bir ilişki vardır.

Laktoz sütte bulunan bir şeker türüdür. Bu yüzden laktoz intoleransı bulunan bireyler özellikle sütten uzak durabilir ve bazı süt ürünlerinin tüketimini azaltabilir. Keçi sütü, koyun sütü, inek sütü, yoğurt, dondurma, kefir, tereyağı, margarin, süt tozu, krema, milkshake, hazır patates püreleri, hazır çorbalar ve kek karışımları tüketimi kısıtlanması gereken besin çeşitleri arasındadır.

Laktoz İntoleransında İzin Verilen Besinler

Süt ve süt ürünleri kalsiyum mineralinden zengin olmasından dolayı özellikle kemik sağlığı için önemlidir. Aynı zamanda büyüme ve gelişmenin sürdürülmesinde, kan basıncının düşürülmesinde, kanser riskinin azaltılmasında ve immün fonksiyonların işlevinde de etkilidirler. Bu yüzden süt ürünlerinin tüketiminin tamamen kısıtlanmaması gerekmektedir.

Laktoz intoleransı bulunan ya da laktoz içeren besinleri tükettikten sonra ishal, gaz gibi sindirim sorunları yaşayan bireyler için üretilmiş olan; laktozsuz süt ve laktozsuz yoğurt çeşitleri serbest olarak tüketilebilir. Peynir çeşitlerinde bulunan laktoz miktarı, 30 gram peynir için 0-0.8 gram arasındadır. Laktoz içerikleri düşük olduğu için kaşar peyniri, beyaz peynir, süzme peynir, labne peynir ve lor peyniri gibi peynir türleri ciddi semptomlar görünmüyor ise tüketilebilir.