SORU: Hocam, 22 Ocak 1972 doğumluyum. 24 Ağustos 1990'da devlet memuru olarak işe başladım. Daha sonra hiç ara vermeden 25 Aralık 1995'te Bir Bankada çalışmaya başladım ve halen çalışmaktayım. Askerliğimi 8 ay olarak 1999'da yaptım. Vakıfbank'ın geçici 20. madde kapsamında kurulan emekli sandığı var. Normalde 24 Ağustos 2015'te emekli olabiliyordum. Ancak yaş şartı getirildiği için 52 yaşa tabiyim.
1- İşten ayrılmam ve SSK veya Bağ-Kur kapsamında çalışmam durumunda Vakıfbank sandığındaki emeklilik (20 yıllık prim) durumum ne olacak?
2- Anayasa Mahkemesine yaş şartının iptali için dava açabilir miyim? Çünkü yaş şartı sonradan getirilerek geriye dönük hak kaybına neden olunmuştur.
YANIT:Değerli okurum, 1- Bankadan ayrılıp, 4/a (SSK) veya 4/b (Bağ-Kur) kapsamında çalışmaya başlamanız halinde, Vakıfbank emekli sandığından ayrıca emekliliğiniz söz konusu olmaz. Birden fazla sigortalılık kapsamında ödenen primler, emekli olurken birleştirilir. Son 2520 günlük prim ödemenize bakılır, daha çok hangi sigortalılık kapsamında prim ödemiş olursanız, o sigortalılık statüsünden, yine o sigortalılık statüsünün şartlarıyla emekli olursunuz.
2- 8 Eylül 1999 tarihinde emeklilik yaşının yükseltilmesiyle getirilen kademeli yaş şartına ilişkin hükümler daha önce Anayasa Mahkemesine taşındı. Mahkeme de emeklilik şartları açısından kazanılmış hak olmayacağına ve beklenen hak olacağına, henüz şartlarını sağlamamış olanlar açısından da bu şartların her zaman değiştirilebileceğine karar verdi.
DUL / YETİMLERE BAĞLANACAK AYLIK
SORU: Hocam , izin verirseniz sorularımı maddeler halinde yazmak istiyorum.Vereceğiniz bilgiler için şimdiden çok teşekkür ederim.
1- Bir yazınızda eşlerden birinin ölümü halinde sağ kalana bağlanacak aylık oranında sosyal güvenlik kurumuna göre mi cinsiyete göre mi konusu müphem kaldı veya ben anlayamadım. Şöyle ki soruyu yönelten Emekli Sandığından emekli beyin ölümü halinde SSK’dan emekli eşi, kendi emekli maaşı ile eşinin maaşının yüzde 75’ini; SSK’dan emekli eşinin ölümü halinde Emekli Sandığından emekli kendi emekli maaşı ile eşinin maaşının yüzde 50’sini alıyor. Bizde ise durum tam tersi. Ben (erkek) SSK’dan, eşim Emekli Sandığından emekliyiz. Bu durumda, benim ölümüm halinde eşim kendi maaşı ile benim emekli maaşımın yüzde 75’ini mi alacak yoksa yüzde 50’sini mi?
2- Benim SGK dışında özel bir vakıftan da emekliliğim var. Koşulları SSK yasalarını içeriyor. Benim ölümüm halinde eşime vakıftan bağlanacak emekli maaşının oranı ne olacak?
YANIT: Değerli okurum, 1- Sağ kalan eşe, vefat eden eşten bağlanacak aylığın oranı cinsiyete göre değil, vefat eden ve sağ kalan eşin sigortalılık statülerine göre değişiyor. 1 Ekim 2008 tarihinden önce 5434 sayılı TC Emekli Sandığı Kanununa tabi çalışması olanların hak sahiplerine, vefat tarihine bakılmaksızın 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre; 4/a (SSK) kapsamında sigortalı olanların 1 Ekim 2008 tarihinden sonra vefatı halinde, hak sahiplerine 5510 sayılı SS ve GSS Kanunu hükümlerine göre aylık bağlanıyor. Buna göre, Allah geçinden versin vefatınız halinde, eşiniz kendi emekli aylığını almaya devam edecek. Sizin aylığınızın yüzde 50’si bağlanacak. Tersi durumda, size eşinizin aylığının yüzde 75’i bağlanacak.
2- Özel vakıf emekli sandığından bağlanacak aylığın oranı için ilgili vakfın bilgilerini bakmadan bilmeden bir şey söylemem mümkün değil.
ERKEN EMEKLİLİK DİYE BİR ŞEY YOK
Soru: Hocam, 10 Haziran 1976 doğumluyum. 1 Temmuz 1996 sigorta başlangıcım. Toplamda ise 5284 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olurum? Ya da düşük maaşlı erken emekli olunur mu?
YANIT: Değerli okurum, Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5825 gün prim ödeme ve 56 yaş şartlarına tabisiniz. 541 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5825 güne tamamlamanız şartıyla, 56 yaşınızı dolduracağınız 10 Haziran 2032’ de emekli olabilirsiniz. Maalesef düşük maaşla daha erken emekli olma imkânınızda bulunmuyor.
DOĞUM SONRASI 2 YIL ÖNEMLİ
Soru: Hocam, 3 Kasım 1974 doğumluyum. İşe giriş tarihim 1 Temmuz 1987 olup şuan 3182 gün prim ödemem var. Buna istinaden biri 20 Temmuz 1992 doğumlu diğeri 11 Nisan 1994 doğumlu iki çocuğum var. İki çocuk borçlanmasını ödeyebilir miyim? Ödersem ne zaman emekli olabilirim?
YANIT: Değerli okurum, Bu yazdıklarımı dikkatlice okuyun çünkü bu ay içerisinde emekli olabilme şansınız var. Birinci doğumunuz ile ikinci doğumunuz arasındaki sürede (621 gün) ve ikinci doğumundan sonraki iki yıl içinde(720 gün) prim ödememişseniz, bu süreleri borçlanarak toplam 1341 gün kazanabilirsiniz.
Emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5225 gün prim ödeme ve 44 yaş şartlarına tabisiniz. Doğum borçlanmasıyla 1341 gün kazanabiliyorsanız, borçlanmadan ayrıca 702 gün daha prim ödeyerek toplam prim ödemenizi 5225 güne tamamlamanız şartıyla, 44 yaşınızı dolduracağınız 3 Kasım 2018’de emekli olabilirsiniz. Şayet doğum borçlanması yapamıyorsanız, 2043 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5225 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Dediklerimi hemen yapınız.
Haftaya görüşmek üzere , sosyal güvenlikle kalınız.
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.