Aydın’ın Didim ilçesindeki Efeler Semt Pazarı’nda hem üreticiler hem de vatandaşlar, sebze ve meyve fiyatlarından dert yandı. Havaların soğumasıyla birlikte yaz ürünlerinin yerini kışlık ürünler almaya başlarken, pazarda hem fiyatlar hem de satışlar gündemin ana konusu oldu.
“KIŞ MODUNA GİRDİK, SATIŞLAR DÜŞTÜ”
Yaklaşık 15 yıldır Didim pazarlarında satış yapan bir üretici, sezonun etkisiyle satışların azaldığını söyledi. Kavunların artık depolardan geldiğini belirten üretici, “Kırkarçın’ın meşhur kavununu kışlık depolara asıyorlar. Biz de oradan toptan alıp getiriyoruz. Şu an kilosu ortalama 20 lira. Yol kenarında bile 30 liradan aşağı bulamazsınız ama burada vatandaş pahalı buluyor. Aslında değil. Depoda bile kilosu 35 liraya çıktı, kışın 50-60 lirayı bulabilir” dedi.
Tezgahta mandalina, armut, şeftali, kivi, erik ve hünnap gibi ürünlerin bulunduğunu belirten üretici, hünnapların Denizli’nin Honaz ilçesinden geldiğini ve bu sene 40–50 lira civarında satıldığını söyledi. “Bu yıl meyveler az oldu. Az olunca fiyatlar da yükseldi. Şu an alabileceğiniz en ucuz meyve 100 lira civarında” ifadelerini kullandı.
“VATANDAŞ ARTIK MEYVE ALMIYOR”
Bazı pazarcılar, vatandaşların meyveye olan ilgisinin azaldığını dile getirdi. Talebin düşmesine rağmen fiyatların yüksek seyrettiğini belirten bir esnaf, “Vatandaş artık meyveyi pek sevmiyor. Alımlar azaldı. Bu meyveler biter, yerini portakal ve elma alır. Onlar biraz daha uygun olur” dedi.
Yeşillik ürünleri satan bir başka üretici ise maliyetlerin arttığına dikkat çekti. “Fiyatlar bize göre normal ama müşterilere yüksek geliyor. Yetiştirmesi, nakliyesi, mazotu derken masraflar çok. Mecburen fiyatlara yansıyor” sözleriyle durumu özetledi.
“TALEP VAR AMA ŞİKAYET DE VAR”
Bu yıl talebin fena olmadığını söyleyen başka bir satıcı, yine de vatandaşın fiyatlardan şikayetçi olduğunu ifade etti. “Talep var ama şikayet de var. İnsanlar almak zorunda ama memnun değil. Yani işler var ama yüz güldürmüyor” dedi.
Pazarda fiyatlar da ürün çeşitliliği kadar değişken. Köy domatesinin kilosu 50 liradan, pembe domatesin kilosu ise 40 liradan satıldı. Tezgahlarda yeni yeni yerini alan narın kilosu ise 50 liradan alıcı buldu. Üreticiler, önümüzdeki haftalarda fiyatlarda ciddi bir değişim beklemediklerini, havalar soğudukça talebin düşeceğini belirtti. “Soğukta kimse domates yemek istemez, alım azalır ama fiyat belli olmaz” diyen bir satıcı, pazardaki belirsizliğe dikkat çekti.
VATANDAŞIN CEBİNİ YAKAN FARKLAR
Pazarda alışveriş yapan bazı vatandaşlar, Didim’deki fiyatların diğer illere göre yüksek olduğunu savundu. 17 yıldır Didim’de yaşayan bir emekli, “Burası İzmir’den pahalı. Orada neyi kaça alıyorsak burada iki katı. Ben emekli adamım, ne alayım? Zaten aldığımız bir iki şey. Emekli ne alsın?” diyerek sitem etti.
İstanbul’dan Didim’e taşındığını söyleyen bir vatandaş ise fiyatları uygun bulduğunu ifade etti: “İstanbul’da domatesi 85–90 liraya alıyorduk. Burada yarı fiyatına. Ama buranın halkına göre pahalı olabilir. Her semt pazarında da fiyat değişiyor.”
Yurt dışından gelen başka bir vatandaş da pazarı genel olarak uygun bulduğunu söylerken, yanındaki yerli müşteriye dönerek “Bana göre iyi ama siz bir yerliye sorun” diyerek gülümsedi.
“ÜRETİM OLMADAN FİYAT DÜŞMEZ”
Emekli bir vatandaş, artan fiyatların temel nedeninin üretim eksikliği olduğunu dile getirdi. Elindeki küçük poşetleri göstererek, “Şu gördüğün poşet 1 milyon lira. Dört pazar çıksan dört milyon gider. Asgari ücretten düş, gerisi yetmez. Üretim olmazsa fiyat düşer mi? Düşmez. Önce üretim lazım. İnsanlar iki torbayla eve gitmek zorunda kalıyor” ifadelerini kullandı.
“HER ŞEY ZAMLANDI”
Nar satıcısı da pahalılığın genel sebeplerine dikkat çekti. “Akaryakıt, gübre, nakliye… Her şeye zam geldi. Millet ne yapsın? Emeklinin hali ortada. Fiyatların düşmesi zor” diyerek durumu özetledi. (YUNUS TURUPÇU)
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.