Türkiye, zeytinyağı ihracatında zor bir sezonu geride bıraktı. 2023/24 sezonunda 70 bin 626 ton olan ihracat, 2024/25 sezonunda 50 bin 713 tona gerileyerek yüzde 28’lik düşüş yaşadı.
Sadece miktar değil, gelirde de kayıp büyük oldu. Dünya piyasalarında fiyatların düşmesiyle zeytinyağından elde edilen döviz geliri 505 milyon dolardan 252 milyon dolara indi ve gelir kaybı yüzde 50’ye ulaştı. Zeytincilik sektörü bu sezon sofralık zeytinde 255 milyon dolarlık gelirle rekor kırarken, zeytinyağı 252 milyon dolarda kaldı ve dört yıl sonra sofralık zeytinin gerisine düştü.
İHRACAT ÜRETİCİ OLMAYAN ÜLKELERE TUTUNDU
Türk zeytinyağı, üretici olmayan ülkelerdeki pazar payını koruyarak sezonu büyük kayıplara rağmen ayakta tuttu.
Bu ülkelerde zeytinyağı ihracatı geçen sezondaki 46 bin 670 tondan 45 bin 501 tona geriledi. Kayıp sadece yüzde 3 oldu.
Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği’nin Avustralya, Kanada ve ABD’ye düzenlediği sektörel ticaret heyetleri ise olumlu sonuç verdi. Bu üç ülkeye yapılan ihracat yüzde 17 artarak 25 bin 202 tona yükseldi.
PRİNA İHRACATI YÜKSELİŞTE
Zeytinyağında yaşanan düşüşe rağmen prina yağı ihracatı yüzde 9 artarak 48 milyon dolardan 52,3 milyon dolara çıktı.
2023/24 sezonunda zeytinyağı, sofralık zeytin ve prina ihracatından toplam 763,5 milyon dolar gelir elde eden sektör, 2024/25 sezonunu 559,6 milyon dolar ile kapatarak yüzde 27 kayıp yaşadı.
“YANLIŞ KARARLAR YARAYI DERİNLEŞTİRDİ”
Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği Başkanı Emre Uygun, ihracattaki büyük düşüşün sebeplerini değerlendirdi.
Uygun, dökme ve varilli zeytinyağı ihracatına 2021’de getirilen kısıtlama ile 2022–2024 arasında gelen fon ve yasakların sektörün elini kolunu bağladığını belirtti.
“Bu kararlar Türkiye’yi dünyada spotçu konumuna düşürdü. Yüz milyonlarca dolar ihracat kaybı yaşandı, prestij zedelendi” dedi.
TİCARET HEYETLERİ FARK YARATTI
Uygun, Uzak Ülkeler Stratejisi kapsamında düzenledikleri ticaret heyetlerine dikkat çekerek, “Toplam ihracat yüzde 28 azalırken, Avustralya, Kanada ve ABD’ye ihracatımız yüzde 17 arttı” ifadelerini kullandı.
ZEYTİNYAĞI İHRACATININ YÜZDE 46’SI ABD’YE
Türkiye, bu sezon 128 ülkeye zeytinyağı gönderdi. ABD 20 bin 938 tonluk talebi ile açık ara lider oldu ve toplam zeytinyağı ihracatının yüzde 46’sını tek başına karşıladı. ABD’nin Türkiye’ye kazandırdığı döviz 94 milyon 327 bin dolar olarak kayıtlara geçti.
İkinci sırada 22,5 milyon dolarla Japonya, üçüncü sırada ise 14,2 milyon dolarla Kanada yer aldı.
Geleneksel pazarlardan Suudi Arabistan’a ise 10,8 milyon dolarlık ihracat yapıldı. (ERDAL AYDIN)
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.