Takip Et

Av. Elif UÇAN AYDIN

ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ (İZALE-İ ŞUYU) DAVALARI

27 Temmuz 2021, Salı

     

Miras hukuku anlamında önem arz eden dava türlerinden biri de ortaklığın giderilmesi davasıdır. Zira miras bir bütün olarak kazanılmaktadır. Dolayısıyla mirasçılar arasında terekedeki tüm hak ve borçlar bakımından bir ortaklık söz konusudur. Burada tereke üzerinde tek başına bir mirasçının tasarrufta bulunma imkanı mevcut olmadığından, mirasçılar ortaklığın giderilmesini talep etmektedir. Paylı mülkiyet ya da elbirliği ile mülkiyetin söz konusu olduğu taşınmaz ya da taşınır mallarda paydaşlar veya ortaklar arasındaki birlikteliğin sona erdirilmesi neticesini taşımaktadır.

Ortaklığın giderilmesi davaları ile paydaşlar arasındaki birliktelik sona ererek bireysel mülkiyete geçiş sağlanmaktadır. Davanın açılabilmesi bakımından paylı mülkiyet ya da elbirliği ile mülkiyetin söz konusu olması gerekmektedir. Paylı mülkiyet; bir diğer ismiyle müşterek mülkiyette birden fazla kimsenin malın tamamına belli paylar oranında malik olması mevzu bahistir. Elbirliği mülkiyet diğer ismi ile iştirak halindeki mülkiyette ise kanun veya kanundan doğan sözleşmeler uyarınca mallara birlikte malik olunması söz konusudur. Elbirliği mülkiyetin en tipik örneği ölüm dolayısıyla miras bırakanın malları üzerinde mirasçıların sahip olduğu mülkiyet şeklidir. Bu mülkiyette hisselerin haczi mümkün değildir. Dolayısıyla ortaklardan birinin borçlu olması halinde alacaklının ortaklığın giderilmesi davasını açma hakkı söz konusudur.

Elbirliği mülkiyetin olduğu hallerde mirasçılar mülkiyeti sonlandırmak için ortaklığın giderilmesi davası açabilmektedir. Bu durumda bütün ortakların davaya katılması gerekmektedir. Buna hukuk sistemi içerisinde zorunlu dava arkadaşlığı denilmektedir. Ortaklığın giderilmesi davası, çok taraflı bir dava olup davanın tüm tarafları bakımından benzer neticeler doğurmaktadır. Ortaklığın giderilmesi iki şekilde olabilmektedir;

  • Aynen Taksim Suretiyle
  • Satış Suretiyle

Aynen taksim suretiyle ortaklığın giderilmesinde; taşınır ya da taşınmaz mal aynen bölünmektedir. Malın aynen taksimi bakımından taraflardan birinin talepte bulunması yeterlidir. Bu durumda hakim öncelikle aynen taksim bakımından şartların var olup olmadığını araştıracak ve buna göre karar verecektir. Bunun için taşınmazın yüzölçüü, pay ve paydaş sayısı, imar mevzuatı gibi hususlar dikkate alınmaktadır. Taşınmazın aynen taksim neticesinde önemli oranda değer kaybına uğraması söz konusu ise hakim aynen taksime karar vermeyecektir. Satış suretiyle ortaklığın giderilmesi davasında ise taşınır ya da taşınmaz mal icra yoluyla satılmaktadır. Akabinde elde edilen bedel paydaşlar arasında paylaşılmaktadır. Taşınmaz malın satılı işlemi satış memuru veyahut icra dairesi ile gerçekleştirilir. Satış açık arttırma yoluyla yapılmaktadır. Fakat tüm ortakların satışın ortaklar arasında yapılması hususunda oybirliği ile anlaşması halinde satış yalnızca ortaklar arasında yapılır. Şayet taşınmaz üzerinde kat mülkiyeti kurmak mümkün ise satış suretiyle ortaklığın giderilmesine karar verme imkanı yoktur.

Ortaklığın giderilmesi davası, taşınır ya da taşınmaz mala ortak olan tüm paydaşlara karşı açılır. Davayı herhangi bir paydaşın açması mümkündür. Paydaşlar kendi aralarında malı nasıl paylaşacaklarını belirleyip buna dair anlaşma yapabilmektedir. Şayet anlaşma söz konusu değilse paydaşlardan biri diğerleri aleyhine ortaklığın giderilmesi davası açarak birlikte olan mülkiyeti sonlandırabilir. Paydaşlardan birinin ölmesi durumunda mirasçılık sıfatı bulunanların davaya dahil edilmesi gerekir. Tüm ortakların davaya dahil edilmeden davanın neticelendirilmesi imkanı bulunmamaktadır.

Ortaklığın giderilmesi davasında yetkili mahkeme taşınmazın bulunduğu yer mahkemesidir. Görevli mahkeme ise Sulh Hukuk Mahkemesidir. Birden fazla taşınmaz söz konusu ise ve bu taşınmazlar farklı yerlerde ise, davanın bir taşınmazın bulunduğu yer mahkemesinde açılması mümkündür. Taşınır ya da taşınmaz tüm mallar bakımından ortaklığın satış yoluyla giderilmesine ilişkin kararın infazı 10 yıllık zamanaşımına tabidir.



Yazarın Tüm Yazıları

RUHSATSIZ SİLAH BULUNDURMA/TAŞIMA SUÇU

17 Ağustos 2021, Salı

KORUMA KARARI VE İHLALİ

4 Ağustos 2021, Çarşamba

ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ (İZALE-İ ŞUYU) DAVALARI

27 Temmuz 2021, Salı

KAT MALİKLERİNİN HAKLARI VE BORÇLARI

14 Temmuz 2021, Çarşamba

İLAMSIZ İCRA TAKİBİ

7 Temmuz 2021, Çarşamba

KİRASINI ÖDEMEYEN KİRACININ TAHLİYESİ

29 Haziran 2021, Salı

YASAL ÖNALIM HAKKI

22 Haziran 2021, Salı

VEKALETNAME NEDİR VE NASIL SONA ERER?

15 Haziran 2021, Salı

ÇOCUKLA KİŞİSEL İLİŞKİ KURMA HAKKI

8 Haziran 2021, Salı

MOBBİNG (PSİKOLOJİK TACİZ)

1 Haziran 2021, Salı

ARSA PAYI KARŞILIĞI İNŞAAT SÖZLEŞMELERİ

25 Mayıs 2021, Salı

ARACIN PERT OLMASI DURUMU

18 Mayıs 2021, Salı

SOKAĞA ÇIKMA YASAĞI VE MASKE TAKMA YÜKÜMLÜLÜĞÜNE DAİR PARA CEZALARI İPTAL EDİLEBİLİR Mİ?

11 Mayıs 2021, Salı

İŞ KAZASI DOLAYISIYLA AÇILABİLECEK TAZMİNAT DAVALARI

4 Mayıs 2021, Salı

DAVA AÇMADAN İSİM VEYA SOYİSİM DEĞİŞTİRME MÜMKÜN MÜ?

27 Nisan 2021, Salı

İŞ KAZASI VE İŞ KAZASI SAYILAN DURUMLAR

20 Nisan 2021, Salı

NAFAKA YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN İHLALİ

13 Nisan 2021, Salı

MİRASIN REDDİ

6 Nisan 2021, Salı

ÜCRETSİZ İZİN UYGULAMASI VE EŞİTLİK İLKESİ

30 Mart 2021, Salı

HİZMET TESPİTİ DAVASI

23 Mart 2021, Salı

İŞE İADE DAVALARI VE HUKUKİ SONUÇLARI

16 Mart 2021, Salı

EVLİ KADININ KENDİ SOYADINI KULLANMASI

9 Mart 2021, Salı

HASAR DANIŞMANLIK ŞİRKETLERİ

2 Mart 2021, Salı

MİRAS HUKUKUNDA TENKİS DAVASI

23 Şubat 2021, Salı

MİRASÇILIK BELGESİ (VERASET İLAMI) NEDİR?

16 Şubat 2021, Salı

İKİNCİ EL ARACIN KİLOMETRESİNİN DÜŞÜRÜLMESİ

9 Şubat 2021, Salı

AYIPLI MAL NEDİR? TÜKETİCİNİN HAKLARI NELERDİR?

2 Şubat 2021, Salı

ANLAŞMALI BOŞANMA DAVASI

26 Ocak 2021, Salı