Aydın’ın Nazilli ilçesinin Esenköy Mahallesi sınırları içerisinde bulunan Harpasa Antik Kenti, yüksekçe bir tepe üzerine kurulmuş bir Karya kentidir. Kentin yakınlarında bugün Akçay adlandırılan bir akarsu bulunmaktadır.
Kentten günümüze ulaşan en önemli yapılar 6. yüzyılda inşan edilen kent surlarının bir bölümü, antik tiyatro ve arkaik dönemde inşa edilmiş tapınaktır. Tiyatro, eski surların dışında bulunmaktadır ve oturma sıraları da görünmektedir. 2500 kişilik kapasitesi olduğu düşünülmektedir. Ayrıca agora olduğu düşünülen alanda yapılan kazılarda Helenistik Dönem’e tarihlenen bosajlı taşlardan inşa edilmiş odalar tespit edilmiştir. Roma Dönemi'nde bu odaların üzerine yeraltı galerisi getirilerek dikdörtgen planlı bir yapı inşa edilmiştir. Antik kentin kuzeyindeki yapının kentin merkezinde olması ve tiyatroya olan yakınlığı nedeniyle agora ya da forum olması gerektiği düşünülmüştür.
Kentin tarihindeki en önemli olaylardan biri MÖ 229’da Bergama Krallık ordusu ile Selevkosların çay kıyısındaki savaşıdır. Savaşı Bergama Krallık ordusu kazanınca bölge de tarihsel bir öneme kavuşmuştur. Arpasa sözcüğünün Arpa-ssa’dan geldiği ve bu kelimenin akarsu kenti anlamına geldiği bilinmektedir. Sözcük incelendiğinde bu sözcüğün Luvi veya onun ardılı dillerin konuşulduğu yörede akarsu, ırmak, çay, su, dere gibi anlamlar taşıdığı düşünülmektedir.
Antik kentteki araştırma çalışmaları 1990’ların sonunda Prof. Dr. Ender Varinlioğlu başkanlığında bir Fransız ekip tarafından yürütülmüştür.
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.