ÇAYYÜZÜ ŞEHİTLİĞİ
Aydın’ın Efeler ilçesinin Umurlu Mahallesi’nin 5 km kuzeyinde bulunan Çayyüzü Şehitliği, bölgedeki en eski şehitliklerden biridir.
Yörük Ali Efe’nin isteği üzerine Milli Aydın Alayı Komutanı Teğmen Zekai Bey tarafından Kurtuluş Savaşı devam ederken yaptırılmıştır. Bu yönüyle Batı Cephesi’nde ilk anıt ve şehitliktir. Teğmen Zekai Bey’in “Varlığından pek az Aydınlı haberdardır” dediği abide, günümüzde Aydınlılar tarafından oldukça tanınmaktadır. Kitabe üzerinde ise şu ifadeler yer almaktadır: ‘Vatan için ölenler burada yatıyor. Milli Aydın Alayı’ Mart 336 (1920)
İzmir’den Aydın yönüne doğru ilerleyen Yunan birlikleri Umurlu-Çayyüzü Taşlıboğaz Mevkii yakınlarında milis güçleriyle karşılaşırlar. Buradaki çatışmada Mesudiyeli Mestan Efe ve kızanlarının direnişine karşın Yunan askerlerinin topçu atışları Kuva-yı Milliye güçlerini yok eder. Tanınamaz hale gelen ve cesetleri parçalanan şehitler çuvallar ile gömülürler. Şehitliğin merkezine de adlarının yazılı olduğu bu anıt inşa edilir.
KARATEPE ŞEHİTLİĞİ
Aydın’ın Köşk ilçesinin Karatepe Köyü’nde gerçekleşen Karatepe Katliamı, bölgede gerçekleşen en kanlı sivil katliamlardan biridir. 18 Şubat 1922’de Karatepe Köyü’nü kuşatan Yunan kuvvetleri, köylülerin bir bölümünü evlerinde silahla tarayarak katleder ve bir kısmını da Sarı Ahmetler Camisi ve Sekiyurt Camisi’nde toplayıp makineli tüfeklerle ateş açarak ve bombalayarak şehit eder. Sonrasında evleri ve bu iki camiyi ateşe vermişlerdi. Sarı Ahmetler Camisi’nde 98 ve Sekiyurt Camisi’nde 56 kişi olmak üzere burada toplam 154 kişi şehit olmuştur.
Karatepe Köyü’ndeki şehitleri anmak ve katliamı gelecek kuşaklara hatırlatmak için burada bir şehitlik yapılmıştır. 2007 yılında inşa edilen Karatepe Şehitliği’nde her yıl anma programları düzenlenmektedir.
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.