Güvercinada Kalesi, Aydın’ın Kuşadası ilçesine bağlı Hacıfeyzullah Mahallesi’nde bulunmaktadır. Kuşadası Körfezi’nde limanı korumak için yapılan kalede Barbaros Hayrettin Paşa’nın yaptırdığı iç kale ve Sığla Sancağı Mütesellimi İlyas Ağa’nın Mora İsyanı sırasında adalardan ve denizden gelebilecek saldırıları önlemek için yaptırdığı surlar da yer almaktadır. Bazı kaynaklarda iç kalenin Cenevizliler tarafından yaptırıldığı da aktarılır. Kalenin yapımında kullanılmış olan taşlar Yılancıburnu’ndan getirtilmiştir.
Üç metre yüksekliğinde, adayı saracak şekilde inşa edilen surların güneyinden merdivenlerle çıkılan yuvarlak kemerli ve iki kule ile korunan kale giriş kapısı yer almaktadır. Kuzey kule beşgen, güney kule ise silindirik biçimde yapılmıştır. Surların inşâ kitabesi, kuzeydeki kule duvarı üzerindedir. Dört satır ve yirmi mısradan oluşan kitabede şu ifadeler yer almaktadır.:
Bi-hamdillah tamam oldu, bu hısnın inşaası hem
Gelüp taşı Yılancu’dan, karar itdi bunca hem
Taş menzil horluktadır, gark-ı derya emvac hem
Kimse bilmez türab iken kala-i sultan oldı hem
Anın banisidir İlyas, karin-i hızır kerim hem
Her umurda tevekkeldir, ol gani rahman hem
Ola dareynde selamet, beka-ı nesl-i ihsan hem
Ere şanında maksudu, haşr-ı cennetde bürhan-ı hem
Dedim tarihini meab, çıkdı bir dürr-i meanı hem.
Hicri 1242/ 1828
Güvercinada Kalesi, Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulunun 11.12.1976 gün ve A-266 sayılı kararı ile 1. derece arkeolojik sit alanı olarak tescil edildi.
2018’de ise Kuşadası Belediyesi’nin "Ceneviz Ticaret Yolu'nda Akdeniz'den Karadeniz'e Kadar Kale ve Surlu Yerleşimleri" başlıklı başvurusunun Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından UNESCO'ya sunulmasının ardından Güvercinada Kalesi, Dünya Mirası Geçici Listesine girmeye hak kazandı.
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.