Takip Et

AYDIN’DAKİ ANTİK KENTLER 6- BARGASA (PYGİNDA)

Piginda Antik Kenti, Bozdoğan’ın güneydoğusunda yer alan Çamlıdere Köyü'nün yaklaşık yedi kilometre uzağında bulunmaktadır. Bir Karia kenti olan Piginda'nın kalıntıları, halk arasında Hisartepe denilen tepenin eteklerine yayılmış durumdadır. Piginda adının Luvi kökenli olduğu düşünülmektedir. Stephanos, Piginda'yı ‘demos’ yani küçük bir yerleşme olarak tanıtır: "Adı Alinda gibi telaffuz edilen Piginda, Karia'da bir ‘demos’tur, halkına da Pigindeis denir."

Tipik Karia mimarisinin izlerini taşıyan kent üç farklı akropolden meydana gelmiştir. Yaklaşık bir metre kalınlığındaki surların Helenistik döneme ait olduğu düşünülmektedir. Antik kentin önemli yapılarından bir diğeri ise tiyatrodur. Tiyatro yaklaşık üç sarnıcın birleşmesi ile meydana gelmiştir ancak günümüzde tiyatro olarak kullanıldığına dair kesin izler bulunmamaktadır.

*

Kentte ilk çalışmalar Amerikalı arkeolog James Morton Paton tarafından 20. yüzyılın başında yapılmıştır. Daha sonra kentte 1950'li yıllarda arkeolog J. Robert çalışmalar yürütmüştür. Antik Çağ'da yaşamış coğrafyacı Batlamyus’un verdiği bilgiler ve kentte bulunan sikkeler ile yazıtlar sayesinde yerleşim yeri saptanmıştır. George E. Bean, Anatolian Studies adlı eserinde Piginda'ya değinir ve bir gymnasiona ait olduğu düşünülen kalıntılardan bahseder. Bununla birlikte, kentte 2012’de Aydın Müzesi tarafından yapılan yüzey araştırmaları sonucunda Bargasa (Piginda), Aydın Kültür Envanteri listesine alınmıştır.

*

Piginda üç akropolden oluşmaktadır. Bunlardan merkez akropol olduğu düşünülen tepede çeşitli yapılara ait izler bulunmaktadır. Akropolde oda duvar izleri görülür. Tipik Karia mimarisi örneği gösteren Helenistik Dönem surları kentin yerleştiği alanın etrafında görülebilir. Sur duvarları büyük oranda yıkılmış durumdadır. Kentin iki sıra sur dizisinden biri akropolü çevirmekte, diğeri ise yerleşim alanını çevirmektedir. Surlar yaklaşık 1 metre kalınlığındadır. Kentin bir diğer önemli yapısı ise tiyatrodur. Tiyatro içkale surlarının dışında, kent merkezinin yakınındadır. Küçük bir tiyatro izlenimi vermektedir, tiyatroda henüz kazı yapılmamıştır. Kent içinde üç adet sarnıcın bulunduğu bilinmektedir. Kentin akropol tepelerinden birinde yapılan kaçak kazı sonrası, Adnan Menderes Üniversitesi Arkeoloji Bölümü tarafından yapılan kurtarma kazıları sonucunda MÖ 1. yüzyıla tarihlenen yazıtlı bir heykel kaidesi bulunmuştur ve bu eser Aydın Arkeoloji Müzesi’nde sergilenmektedir.

Aristodemos adlı bir kişiyi onurlandırmak için yapıldığı düşünülen bu yazıtta "Halk, Zeus Pigindenos'un ömür boyu rahipliğini yapan ve tanrıya karşı dindar bir davranış sergileyen ve dindarca bir ömür süren; iyiliksever, iyi niyetli bir şekilde hak ve hukukun yanında yer alan Athenagoras'ın oğlu Aristodemos'u bir resimle, bronz bir ikonla, mermer bir heykelle ve altın çelenkle onurlandırdı." ifadesi geçmektedir. Buradan anlaşıldığı üzere kentte diğer pek çok Karia kentinde olduğu gibi Zeus kültü hakimdir. Böyle bir tapımın varlığı, kenti kutsal bir merkez yapar ancak kentin kuzeyinde bir tapınağa ait olduğu düşünülen yapı elemanları görülse de bu tapınağın yeri net değildir.

*

Günümüzde yerli ve yabancı turistlerce fazla tanınmasa da Bargasa olarak da bilinen Piginda Antik Kenti'nde yapılan kurtarma kazılarında bulunan heykeller ve diğer eserler Aydın Arkeoloji Müzesinde sergilenmektedir. 

ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.