20 TL’lik alışveriş yaptığınızda indirim veren marketlerde çoğu ürünün fiyatının 19.90 TL olduğunu biliyorsunuz. Bundan sonra aynı sinir bozuculukla evlerinizin de 79.90 – 119.90 – 179.90 m2’lerde olacağını haber vererek başlamak isterim.

*

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, şubat 2018’de iyi niyetle yeni bir otopark yönetmeliğini yürürlüğe sokmak istemişti. Ancak bu tür önemli makamlarda, iyi niyet de mumla aranan bir yaklaşım olmasına karşın aynı zamanda ilgili alanda bilgi ve tecrübe de gerektiği için, söz konusu yönetmelik yürürlüğe giremedi. Çünkü kentlerimizin mevcut planları, altyapıları ve inşaat sektöründeki durum hayal edilen yönetmeliğe uygun, doğru ve düzgün değildi. Bu sebeple otopark yönetmeliği de çeşitli değişikliklerle tam 7 kere ertelenerek yuvarlana yuvarlana bugünlere kadar geldi.

***

Ülkemizdeki bu sürekli yönetmelik çıkarma, değiştirme, erteleme, iptal etme durumları bir gelenek haline geldiğinden vatandaşımız yasalara güvenini kaybetti. Artık bakanlarımız ayrıca bir mesai ayırarak vatandaşa “bir daha kesin erteleyemeyeceğiz, artık son” demek durumunda kalıyorlar. Çevre ve Şehircilik Bakanı Sn. Murat Kurum da bunun açıklamasını yaptı geçtiğimiz günlerde. Otopark yönetmeliği yeni değişikliklerle 31 Mart’ta yürürlüğe girecek. Kesin. Ertelenmeyecek. Bu sefer son. 31 Mart.

**

Ne oluyor peki bu yönetmelikte? Hepiniz etkileniyorsunuz. Çünkü yaşamlarınızı sürdürdüğünüz tüm mekânları biz mimarlar bu yönetmeliklere göre projelendiriyoruz. Otopark yönetmeliği de bu anlamda son derece önemli. Bu çıkarılmaya çalışılan 2018 versiyonunda her daire için parselinde 1 otopark yeri ayırmak zorunluydu. Vatandaşın arabamı nereye park edeceğim derdi kalmayacaktı. İyi niyet olan kısım bu.

*

Ama bu, düşünme yetisi olan her vatandaşın aklına gelen ilk/ilkel bir fikirdir. Şey deriz “Arabamı evimin işimin hemen dibine park edebilmeliyim”. Dahiyane bir fikir değildir gördüğünüz gibi. Bakanlığın bu fikri kağıda yazarak yönetmelik haline getirince gerçekleşeceğini düşünmesi de bilgi ve tecrübe eksikliğinden kastettiğim kısım. Çünkü yönetmelik sihirli değnek değildir. Mesela yönetmeliğe “artık asgari ücret 5bin TL” yazınca ayın 15inde otomatik 5bin TL beliriyor mu cebinizde. Belirmiyor.

**

100-150 m2 parseller var arkadaşlar. Çekme mesafelerini de düşününce, imar yönetmeliğinde var olan minimum ölçü şartlarını sağlayamadığından imarı var ama ev yapılamıyor. Merdiveni dahi zar zor sığdırabileceğimiz parselleri oluşturup da içine bir de otopark koyun demek de ne bileyim…Kent merkezlerimiz dip dibe küçük küçük parsellerle dolu. Bu yönetmelikle bahçesi olmayan bitişik nizam yapılarda parselinde otopark yapmak zorunda kalınca zemin katına dükkan yapamayacak müteahhit istediği kazancı sağlayamadığından o işe giremezdi. İnşaatın durması anlamına gelen bu sonuçlar pek tabi ekonomik kalkınmasını inşaat sektörüne bağlayan bir anlayışı endişeye düşürdü. Yönetmelik biçimden biçime sokulup her seferinde “Peki bu nasıl? İnşaat yapar mısın bunda?” diye inşaat yapıcılara soruldu. Nihayet ortak son karara varmışlar:

*

31 Mart itibari ile 80 m2’den küçük her üç daire için en az 1 otopark; 80-120 m2 arasındaki her iki daire için en az 1 otopark; 120-180m2 arasındaki her daire için en az 1 otopark; 180 m2 üzeri her daire için en az 2 otopark | Dükkan-mağaza-banka gibi yapılarda her 40 m2 için 1 otopark, bürolarda ise her 50 m2 için 1 otopark yerinin parselinde ayrılması gerekecek. Yani şimdiden merhaba -180 m2 yaparak 2 otopark ayıracağıma, 179,90 m2 yaparım 1 otoparktan kurtarırım-cılara!

***

Öte yandan 120 m2’den küçük olan, 3 kat ve üzeri yapıların bulunduğu parsellerde talep halinde otoparkın bedel karşılığının bölge otoparkından temin edilebilmesi imkanı getirildi. O yapının otopark ihtiyacı 1000 m2 yarıçapındaki bir alan içinde oluşturulacak bölge otoparkında karşılanacak. Bugüne kadar, parselinde otopark yapmak istemediği durumlarda müteahhit Büyükşehir Belediyesine otopark bedeli ödüyordu ve belediyenin bir yerlerde bu otoparkları yapması gerekiyordu. Yani “gitmeseniz de görmeseniz de orada bir otopark var uzakta, o otopark sizin otoparkınızdır” diyeceğim ama tabi ki öyle olmadı. Çünkü tahmin edersiniz ki çoğunlukla bu otoparklar yapılmadı. Bu yüzden Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nda değişiklikle, artık otopark bedeli toplama ve bu otoparkları yapma görevleri ilçe belediyelere verildi. İlçe Belediyeleri, ancak parselinde otopark karşılanamadığı tespit edilen durumlarda otopark bedeli alacak ve en geç 3 yıl içinde bölge otoparklarını yaparak bu ihtiyacı karşılayacak.

*

Gelgelelim 2018’de çıkan “Her daire için 1 otopark yapacaksın, nasıl yapacağın beni ilgilendirmez” yönetmeliğinin geldiği nokta bu. İstenilen gibi her daireyi otoparklılaştıramadılar. 2018’de farkında değillermiş ama artık (umuyorum) farkındalar ki, kentlerimiz ve inşaat sektörü içler acısı halde… Planlamadaki yanlış, doğruların eklenmesine bile müsaade etmiyor. Ve bu ciddi soruna ortak akılla çözüm üretilmesi gerektiği ortada. Aydın’da bu nasıl çözülecek merakla bekliyorum. Bana sorarsanız, hep savunduğum gibi, otopark semptom giderici bir yaklaşımdır. Ana tedavi, kentleri otomobil bağımlılığından kurtarmaktır.