Üniversite-Sanayi işbirliğinin Aydın’daki önemli örneklerinden, İşadamı Mehmet Taylan Şenol’un ürettiği zeytin küspesinin hayvancılık üzerindeki etkilerini araştırıp, projeye dönüşmesine katkı sunan Adnan Menderes Üniversitesi (ADÜ) Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mürsel Özdoğan ile Yrd. Doç. Dr. Gürhan Keleş’in çalışmaları, Aydın hayvancılığına değer katıyor.
Zeytinyağı üretimi sırasında çıkan posanın çok değerli olduğunu belirten Prof. Dr. Mürsel Özdoğan, zeytin posasından elde edilen, zeytin küspesi ile beslenen hayvanlar üzerinde yapılan araştırmanın sonuçlarını paylaştı. Özdoğan, "Zeytin küspesi tüketen hayvanlardan elde edilen hayvansal ürünlerin daha sağlıklı ve kaliteli olduğu söylenebilir" dedi.
Söz konusu çalışmaların bir kısmının, Ziraat Fakültesi Çiftliğindeki hayvanlar üzerinde, bir kısmının da özel çiftliklerdeki hayvanlar üzerinde yapıldığını ifade eden Özdoğan, şöyle konuştu:
“Zeytinyağı üretimi sırasında, geriye kalan posa da çok değerlidir. Geriye kalan bu ürün, zahmetli bir takım özel işlemlerden geçirildikten sonra, zeytin küspesi dediğimiz yeme dönüştürülmektedir. Zeytinden yağ üretilmesi sonucunda ortaya çıkan ‘sulu zeytin posası’nın işlenerek değerlendirilmesi ile elde edilen zeytin küspesi, doğal, insan sağlığına dost üretimlerin olduğu sürdürülebilir hayvancılık ya da organik hayvancılık yapan işletmeler için uygun ve değerli bir yemdir.”
“KUZULARIN BESİ PERFORMANSINI ETKİLEDİ”
Firmasında zeytin küspesi üreten Mehmet Taylan Şenol’un, zeytin küspesinin besin değeri ve hayvan verimine olan etkisi hakkında bilimsel çalışma yapılması için üniversiteye başvurmasıyla, üniversite-sanayi işbirliğine imza atıldı. Bu kapsamda besi kuzularında, süt keçilerinde ve süt sığırları üzerinde çalışma yapıldı. ADÜ Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mürsel Özdoğan, söz konusu çalışma sonuçlarına ilişkin şu açıklamaları yaptı:
“Üniversite-sanayi işbirliği çerçevesinde besi kuzularında, süt keçilerinde ve süt sığırları üzerinde çalışma yapılmıştır. Ayrıca, etlik piliçlerle ilgili de sonradan bir çalışma yürütülmüş ama bilimsel değerlendirmesi henüz tamamlanmamıştır. Besi kuzuları ile ilgili yürütülen çalışmada; yüzde 25 varan oranlarda zeytin küspesi içeren besi yemlerinin, kuzuların besi performansı ve bazı karkas kalite özellikleri üzerine etkisi ortaya konmuştur. Zeytin küspeli ve küspesiz yemleri tüketen kuzuların, canlı ağırlığı, canlı ağırlık artışında herhangi bir fark çıkmamıştır. Ancak, yemdeki zeytin küspesi miktarı arttıkça, yem tüketiminin artığı dikkati çekmiştir. Zeytin küspesinin kendine özgü aroması ve lezzetinden dolayı, tüketimin arttığı düşünülmüştür.”
“DAMIZLIK HAYVANLARDA YAĞLANMA PROBLEMİNİ AZALTTI”
Performans açısından, karma yemlere yüzde 10-12 zeytin küspesi düzeyi tavsiye edilebileceğini bildiren Özdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Karkas ve et kalitesine etkisi olumsuz olmamıştır. Etin rengini, asitliğini ve randımanını etkilememiştir. Yüzde 25 düzeyindeki zeytin küspesi, etin sululuğunu arttırmıştır. Etin yağ oranı ise yüzde 12-13 zeytin küspesi içeren yemlerle beslemede düşmüştür. Damızlık hayvanlarla ilgili bir çalışma yapılmamıştır. Ancak, bu çalışmadan elde edilen değerlendirmelere göre, yem tüketimi artışına rağmen kuzularda yağlanma ya da aşırı kilo artışı yaratmadığı için, damızlık hayvanlarda yağlanma problemi yaratmayacağı söylenebilir. Özellikle iştahı açık yağlanmaya meyilli hayvanlarda diyet amaçlı düşünülebilir.”
"SÜT SIĞIRLARINDA HİÇBİR OLUMSUZ ETKİ YARATMADI"
Süt sığırları ile ilgili çalışmayı değerlendiren Prof. Dr. Özdoğan, şunları söyledi:
“Zeytin küspesinin yüksek verimli süt sığırlarının performansı üzerine etkileri araştırılmıştır. Bu çalışma, Kırklareli’ndeki özel sektöre ait bir çiftlikte yürütülmüştür. Araştırmada çok yüksek verimli süt inekleri günde doğal halde 4.3 kilogram zeytin küspesi tüketmelerine rağmen, deneme süresince herhangi bir olumsuz etki belirlenmemiştir. Bu nedenle çekirdeklerinden elenmiş zeytin küspesinin besin maddelerince dengelenmiş süt sığırı rasyonlarında karma yem yerine yüzde 15’e kadar ilave edilebileceği değerlendirilmiştir.”
"KEÇİLERDE SÜT YAĞINI ARTIRDI"
Son olarak süt keçileri ile ilgili yapılan çalışmayı aktaran ve tüm araştırmalara ilişkin genel bir değerlendirme sunan Mürsel Özdoğan, şunları kaydetti:
“Zeytin posası silajının süt keçilerinin performansı üzerine etkileri araştırılmıştır. Günlük yemlerinde, yüzde 10-20 zeytin posası silajı içeren yemler, süt verimini etkilemezken, süt yağını arttırdığı görülmüştür. Bu nedenle süt keçilerinin rasyonlarına yüzde 15-20 düzeyinde elenmiş zeytin posası silajının ilavesi, keçilerden elde edilecek verimi artıracağı değerlendirilmiştir. Yürüttüğümüz her üç araştırmaya ilişkin genel bir değerlendirme yapacak olursak, zeytin küspesi ve zeytin posası silajının, koyun, keçi ve süt sığırı beslenmesinde kullanılabileceği görülmüştür. Bu ürünlerin doğal ve sağlıklı yem niteliklerine sahip olması nedeniyle, bu ürünü tüketen hayvanlardan elde edilen hayvansal ürünlerin de daha sağlıklı ve kaliteli olacağı söylenebilir. Bu bakımdan, organik ve sürdürülebilir hayvancılık sistemlerine göre üretim yapan işletmeler için iyi bir alternatif yem hammaddesi olduğu söylenebilir.” (GAMZE KORKMAZ)
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.