Değerli okurlarım, söylemesi bile güzel, “ SGK PRİMLERİMİ GERİ VER “ söylemesi kolay da sonucunu, ben size kısaca anlatayım.

Öncelikle, emekliliğe esas yatırılan primler nedir, ne anlam taşır ? Buradan başlayayım. Ülkemiz sosyal güvenlik sisteminde, emekliliğe yarar sigorta primlerinin adını “uzun vadeli sigorta” primleri diyoruz. Uzun vadeli sigorta kollarına yatırdığımız prim ile malullük, yaşlılık ve ölüm gibi uzun dönemde ve hayatın ilerleyen yıllarında çıkabilecek riskleri karşılıyoruz. Bunun için işverenden % 11 işçiden % 9 olmak üzere toplamda % 20 oranında prim kesilmekte.

Bu şekilde uzun vadeli primi ödeyerek emekliliğimiz için gün biriktiriyoruz.

Bu primleri her ne kadar e-devlet sisteminden hizmet dökümünüzü aldığınızda, görebiliyor isek de ben fazla güvenmemenizi tavsiye ederim. Çünkü bazen isim benzerliği ya da Sigorta sicil numarası benzerliği ya da kurum hatası nedeniyle bir başka sigortalıya ait günler sizin hanenize yazılabiliyor.

Bu primler kesildikçe, gerekli hizmet gün sayısı, sigortalılık süresi ile yaş şartını dolduran kişiler de emekli olabiliyor, teknik adıyla yaşlılık veya malullük aylığı alabiliyor.

Genel prensip olarak zorunlu kesilen SGK primleri geri ödenmez. Örneğin GSS primi hastaneden yararlanma hakkı sağlar. Hiç hastaneye gitmemiş olsanız bile sonradan GSS primi size geri verilmez.

Zira zorunlu sigortalılık kapsamında olan prim kesintilerinde, primler primli sosyal sigortalar sisteminin temel geliri olduğu için özel olarak korunmuş ve mahfuz tutulmuş bulunuyor.

Ancak bu söylediğimizin bir istisnası var:

Herhangi bir nedenle çalıştığı işten ayrılan veya işyerini kapatan ve yaşlılık aylığı bağlanması için gerekli yaş şartını doldurduğu halde malûllük ve yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanamayan sigortalıya, uzun vadeli sigorta kollarından kesilen malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinin geri ödenmesi mümkün.

Yani kısaca ifade etmemiz gerekirse; emekli olacak günü dolduramayan, parasını geri alabiliyor…

Bunun Sosyal Güvenlik yasasındaki adı “yaşlılık toptan ödemesi” dir.

Bir başka pencereden bakarsak, SGK’ya ödediğiniz tüm paraları “yaşlılık toptan ödemesi” olarak alabilir miyiz? HAYIR..

Yalnızca, emeklilik için ödediğiniz primleri geri alabilirsiniz. Yukarıda izah ettiğim gibi, sadece çalışan olarak ödediğiniz %9’luk oranda geri alabilirsiniz. Çünkü, yatan primlerin %11’ini çalışan değil işveren ödemiştir. O nedenle %11’lik kısmı size ödenmez…

Kısa vadeli risklere karşı uygulanan kısa vadeli sigorta kolları primleri ile GSS primlerinin ise geri alınabilmesi de mümkün değil. Peki, yıllar önce ödediğiniz prim tutarı enflasyon karşısında eridi, kuşa döndü. Bu şekilde ödenen primlere yasal ya da temerrüt faizi uygulanmıyor.

Ancak paranızın değerindeki düşüş telafi ediliyor. Bu ise geri ödenecek bu primlerin her yıla ait tutarı, primin ait olduğu yıldan itibaren yazılı istek tarihine kadar geçen yıllar için, her yılın gerçekleşen güncelleme katsayısı ile güncellenmesi şeklinde oluyor. Bu şekilde prim iadesi alabilmek için yaş şartını doldurmuş olmak gerek…

Yani bu primler, her isteyen tarafından, halen sigortalı çalışan bir kişi tarafından geri istenilemiyor. Emeklilik aşamasına gelmiş olmanız, ama gününüzün yetmiyor olması gerek. Borçlanma gibi başka bir yolla da emeklilik gününü doldurmanız mümkün görünmüyorsa bu takdirde SGK’dan primlerinizi geri alabilirsiniz…

Buradaki kural, yaş şartını doldurmanızdır. Öfkeyle primlerinizi aldınız ve bir gün EYVAH !! Ben ne yaptım diyerek pişman oldunuz. Demokrasilerde çare tükenmez misali, Sosyal Güvenlik Kurumu bu konuda size her türlü kolaylığı yapıyor ve yitirdiğiniz bu günleri İHYA yani canlandırma yoluyla size geri verme hakkını veriyor.

Yani; toptan ödeme yapılarak hizmetleri tasfiye edilmiş bulunanlardan, yeniden SGK’ya malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi kesilecek şekilde sigortalı bildirilmiş olanlar (başka bir deyişle yeniden çalışmaya başlayanlar), eskiden tasfiye ettikleri hizmetlerini yeniden canlandırabiliyor. Bunun için SGK’ya tek bir dilekçe ile başvurmanız yeterli.

Sigortalılardan, aldıkları toptan ödemenin ödeme tarihi ile yazılı istek tarihi arasında geçen yıllar için her yılın gerçekleşen güncelleme katsayısı ile güncellenerek bulunan tutarını kendisine tebliğ tarihini takip eden ayın sonuna kadar ödemeleri bekleniyor.

Bu şekilde geri ödenen prim tutarları ile eski hizmetler ihya ediliyor.

Böylelikle yitirdiğiniz günleri tekrar elde edebilirsiniz.

Tüm okurlarıma,sağlıklı emeklilikler diliyorum.

Haftaya görüşmek üzere, sosyal güvenlikle kalın.